Nükleer enerji, çevresel sürdürülebilirlik ve yenilikçi teknolojilerin kesişim noktasında yer alıyor. Bu dinamik alan içerisinde, ChatGPT’nin yaratıcısı OpenAI CEO’su Sam Altman tarafından desteklenen Oklo, nükleer santrallerin geleceğini şekillendirmeye aday bir şirket olarak öne çıkıyor.
Küçük, ancak etkili mini nükleer reaktörlerle büyük bir enerji devrimi vaadeden Oklo, eski Citigroup bankacısı Michael Klein liderliğindeki özel amaçlı satın alma şirketi (SPAC) AltC Acquisition ile ters birleşme yoluyla geçen hafta New York Borsası’nda “OKLO” hisse kodu altında işlem görmeye başladı ve arz sonucunda 306 milyon dolar halka arz geliri elde etti. Ancak halka arzının ilk gününde hisselerde yaşanan 54%’lük düşüş, şirketin geleceği hakkında bazı soruları beraberinde getirdi.
Yenilikçi bir enerji çözümü sunma potansiyeline rağmen, Oklo’nun halka arz macerası, nükleer enerjinin yatırımcılar ve düzenleyiciler nezdindeki karmaşık yüzünü de gözler önüne seriyor.
Dilersen Oklo’nun stratejilerini, sektördeki görünümü ve potansiyel riskleri mercek altına alalım. 🔍
Nükleer Enerjide Yeni Bir Devir
Nükleer enerji, modern dünyada büyük bir enerji kaynağı olarak uzun zamandır kullanılıyor. Bu enerji formu, atom çekirdeklerinin parçalanmasıyla, yani nükleer füzyon yoluyla elde edilir. Geleneksel nükleer santraller, genellikle büyük yapılar halinde olup, bu enerjiyi üretmek için uranyum gibi radyoaktif elementleri kullanır.
Bu santraller, şehirlerin ve endüstrilerin devasa enerji ihtiyaçlarını karşılayacak kapasitede olup, genellikle yüzlerce megavat güç üretebilir. Ancak, büyük nükleer santrallerin inşası ve işletilmesi karmaşık ve maliyetli olduğu kadar, olası kaza ve atık yönetimi gibi çevresel ve güvenlik riskleri de taşır.
Örneğin Çernobil ve Fukuşima’daki kazalar, nükleer enerjinin potansiyel tehlikelerini ve uzun vadeli çevresel etkilerini gözler önüne serdi. Bu yüzden, nükleer teknolojide daha güvenli ve verimli yollar arayışı devam ediyor.
Oklo’nun geliştirdiği küçük ölçekli reaktörler gibi yenilikçi çözümler, bu ihtiyaçlara cevap verme potansiyeline sahip.
Şirket, geleneksel nükleer santrallerin atomu parçalayarak enerji ürettiği füzyonun tersi olan fisyona odaklanarak nükleer enerjiyi temiz ve yenilenebilir bir enerji kaynağı olarak sunmayı hedefliyor. Oklo’nun önerdiği çözüm ise geleneksel büyük nükleer santrallerin aksine, çok daha küçük ve yönetilebilir mini nükleer reaktörler kullanmak.
ABD’deki geleneksel nükleer santraller düşük konsantrasyonlu yakıtla çalışan hafif su reaktörü tasarımlarına sahipken, Oklo daha yüksek konsantrasyonlu yakıtla çalışacak sıvı metal soğutmalı bir reaktör tasarladı. Bu yenilikçi ve benzersiz ürün, şirketin sektördeki rakiplerinden ayrışmasında başrol oynuyor.
Şirketin geliştirdiği Aurora adlı model, geleneksel nükleer reaktörlerin aksine çok daha az yer kaplayarak ve daha az atık üreterek çevresel etkileri minimize ediyor ve sadece 15 megavatlık bir kapasiteye sahip olup 10 yıl boyunca yeniden yakıt ikmali gerektirmiyor.
Oklo’nun Ürünü Neden Önemli?
Teknoloji şirketleri ve Silikon Vadisi’nin milyarderleri, yıllardır nükleer enerjiye büyük yatırımlar yaparak bu sürdürülebilir enerji kaynağını yeşil geçiş için hayati öneme sahip olarak sunuyorlar. Şimdi ise yapay zeka ile birlikte, nükleer enerjiyi teşvik etmek için yeni bir teşvikleri daha var.
Yapay zekanın hızla büyümesiyle birlikte, ağır düzenlemelere tabi olan nükleer enerji projeleri genellikle yavaş ilerliyor. Bu durum, nükleer enerjinin hızlı büyüyen teknolojilerin çevreye olan etkilerini hızla azaltıp azaltamayacağı sorularını gündeme getiriyor.
