Merhaba sevgili Midaslılar!
Daha önce finansal özgürlük yolunda tasarrufun önemi konulu bir yazı paylaşmıştım. Tasarruf en az yatırım kadar hatta belki de yolun başında yatırımdan çok daha önemlidir çünkü ancak giderlerimiz gelirlerimizden daha az ise birikim yapabiliriz. Ancak bu sayede tasarruf ettiğimiz kaynağı yatırıma yönlendirebiliriz. Bu yatırımın amacı zor durumlarda kullanılacak bir acil durum fonu ya da çocuğumuzun eğitim masrafları olabilir. Ne olursa olsun tasarruf etmek istiyorsak kazandığımızdan az harcamalı, dolayısıyla tutumlu olmalıyız.
Peki, tutumluluk sonradan öğrenilebilir mi? Yoksa ailemizden küçükken aldığımız eğitimin bir sonucu mudur? Aşırı tutumluluk cimriliğe yol açar mı? Sahi tutumluluk ile cimrilik arasındaki fark nedir? Gelin, bu yazıda bunları irdeleyelim.
Öyleyse başlıyoruz.
Tasarruf oranının yüksek olması finansal özgürlük için yolu kısaltmanın en kolay yollarından biridir! Gelirinin %10’unu biriktirebilen bir kişiyle %50’sini biriktirebilen birinin hedefine ulaşma süreleri elbette aynı olmayacaktır. %5 reel getiri varsayımıyla gelirinin %10’unu tasarruf edebilen birisinin finansal özgürlüğe ulaşma süresi 36 yıl iken %50 tasarruf oranıyla bu 16 yıla, %75 tasarruf oranıyla ise sadece 7 yıla iniyor.
Geçtiğimiz yazılarda hayat hikayesini paylaştığım Ms. Purple, iş hayatı boyunca gelirinin %75-80’ini tasarruf ederek yalnızca 5 yıl içinde hedeflerine ulaşmış ve 30 yaşında erken emekli olmuş biri. Benzer şekilde kendimden de örnek verebilirim: 2018 yılında başlamış olduğum yatırım serüvenimde 6 yıl boyunca ortalama tasarruf oranım %65’in üstünde oldu. Bu sayede tahminimden çok daha erken finansal özgürlüğe ulaşmayı başardım.
Peki, tasarruf oranını artırırken hayattan ödün mü vereceğiz? Ya da ne kadar ödün vermeliyiz? Aşırı tutumluluğumuz sevdiklerimizle ilişkilerimize zarar verebilir mi? Bunun için birkaç örnek vermek istiyorum.
Cimri ve Tutumlu Farkı Nedir?
Bana göre cimri ile tutumlu arasındaki en büyük fark parayı harcama biçimleridir. Cimri parası olsa dahi harcamaktan çekinir. Sırf ucuz diye sürekli fast food ya da tek çeşit yemek yiyorsanız cimrisinizdir. Sevdiklerinizle dışarıya çıkarken ne kadar para gidecek hesabı yapıyorsanız, çok sevdiğiniz bir sanatçının konserine sırf ücreti yüksek diye gitmiyorsanız cimrisinizdir.
Bunun yanında tutumlu, neye para harcaması gerektiğini bilen kişidir. Hayatta onu mutlu eden ve değer katan, hayat kalitesini artıran ürün ve deneyimlere para harcamaktan çekinmez. Çünkü nihayetinde para, karşılığında hayatımızın değerli yıllarını takas ettiğimiz bir araçtır. Bu nedenle asla biriktirilmesi ve bir köşede yığılması gereken nihai amacımız olmamalıdır. Bu yüzden kişi, kendisine neyin değer kattığını ve neyin mutlu ettiğini keşfetmek zorunda. Örneğin siz lego ya da model araba koleksiyonu yapıyorsunuzdur ve bu sizi mutlu ediyor. Dolayısıyla bu harcama sizin için gerekli ve elzemdir. Fakat bana değer katan harcamalar bundan çok farklı olabilir.
Özellikle orta ve üst sınıfta yani görece iyi para kazanan beyaz yakalılar arasında parasının nereye gittiğinin farkında olmayan o kadar çok kişi var ki! Günümüzde neredeyse tüm harcamaları kredi kartıyla yapmamıza rağmen ay sonunda oturup ekstremize bakmaya, nelere para harcadığımızı analiz etmeye üşeniyoruz. Belki de üşenmiyoruz fakat işimize gelmiyor. 1 ay geriden gelmeye ya da daha kötü durumda olanlar için kredi kartlarına takla attırmaya alışmışız. Başka türlüsü zor geliyor. Fakat şunu unutmamak gerekiyor, eğer kazandığınızdan az harcamaya bir an önce başlamazsanız sonsuza dek size maaş veren işveren ya da kurumun finansal kölesi olmaya devam edeceksiniz.
Çok Fazla Biriktirmek Mümkün mü?
Peki aksi pozisyonda olanlar ne yapmalı? Yani gereğinden fazla tasarruf diye bir şey olabilir mi? Warren Buffett hâlâ 2014 model Cadillac XTS kullanıyor, bu normal mi? Ben bu gibi durumlar için kaba bir oran önermek istiyorum. Öncelikle harcama oranınızı hesaplamalısınız.
Harcama oranı= Yıllık harcama / Toplam Mal Varlıkları
Bu oran bir nevi para çekme oranı olarak da düşünülebilir. Pek çoğunuzun bildiği gibi finansal özgürlük için gerekli portföy tutarını %4 kuralına göre hesaplıyoruz. Bu durumda finansal özgürlüğe ulaşmış bir bireyin yukarıdaki oranı %4 olmalı. Peki daha yolun başındaysak?
O zaman şöyle kaba bir oran aralığı belirleyelim.
Bay Tutumlu Ailesi Harcama Oranı
Peki sen hangi aralıktasın diye soracak olursanız, 2023 yılı içerisinde yaptığımız harcamalara göre harcama oranımız %2,7 seviyesinde. Tabii burada TL cinsinden hesap yaptığımız için yüksek enflasyon ortamında 1 yıl öncesinin harcamaları oldukça düşük kalıyor. Peki Warren Buffett ne harcamış diye bakacak olursak 2023’te 541.5 milyon dolar bağış yaparak yeni bir rekora imza atmış. Diğer harcamalarını da eklersem kabaca 600 milyon dolar gibi bir rakam varsaydığımızda harcama oranı %0,4 oluyor. Yani Buffett dedemiz biraz daha para harcasa fena olmaz:)
Sonuç
Bu yazıda tutumluluk ile cimrilik arasındaki ince çizginin ne olduğuna odaklandık. Modern kölelik olarak adlandırdığımız maaşlı çalışmayı bırakmak ve finansal özgürlüğe ulaşmak için en önemli silahımız ettiğimiz tasarruflar. Tasarruf oranımızı ne kadar artırırsak o kadar erken hedeflerimize ulaşabiliriz. Tabi burada aşırı tasarruf ederek cimrilik tarafına geçmek ve hayatı kaçırmamak büyük önem taşıyor. Özellikle 20’li yaşlardaki gençlere yapmak istedikleri ve onlara değer katan tüm aktiviteleri parasal karşılıklarına bakmadan yapmalarını tavsiye ediyorum.
Bay Tutumlu
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
