Herkese selamlar!
Sıfırdan finansal özgürlüğe ulaşmış ve hayatlarının kontrolünü ellerine almış yatırımcıların hayat hikayelerine devam ediyoruz. Bir değişiklik yapıp bu defa kendi hikayemi anlatmak istiyorum. Şu ana kadar paylaştığım finansal özgürlük hikayeleri genellikle ABD’li yatırımcılara aitti. Ülkemizde maalesef bu konuda şeffaf içerik paylaşan kişi sayısı oldukça az, bunların da birçoğu bir süre sonra paylaşmayı bırakıyor. Bu nedenle var olan az sayıda örnek arasında ilk sıraya kendi hikayemi koymak istedim. Öyleyse başlayalım.
2010-2018 Amaçsız Birikim Dönemi
Hikaye 2010 yılında iş hayatına atılmamla başlıyor. Genel olarak küçüklükten beri parayı harcamak yerine tutmayı seven birisi olduğum söylenebilir. Para harcamayı sevdiğim alanlar pek çok çocuğun yaptığı gibi elektronik eşyalar ve bilgisayar oyunları idi. 2010-2011 yılları arasında hatırlayacağınız üzere ons altının tarihi yükselişi yaşanmıştı. 900 dolardan 1900 dolarlara kadar çıkan altın fiyatlarından dolayı çevremde neredeyse herkes altın biriktiriyordu. Ben de benzer şekilde maaşımdan arta kalan parayla altın ve döviz almaya başladım. Finansal okuryazarlığım zayıf olduğu için en iyi yatırımın bunlar olduğunu düşünüyordum. Borsa ve hisse senetleri hakkında hiç bilgim yoktu.
Bu durum 2015-2016 yıllarına kadar bu şekilde devam etti. Banka hesabımda duran dolar ve avrolar enflasyon nedeniyle reel olarak eriyordu fakat ben bunun farkında değildim. 2015 yılında eşimle tanıştık ve 2016’da evlendik. Bu süreçte evlilik harcamaları gibi nedenlerle birikim oranım düşse de kazandığımızdan az harcamaya devam ediyorduk.
Finansal özgürlük yolculuğuna başlamadan önce tüm eski banka dökümlerini kontrol edip excel dosyasına geçirmiştim. En eski kayıtlar 2014 yılına ait olsa da 2014-2018 yılları arasında ne kadar zayıf performans gösterdiğimi şimdi görebiliyorum. Toplam portföy büyümesi dolar bazında 2015’te -18%, 2016’da 17%, 2017’de ise 16% olmuş. 2014 eylül ayındaki portföyüm enflasyon düzeltmesi sonrası 2018 başındakinden daha yüksekmiş. Bu dönemde dolar nispeten sakin hareket ettiği için oldukça başarısız bile sayılabilirim.
2018-2020 Büyük Uyanış ve Ultra Birikim Dönemi
2018 yılında eşimle birlikte o zamana kadar elimizde bulunan tüm birikimi koyup üzerine de kredi çekerek yatırımlık 1+1 bir ev aldık. Gayrimenkul piyasasından anladığımdan veya ucuz olduğunu düşündüğümden değil, sadece kenarda duran paramız reel olarak değerlensin ve az da olsa pasif gelir sağlasın diye bu hamleyi yapmıştık. Bu alımı yaptıktan birkaç hafta sonra Reddit’te dolaşırken “financial independence” Subreddit’ini gördüm. Biraz inceledikten sonra kafamda bir ışık yanmıştı. Dünyada para için çalışmayan, aksine paranın onlar için çalıştığı insanlar vardı. Bunlara yatırımcı deniyordu ve bunlar dolar, altın almıyor aksine riskli görülen ve kumar olarak adlandırılan hisse senetlerine yatırım yapıyolardı. 1 hafta boyunca o Subreddit’i neredeyse ezberledim. Böylece Mr. Money Mustache, Early Retirement Extreme, Jason Fieber gibi finansal özgürlüğe ulaşmış kişilerle tanıştım. Ardından ülkemize döndüm ve bunu başarmış kimse var mı diye araştırırken neredeyse kimsenin yurt dışında olduğu gibi bir blog açarak kendi deneyimlerini paylaşmadığını gördüm. O dönemde fare yarışının farkına varmış ve buradan çıkmaya çalışan Mehmet Yiğit Türkmen, namıdiğer “lattedenborsaya” ile tanıştım. Sevgili Yiğit’in yazılarını da komple bitirdikten sonra kafama koymuştum artık: Ben finansal özgür olmalıydım! 60 yaşına kadar sevmediğim bir işte çalışmak istemiyordum. Şu anda yaptığım işi sevsem bile ilerde sevmeme ihtimali doğduğunda rahatça ceketimi alıp gitme özgürlüğüne sahip olmayı istedim. Böylece temmuz 2018 ayında ilk defa hisse senedi alarak finansal özgürlük yolculuğumu başlatmış oldum.
Tüm birikimimiz + kredi ile ev aldığımız için eşimle maaşımızdan arta kalan birikimlerle aylık alımlara başladık. 2018 sonbahar ve kışını hatırlarsınız, piyasalar hep aşağı yönlüydü. Ben aldıkça düştü, düştükçe ben yine aldım. Bazı hisselerde büyük hatalar da yaptım fakat yatırım miktarlarım düşük olduğu için bunlar uzun vadede portföyümü çok fazla sarsamadı.