AI Now Enstitüsü’nün yönetici direktörü West’e göre büyük dil modelleri ve GPT tarzı modelleri arama motorlarına entegre ettiğinizde çevresel maliyeti standart arama motorlarının beş katına çıkıyor. Mevcut büyüme oranlarında, bazı yeni yapay zeka sunucuları yılda 85 teravat saatten fazla elektrik tüketilebiliyor, ki bu da bazı küçük ülkelerin yıllık enerji tüketiminden daha fazla! Özellikle bu yüksek tüketim teknoloji şirketlerinin kârlılığını baskılayabilir.
Yani, Oklo’nun bu yenilikçi yaklaşımı, özellikle enerji ihtiyacı yüksek olan veri merkezleri ve yapay zeka şirketleri için oldukça çekici bir alternatif sunuyor.
Oklo ayrıca, bu ürünü büyük teknoloji firmaları ve ABD Hava Kuvvetleri gibi son kullanıcılara doğrudan satmayı planlıyor, böylece uzun vadeli ve sürdürülebilir gelir akışları yaratmayı amaçlıyor.
ABD, elektrikli araç kullanımının benimsemesine ve sıfır karbon politikasına doğru ilerlerken, Oklo CEO’su ve kurucu ortağı Jacob DeWitte, “Bunu yapmak için gereken enerji miktarı devasa. Eğer karbon kullanımını azaltarak bu süreçleri elektrikleştirmek istiyorsanız, daha da fazla enerjiye ihtiyacınız olacak.” diye belirtiyor.
Ek olarak, iklim krizi daha çok gündeme gelmeye başladıkça çoğu Amerikalının artık nükleer enerjinin kullanımını destekliyor. Geçen yıl yapılan bir ankete göre nükleer enerji kullanımını destekleyenlerin oranı 43%’ten 57%’ye yükseldi. ABD’de güncelde ülke tüketiminin yaklaşık 19%’u nükleer enerji tarafından karşılanıyor. Bir tahmine göre, ABD’de mevcut yeşil enerji hedeflerinin karşılanması için 2050 yılına kadar 800 gigavat ek nükleer güç sağlanması gerekecek.
Talep Şimdiden Yüksek
Oklo, bu yılın başlarında Equinix (EQIX) tarafından işletilen veri merkezlerine 500 MW’a kadar güç sağlamak için bir ön anlaşma imzaladı. Buna karşılık Equinix, 25 milyon dolarlık ön ödeme yaptı. Halka arz dosyaları incelendiğinde Equinix’in Oklo’nun satışlarındaki payının 1,5-1,9% aralığında olabileceği belirtilebilir.
Şirketin bu ödemeyi enerji alımına yönelik harcaması planlanıyor. Equinix’in Oklo ile yaptığı enerji satın alma anlaşması ile ek 20 yıl süreyle yenileme ve uzatma hakkına sahip olacağı söylenebilir. Ayrıca 25 milyon dolarlık ödeme, Equinix’e Oklo hissesi almak veya indirimli enerji temini seçeneklerinden birini seçme hakkı veriyor.
Oklo’nun bu santralleri nerede inşa edeceği hakkında ayrıntılar paylaşılmasa da şirketin Güney Ohio’da santral konuşlandırabilmesi için Centrus Energy (LEU) ile de bir anlaşması bulunuyor.
Ayrıca Oklo, Permian Havzası’ndaki petrol saha operasyonlarına güç sağlamak üzere Diamondback Energy (FANG) ile uzun vadeli bir niyet mektubu da imzaladı.
Diamondback tarafından imzalanan niyet mektubu, 20 yıl sürecek bir enerji satın alımı için Oklo ile anlaşma yapma niyetini belirtiyor. Anlaşmaya göre Oklo, Diamondback’in bir iştirakine, 50 MW elektrik gücü üretebilecek santraller lisanslamayı, inşa etmeyi ve işletmeyi planlıyor. Ek olarak, niyet mektubunun anlaşmanın 20 yıl daha uzatılmasını içeren seçenekleri de bulunuyor.
Öte yandan kripto para madenciliği şirketi Compass Mining ile yapılan 20 yıllık işbirliği ile de madenciler tarafından kullanılan enerji kaynaklarında çeşitlilik ve sürdürülebilirlik sağlamak için ileri nükleer füzyon enerjisini tanıtmayı amaçlıyor. Oklo’nun santralleri, Compass’ın Bitcoin madencilik makinelerine temiz, güvenilir ve uygun maliyetli temel yük enerjisi sağlayacak. Oklo, bu ortaklığın ilk aşamasında Compass’a en az 150 megavat temiz enerji sağlama taahhüdünde bulunuyor.
