Dünyanın en büyük hedge fonu Bridgewater Associates’ın kurucusu milyarder yatırımcı Ray Dalio, finans dünyasında birçok kişi tarafından yakından takip edilen bir isim. Dalio’nun güçlü yatırımları onu popüler bir isim yapsa da yatırımcının “balon indikatörü” özel bir ilgiyi hak ediyor.
Dalio’nun bu göstergesi, hisse fiyatlarının sürdürülemez bir derecede yüksek olup olmadığını belirlemek için altı soruya yanıt arıyor.
Piyasalardaki mevcut görünüm ve 1990’ların dot-com balonuna benzerliği göz önüne alındığında, bu soruların Muhteşem Yedili hisseleri için ne yanıtlar sunacağı haliyle merak konusu.
Son aylarda eşi benzeri görülmemiş bir ralli sürdüren Muhteşem Yedili hisselerinin bir balon olup olmadığını anlamak için bu soruların (ve yanıtlarının) detaylıca üzerinden geçmeye ne dersin?
1️⃣ Hisse başına kâr gibi geleneksel değerleme ölçütlerine göre hisse fiyatları ne kadar yüksek?
İndikatörün belirleyicileri arasında yer alan ilk soru temellere odaklanıyor. Şu anda hisse değerlemeleri ortalamanın oldukça üzerinde; geçmişlerine göre 73. yüzdelik dilimde yer alıyor.
Özellikle Muhteşem Yedili’ye bakıldığında, grup genel olarak adil fiyatlandırılmış görünüyor. Ancak burada da belirli aralıklar var; Alphabet (GOOGL) ve Meta Platforms (META) görece ucuz görünürken, Tesla (TSLA) ve Apple (AAPL) biraz pahalı görünüyor. Nvidia (NVDA), Amazon (AMZN) ve Microsoft (MSFT) ise oldukça uygun fiyatlı.
2️⃣ Belirsiz makroekonomik ortamda fiyatlamalar ucuz mu?
Bu soruyu yanıtlamak için, hisselerin tahvillere göre daha iyi performans göstermesi açısından gerekli kurumsal kazanç büyümesini tartmak gerekiyor. ABD Hazine tahvili getirileri yükseldiği ve bu da hisse getirilerinin önündeki engeli artırdığı için bu ölçü son iki yılda yükseldi ve şu anda ABD hisseleri için 67. yüzdelik dilimde.
Başka bir deyişle, şu anda hisselerde iskonto edilen gelecekteki kazanç büyümesi biraz yüksek. Yapay zekâya ilişkin beklentilerin oldukça güçlü olması nedeniyle bu durum Muhteşem Yedili için daha da belirgin bir halde.
3️⃣ Son zamanlarda piyasaya ne kadar yeni alıcı girdi?
Piyasalara yeni adım atanların, özellikle de hızla yükselen fiyatların cazibesine kapılan küçük oyuncuların hücmu genellikle belirleyicidir. Bu gösterge 2020 yılında, perakende yatırımcıların çok rağbet gören hisselere hücum etmesiyle 90. yüzdelik dilimin üzerine çıktı.
Bu oyuncuların birçoğu piyasada hâlâ aktif ancak COVID döneminin o coşkulu günlerine kıyasla daha az sayıda yeni oyuncu geliyor. Bugün bu gösterge 55. yüzdelik dilimde yer alıyor, yani çok yüksek bir seviyede değil. Muhteşem Yedili’deki alım satım dolar bazında hâlâ tüm zamanların en yüksek seviyelerine yakın olsa da piyasa değerlerinin bir yüzdesi olarak ifade edildiğinde son derece düşük.
4️⃣ Yatırımcılar ne kadar iyimser?
Borsalarda çok fazla yükseliş beklentisi olması durumunda, birçok yatırımcı elindeki her şeyi çoktan yatırmış olabilir – yani alıcıdan ziyade satıcı olma olasılıkları daha yüksektir.
Bugün durum böyle değil; piyasa duyarlılığı nötr ile hafif pozitif aralığında. Yapay zekâ ve yapay zekâyla bağlantılı hisselere yönelik tutumlar ise oldukça boğa (artış beklentisi) konumunda. Eğer teknoloji abartıldığı gibi çıkmazsa, bu durum yatırımcılar için sorun yaratabilir.