2019 yılının ortalarında ise eurobond yatırımına başladım. Yurt dışında takip ettiğim finansal özgür blogger’lar ve bu amaçla yatırım yapanlar portföyde belli oranda tahvil olması gerektiğini ve bu oranın yaşınız ile orantılı olabileceğini yazmışlardı. Ben portföydeki hisse/tahvil oranını belirlerken genellikle theretirementmanifesto sitesinin sahibi Fritz Gilbert’ın yazılarından faydalandım. Nihai olarak 65% hisse senedi, 30% civarı tahvil (eurobond) ve 5% civarı nakit olacak şekilde hedef portföyümü oluşturdum. Bu esnada da aylık hane halkı gelir ve giderlerimizi takip etmeye başladık. Amaç, “Şu anda ne harcıyoruz ve finansal özgürlükten sonra ne kadar paraya ihtiyacımız olacak?” bunu belirlemek idi.
Sonuç olarak baktığımızda portföy büyümeleri dolar bazında 2018 yılında 7%, 2019 yılında ise 53% olarak gerçekleşmiş oldu.
2020-2023 Pandemi ve Son Düzlük
2020 yılında pandemiyle birlikte herkes evlere kapandı. Bu süreçte çoğu kişi gibi bizim de yatırım portföyümüz ciddi hasar aldı fakat hem portföyün nispeten küçük olması hem de yapı itibarıyla sabırlı olmam sayesinde hiç satış yapmadım, aksine elimden geldiğince ve bütçemiz elverdiğince alım yapmaya çalıştım. 2020 yılında pandemi sonrası yatırım amaçlı aldığımız evi de satarak hisse senedi almam da portföyün büyümesine katkıda bulundu. Toplu alımları, dibi gördüğümüz mart ayında yapabilsem çok daha iyi olurdu fakat mayıs-haziran arasında yaptığım alımlar da uzun vadede ciddi katma değer oluşturdu. Tarihinin en kısa ayı piyasasını yaşayan S&P 500, 2020 mart ayında 2300 puana kadar düşse de yılı 3800 civarında tamamlayarak yatırımcılarına büyük kazanç sağladı.
2021 ve 2022 artık yatırımcı psikolojimi oturttuğum ve finansal okuryazarlığımı geliştirdiğim için diğer şeritlere sapmadan kendi stratejim doğrultusunda ilerlediğim yıllar oldu. 2021 sonunda çocuğumuz dünyaya geldi ve bu, hayatımızda en az 2018 kadar belki daha da fazla etki yarattı.
Eşim de ben de çocuğumuzu kendimiz büyütmek konusunda hemfikirdik. Eşim pandemi sonrası sürekli olarak uzaktan çalışma sistemine geçmişti fakat benim böyle bir imkanım yoktu. O sıralar işimde de mutlu değildim ve bir çıkış yolu arıyordum. Çocuğumuzun doğması bana bu cesareti verdi ve 2022’nin ikinci çeyreğinde henüz finansal özgürlük için belirlediğimiz miktara ulaşmadan maaşlı işimi bıraktım ve İstanbul’dan taşındık. Ben freelance işler yaptım ve aynı zamanda eşimle dönüşümlü olarak kızımızla ilgilenmeye devam ettik. Başlarda biraz zorlansak da sonrasında sistemi oturttuk. Bir ebeveyn olarak çocuğumuzun büyüme ve gelişim aşamalarını birebir takip etmek ve her adımına şahit olmak tarif edilemeyecek kadar güzel bir duygu.
2022 son çeyreğinde borsada yaşanan büyük ralli sonrasında ise finansal özgürlük için belirlediğimiz miktara ulaşmış olduk. Bu noktadan sonra bir miktar daha çeşitlendirme yaparak portföye ABD hisse senetleri ve ETF’leri de eklemeye başladım. Sonuç olarak 2023 sonu itibarıyla finansal özgürlük portföyümüzde BIST hisse senetleri, eurobond, ABD hisse senetleri ve endeks ETF’leri, bir miktar da altın ve nakit bulunmakta.
Sonuç
Bazen sosyal medyadan sorular alıyorum: “Finansal özgür olduktan sonra hayatınızda neler değişti? Artık Twitter’a fazla uğramıyorsunuz?” gibisinden. Mesai kavramı ve maaşlı çalışmak hayatımdan çıktığından beri hayatımda “zaman” ve “para” bakımından değişiklikler oldu. Artık zamanımın çoğunluğu bana ait ve bunu, yapmayı istediğim şeylerle değerlendiriyorum. “Hayatta her insan kendi şansını yaratır” diye bir söz vardır. Biz eşimle son 5 yıldır kendi şansımızı kendimiz yaratmaya çalışıyoruz. Çaba harcamadan ve gayret göstermeden kolay yoldan para kazanmak maalesef mümkün değil. Bu şekilde kazanılan para da diğeriyle aynı olmuyor.
Finansal özgürlük hedefleyen ya da buna ulaşmak için çaba gösterenlere verebileceğim en büyük tavsiye: “Sabırlı olun ve sürekli okuyun.” Bir yerlerden başlayın ve sürekli olarak okuyun. Çünkü paranın olduğu gibi bilginin de bileşik getirisi vardır ve belki de bu en önemlisidir!
Bay Tutumlu
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