Aynı zamanda Oklo, Aurora enerji santrali için güç dönüşüm sisteminin tedarikçisi olarak Siemens Energy’i tercih ettiğini belirten bir anlaşma imzaladı. Çalışmalarında Oklo’ya danışmanlık sağlamak için konumlandırılan Siemens Energy, “Oklo ile tedarikçi olarak çalışmak, bizi ileri nükleer dağıtımlara ve sıfır emisyon hedeflerimize daha da yaklaştıracak.” ifadesinde bulundu.
Elbette Riskler Mevcut
Oklo’nun başarıya ulaşması için önündeki en büyük engellerden biri ise ABD Nükleer Düzenleme Komisyonu’ndan gerekli onayları almak. Oklo, potansiyel müşteriler bulmaktan çok, düzenleyicileri ikna etmekte zorlanıyor.
2022’de, ticari nükleer güç santralleri ve malzemeleri üzerinde denetim yapan Federal Nükleer Düzenleme Komisyonu, şirketin Idaho’daki Aurora enerji santrali tasarımı için başvurusunu, yeterli güvenlik bilgisi sağlamadığı gerekçesiyle reddetti. Aynı zamanda Hava Kuvvetleri, Alaska’daki bir üssü güçlendirmek için bir mikroreaktör pilot programı için sözleşme verme niyetini de iptal etti.
Nükleer enerji sektöründe düzenleyici onay süreçleri genellikle uzun ve maliyetli olabilir. Oklo, 2027 yılına kadar Idaho’da ilk küçük ölçekli reaktörünü devreye almayı hedefliyor olsa da bu süreç, düzenleyici onaylarına ve teknik zorlukların üstesinden gelinmesine bağlı.
Yatırımcılar için Oklo, yüksek potansiyel vaat etmesine rağmen aynı zamanda önemli riskler içeren bir girişim olarak değerlendirilebilir. Çünkü şirketin teknolojisinin kabul görüp görmemesi, düzenleyici onayları alabilmesi ve teknik zorlukların üstesinden gelebilmesi, başarısının anahtar faktörleri olacak.
Halka Arz Görünümü
Özel amaçlı satın alma şirketi aracılığı ile halka arz olan AltC Acquisition (OKLO), Sam Altman gibi bir teknoloji dünyası liderinin desteği ve yatırımcıların ilgisini çeken iş anlaşmaları sonucunda dikkate çekici bir değerlemeye ulaşarak 10 dolar olan referans seviyenin üzerinde işlem görüyor. Bu durum, şirketin hisselerine olan güçlü talebi ve piyasanın bu birleşmeyi olumlu karşıladığını gösteriyor.
Ancak, bu tür yatırımların bir spekülasyon unsuru içerdiğini unutmamak önemli. Örneğin; nükleer reaktör üreten bir başka şirket NuScale’in (SMR) kötü performansı, küçük ölçekli reaktörlerin içsel spekülatif risklerini gözler önüne seriyor. Ancak NuScale, tasarımlarını enerji şirketlerine satarak gelir elde etmeye çalışırken, Oklo farklı bir iş modeli benimsemiş durumda. Oklo, kendi ürettiği küçük reaktörler aracılığıyla doğrudan son kullanıcılara enerji satmayı planlıyor. Böylece daha kontrollü bir büyüme ve gelir modeli hedefleniyor.
NuScale’in yanı sıra Oklo gibi yeni halka arz olan ve nükleer enerji alanında küçük modüler reaktörler üreten NANO Nuclear Energy (NNE) de Oklo’ya rakip potansiyeli taşırken Oklo yatırımcılarının sektörel görünüm için bu şirketleri de takip etmesi önemli.
Hisselerin SPAC referans fiyatının üzerinde bir seviyeden işlem görmesi, yatırımcıların Oklo’nun iş modeline ve uzun vadeli potansiyeline güvendiklerini gösteriyor.
Yine de nükleer enerji projeleri düzenleyici engellerine takılabildiği ve yüksek başlangıç maliyetleri gerektirdiği için bu tür bir yatırımın risklerini de değerlendirmek oldukça önemli. Dolayısıyla, şirketin gelecekteki performansı ve nükleer enerji sektöründeki eğilimler ile piyasa koşulları hisse fiyatlamalarında belirleyici olacak.
Sonuç olarak, Oklo’nun yenilikçi nükleer enerji çözümleri, yatırımcıların ve potansiyel müşterilerin dikkatini çekebilir. Ancak, düzenleyicinin endişelerini gidermekte kararlı olan şirketin uzun vadeli başarısı, sektördeki regülatif ve teknik zorlukların üstesinden gelme kapasitesine bağlı olacak.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: SeekingAlpha, Morningstar, Oklo, Utility Dive, Data Center Dynamics, Canary Media, NBC