5️⃣ Yatırımlar yüksek kaldıraçla mı fonlanıyor?
Opsiyonlar gibi kaldıraçlı ürünlere ağırlık veren alıcılar, bir gerileme döneminde zorunlu satışa karşı daha savunmasızdır. Hâlihazırda ABD piyasası genel olarak sağlıklı görünüyor ve bu ölçüm ılımlı bir seviye olarak 23. yüzdelik dilimde yer alıyor.
6️⃣ Şirketler geleceklerine yatırım yapıyor mu?
Şirketlerin ekipman ve fabrika gibi harcamaları, borsa iyimserliğinin reel ekonomiye sıçrayıp sıçramadığını ve potansiyel olarak gerçekçi olmayan (ve pahalı) talep artışı beklentileri yaratıp yaratmadığını ortaya koyabilir.
Bu gösterge şu anda 38. yüzdelik dilimde veya ortalamanın biraz altında. Bununla birlikte, Muhteşem Yedili’nin sermaye harcamaları, hem kendi satışlarının yüzdesi hem de ekonominin büyüklüğünün payı olarak tüm zamanların en yüksek seviyesinde.
Evet, bu durum bulanık koşullara işaret ediyor olabilir ancak aynı zamanda yapay zekâ, bulut bilişim ve daha fazlasına yönelik artan talebi karşılamak için veri merkezlerine yapılan yoğun harcamaları da yansıtıyor olabilir.
📊 İndikatör Ne Gösteriyor?
Yukarıdaki grafik, 1900 yılından bu yana ABD hisseleri için yüzdelik dilimler kullanılarak ifade edilen bileşik balon ölçüsünü gösteriyor. Basitçe ifade etmek gerekirse, seviye ne kadar yüksekse, gösterge piyasada o kadar fazla balon olasılığına işaret ediyor. ABD hisseleri, geçtiğimiz 17 ay boyunca oldukça güçlü bir ralli yapmasına rağmen şu anda 52. yüzdelik dilimde yer alıyor. Bu da bir balon içinde olmadıklarını gösteriyor aslında.
Muhteşem Yedili için aynı ölçüye baktığımızda, bu büyük teknoloji şirketlerinin geleceği biraz bulanık görünüyor ancak düpedüz bir balon olduğunu gösterecek kadar da değil.
Mevcut ve öngörülen kazançlar göz önüne alındığında değerlemeler biraz pahalı, duyarlılık yükselişte ancak aşırı değil ve orantısız kaldıraç ya da bu hisselere doğru koşan yeni ve naif alıcılar seli yok. Bununla birlikte, üretici yapay zekânın fiyatlandırılan abartıyı karşılayamaması durumunda, özellikle de teknolojiye büyük miktarda para yatırdıkları düşünüldüğünde, hâlâ büyük bir düzeltme görülebilir.
🤔 Bu Yatırımcılar için Ne Anlama Geliyor?
Ölçüt herhangi bir aşırılığa işaret etmediğinden, bundan herhangi bir spesifik yatırım eylemi çıkarmak zor. Dalio’nun göstergesi, ABD hisselerinin tam bir balon içinde olduğunu söyleseydi bu hisse riskini azaltman veya piyasadan tamamen çıkman için bir işaret olabilirdi.
Yatırım dünyasındaki eski bir atasözünün de dediği gibi, başarı piyasayı zamanlamakla değil, piyasada zaman geçirmekle ilgilidir. Başka bir deyişle, piyasanın tam olarak ne zaman döneceğini tahmin etmeye çalışmak, giriş ve çıkış sinyalleri olarak değerleme ölçütleri kullanılarak bile, kayıplar için adeta bir reçetedir.
Muhteşem Yedili’ye gelince, elbette bu şirketler son on yılda piyasa değerlerinin gözle görülür bir şekilde yükseldiğini gördü ancak bu artış hızla yükselen kazançlarla el ele gitti. Bu, teknoloji hisselerinin kazançları desteklemeden meteorik yükselişler gösterdiği dot-com balonu dönemine kıyasla çok daha sağlıklı bir senaryo.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Finimize
