Merhaba sevgili Midaslılar!
Burada uzun süredir finansal özgürlük ve yatırımla ilgili içerikler paylaşıyorum. Birlikte çeşitli finansal özgürlük stratejilerini inceledik. Lean FIRE, Barista FIRE, Coast FIRE, Fat FIRE gibi havalı isimlere sahip olsalar da aslında nihai amaç belli: Pasif gelirlerimizin günlük yaşamdaki harcamalarımızı karşılayacak seviyeye ulaşması ve bir daha artık hiç para kazanmasak bile hayatımızı bu gelirlerle idame ettirebilmemiz. Peki, sizce burada bir ikilem yok mu? Gelin anlatayım.
Klasik Finansal Özgürlük Stratejisi
Pek çok kişinin kabul ettiği üzere finansal özgürlüğe ulaşmak için %4 kuralına göre yıllık harcamalarımızın 25 katına denk gelen bir portföye ulaşmamız gerekiyor. Şu yazımda nasıl hesaplandığını detaylı olarak anlatmıştım. Bu noktada her yıl portföyümüzün maksimum %4’ünü “bozdurabilir” ve günlük harcamalarımızı finanse edebiliriz. Bu yüzden sıfırdan finansal özgürlük hedefi koyan bir birey öncelikle şu yolu izlemeli:
- Yıllık harcamalarını mümkünse dolar bazında belirleyin (örn: 20.000 dolar)
- Bu rakamı 25 ile çarpın (20.000 dolar x 25 = 500.000 dolar)
- Çıkan rakam sizin finansal özgürlük hedefinizdir.
Sıfırdan başladığınız için bu rakama ulaşmak yıllar, hatta belki de on yıllar alacak bir süreç. Ben verilerimi excel’de tutmayı sevdiğim için finansal özgürlük hedeflerimi ve portföy durumumu da çevrimiçi olarak Google tablolarda takip ediyorum. Yukarıdaki örnek üzerinden ilerlersek, excel 500 bin doların altındaki her rakamı başarısızlık, 500 binin üzerini ise başarı olarak adlandırır. Bu “sihirli” rakama ulaştıktan sonra işinizi bırakabilir, ne isterseniz yapabilirsiniz. Fakat bence burada önemli bir sorun var: Hayat, sevmediğiniz bir işte 40 yıl 8-5 mesai ile geçirmek için fazla kısa ve hayatınızı yaşamak istiyorsunuz. Peki klasik finansal özgürlüğün önerdiği şey ne? Sevmediğin işte 40 yerine 10-15-20 yıl geçir. Bu esnada büyük ölçüde tasarruf et ve bunu yatırıma dönüştür. Ardından sihirli rakama ulaşıp işi bırak ve hayatının sonuna kadar bir kuruş bile kazanmana gerek olmadan emekli hayatı yaşa. Dolayısıyla hayat akışınız şu şekilde olacak.
Pek çok kişi en azından 10-15 yıl sürecek bu biriktirme döneminin uzunluğundan dolayı finansal özgürlüğe soğuk bakıyor. Özellikle 40 yaşın üstündekiler kendisinden vazgeçmiş, sadece çocukları için yatırım yapıyor. Evet, hayat 65 yaşına kadar her gün nefret ederek gittiğiniz bir işte 9-10 saat geçirmek için çok kısa. Fakat bunun tek çözümü, aynı şeyi 45 yaşına kadar yapmak olmamalı. Gelin size kendi çözümümü anlatayım.
Barista FIRE, Coast FIRE ve Slow FI üçlüsünü birleştirirsek ne olur?
Klasik anlamda finansal özgürlüğün bir başka varsayımı da erken emekli olduktan sonra bir daha ölene kadar hiç para kazanmayacağınız. Bu 65 yaşında emekli olanlar için bir nebze mantıklı olabilir. 65 yaşından sonra hem fiziksel hem de bilişsel yeteneklerimiz köreliyor ve para kazanma kabiliyetimiz azalıyor. Fakat günümüzde finansal özgürlük hedefleyenler 40 hatta 30’lu yaşlarında maaşlı işlerini bırakmayı düşünüyor. Bu, bana göre erken emeklilik kavramının en büyük paradokslarından biri.
30’lu yaşlarımız aslında bizim için en verimli yıllar. 20’lerin toyluğundan kurtulup belli bir tecrübe seviyesine ulaşmışız, finansal olarak da iyi bir seviyedeyiz… Yıllık harcamalarının 10-15-20 katı portföye genç yaşlarında ulaşmış kişiler buna hırslı, başarılı ve üretken oldukları için ulaştılar. Bu kişiler maaşlı işlerini bıraksalar bile girişimcilik, web siteleri, blog, Youtube, ek işler, eğitim vb. kaynakları kullanarak gelir üretmeye devam edebilirler. Bir insanın 35 yaşında işini bıraktıktan sonra hayatı boyunca 1 kuruş bile kazanmayacağını varsaymak bana göre aklın ve mantığın sağduyusuna aykırı.
Dolayısıyla işin sonu şu soruya dayanıyor: Genç yaşta belli bir varlık seviyesine (yıllık harcama x 10-15 kat) erişmiş bir birey olarak 25 katına kadar beklemenin ne anlamı var? Çok büyük ihtimalle işi bıraktıktan sonra da boş durmayıp para kazanmaya devam edeceksiniz. Kendimden benzer bir örnek vermek gerekirse, maaşlı işimi bıraktığımda 13 yıllık harcamalarım kadar portföye sahiptim. Çalıştığım iş ve sektörde mutlu olmadığım için işimi, sektörümü ve şehrimi aynı anda değiştirip bir maceraya atıldım. Bunu sağlayan da kenarda duran 13 yıllık birikimdi. Her gün ayaklarımın geri geri gittiği işime 5 yıl daha gidebilir ve 25 yıllık harcamalarım kadar parayı biriktirebilirdim. Fakat o zaman hem çocuğumun büyümesine yakından şahit olamazdım hem de 5 yıl boyunca verimsiz şekilde çalışmış olurdum.
Sonuç ve Tavsiyeler
Hepimiz hayatı kendi şartlarımıza göre yaşamak istiyoruz. Hepimizin nihai amacı mutlu olmak. Kimisi sahip olduğu işte bunu gerçekleştirecek kadar şanslı iken çalışanların %90’ı sadece para için çalışıyor. İşimizi sevmiyoruz ancak başka bir şey yapamadığımız ya da başka bir şey denemekten korktuğumuz için mevcut işimizi bırakamıyoruz. Bu nedenle bir dönüm noktasına ulaştıktan ve finansal güvenliğe eriştikten sonra başka şeyler denemeye cesaret edebilmeliyiz.
Bu dönüm noktası kişiye göre değişebilir. Kimisi 5 yıllık giderleri kadar parayı yeterli görür, kimisi ise benim gibi garantici olup 13 yılı bekler. Önemli olan çok geç olmadan verimli yıllarımız geçip gitmeden, hayat oyununu kendi şartlarımıza göre oynamayı öğrenmek. Şunu unutmamak gerekiyor: Finansal özgürlük bir sprint yarışı değil bir maraton. Bu maratonda bize sunulan yolu kabul etmeyip kendi yolumuzu oluşturmak da yine bizim elimizde.
Bay Tutumlu
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
