Benzetme ve alegoriler yapmakta pek iyi değilimdir fakat sık sık kendimi finansal özgürlüğü tırmanış ya da dağcılık sporuna benzetirken buluyorum. Kendim yapmıyorum fakat çevremde bu sporu yapanlar olduğu için temel terimlerine hakimim. Onlardan hep şunu duyarım: “Dağa tırmanmayı seviyorum.” Hiç kimsenin “Zirvede olmayı seviyorum.” dediğini duymadım. Bundan şunu anlamamız gerekiyor: Dağcılık ya da tırmanışta süreci sevmezseniz ve bu size zulüm gibi gelirse nihai hedefe asla ulaşamazsınız. Bence finansal özgürlük için yatırım konusunda da benzer bir durum söz konusu. Bu yüzden konuyu biraz açmamız gerektiğini düşünüyorum. Öyleyse başlayalım.
Tıpkı dağcılıkta olduğu gibi yatırımda da sürecin 99,9%’unu sabırlı bir şekilde devam etmek, adeta tırnaklarla kazıya kazıya, süreç ne kadar sıkıcı ve zorlu olursa olsun devam etmek oluşturuyor. Özellikle de pek çok insan gibi sıfırdan başlıyorsanız… Hayata yeni başlamış bir genç düşünün. Öğrencilikten yeni çıkmış, eline güzel para geçmiş fakat toplam varlıklarından borçları çıkardığımızda özkaynakları en iyi ihtimalle sıfırın biraz üzerinde. Özellikle öğrenim kredisi çekmişse veya kredi kartı kullanıyorsa sıfırın altında olma ihtimali daha bile fazla. Bu durum ne kadar istemeseniz de benim de başlangıçta hissettiğim gibi bir umutsuzluk ve amaçsızlık duygusu yaratabilir.
Basamaklar Önemlidir!
Bu durumda ne yapmalıyız? Finansal özgürlük ve yatırım yolculuğunu basamaklara bölerek ve bir oyun gibi düşünerek bu psikolojiyi pekala aşabiliriz. Örneğin FIRE rakamınız 500 bin dolar, toplam portföyünüz ise 10 bin dolar olsun. Aradaki farkı düşündükçe size ulaşılamaz ve imkansız bir hedef gibi mi geliyor? Bu hedefi en azından 5 ana basamağa bölmenizi tavsiye ederim. Kendi uyguladığım basamakları kısaca yazmam gerekirse:
- Finansal Stabilite
Bu aşama, işe yeni başlamış bir çalışan olarak yüksek faizli borçları tamamen ödediğiniz ve 3-6 aylık ihtiyaçlarınız kadar bir acil durum fonu oluşturduğunuz seviye. Böylece patronunuz sizi işten çıkarsa bile en azından yeni bir iş bulana kadar birkaç ay geçinebilirsiniz.
- 5 Yıllık İhtiyaçlarınız Kadar Portföye Sahip Olmak
Finansal özgürlüğün temellerini attığımız bu aşamada artık kendinize güveniniz yerine gelmiş durumdadır. Pasif gelirlerinizle tüm harcamalarınızı karşılayamasanız bile en azından faturalarınızı ve belki de kiranızı ödeyebilirsiniz.
- 10 Yıllık İhtiyaçlarınız Kadar Portföye Sahip Olmak
Finansal özgürlük yolculuğunuzun yarısına yaklaşmış durumdasınız. Artık yatırım ve tasarruf konularını çözmüş bir birey olarak kafanız rahat. Adeta otomatik pilotta seyahat eder gibisiniz. Bu aşamada isterseniz Barista FIRE ya da Coast FIRE yaparak sevmediğiniz işi bırakıp daha farklı alanlara yönelebilirsiniz çünkü bunu yapacak finansal güvenliğe sahipsiniz. Ben bu aşamayı biraz daha geçtikten sonra maaşlı işimi bırakarak serbest çalışmaya başlamıştım.
- Temel (Yalın) Finansal Özgürlük
Bu aşamada yatırımlarınızdan elde ettiğiniz pasif gelirler temel yaşam harcamalarınızı karşılayabilecek düzeye gelmiş demektir. Temel harcamalardan kastımız barınma, gıda ve ulaşım gibi harcamalar. Opsiyonel olan gezi, eğlence gibi masraflar için henüz bütçeniz yok.
- Finansal Özgürlük
İşte ulaşmak istediğiniz zirve! Tüm harcamalarınız artık pasif gelirleriniz tarafından finanse ediliyor ve belirlemiş olduğunuz bütçe içinde kaldığınız sürece artık çalışmaya ihtiyacınız yok demektir.
Bütün Sır Tırmanışta!
Yukarıda kısaca bahsettiğim aşamalı takip programı bana finansal özgürlük yolunda motivasyonumu koruma konusunda çok yardımcı oldu. Gelir/giderlerimi, finansal kararlarımı (hisse alımları, maliyetler, kâr/zarar oranları) sürekli olarak takip ettiğim bir Google tablolar dosyam mevcut. Cihazlar arası senkronize olduğu için hem bilgisayardan hem de mobilden veri girişi yapabiliyorum. Tablonuzu bu şekilde grafiklerle oyunlaştırdığınız takdirde motivasyonunuzu korumak çok daha kolaylaşacaktır.
Ne yaparsanız yapın, finansal özgürlük çok ama çok zor bir hedef. Belki hayatınızda koyduğunuz hedeflerin en zoru olacak. Belki 10 belki 15-20 yıl sürecek bir yolculuktan bahsediyoruz. Bu yüzden ne kadar oyunlaştırırsak oyunlaştıralım süreçte keyif almayı öğrenmezseniz başarılı olmanız pek mümkün değil. Bir dağcıya sorarsanız saatlerce tırmandıktan sonra zirvede geçirdiği o 15 dakikanın tüm yolun yorgunluğunu unutturduğunu söyleyecektir. Fakat kendisini helikopterle o zirveye bıraksanız aynı mutluluğu hissetmeyecek ve başarmışlık duygusunu tadamayacak. Yine aynı dağcı saatlerce zorlu şartlarda tırmanış yaptıktan sonra zirveye ulaşamayıp geri dönse bile yoldaki deneyimleri ona kendisini geliştirmesi ve bir dahaki sefer için kendini daha iyi hazırlamasına yardımcı olacak. Bu yüzden finansal özgürlük zirve olabilir fakat asıl önemli olan yolculuğun kendisidir!
Bir sonraki yazıda görüşmek üzere.
Bay Tutumlu
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
