2023 yılı mali tablolarını ve 2024 yılının ilk çeyreğini açıklayan enerji üreticilerini gözlemlediğimizde operasyonel kârlarda ve marjlarda yıllık olarak ciddi daralmalar meydana geldiğini gördük.
Bunun temel sebebini incelediğimizde Rusya-Ukrayna savaşı sonrası yükselen enerji fiyatlarının 2023 itibariyle zayıflamasından kaynaklı olarak gerçekleşti.
Savaş sonrası Rusya’nın doğalgaz kesintileri yapması, arz ve tedarik tarafındaki sıkıntıları piyasa takas fiyatının 2022 yılı boyunca ortalama olarak 150 doların üzerinde seyretmesine sebep oldu.
Rusya’nın doğalgaz kesintilerini azaltması sonucu piyasa takas fiyatı 2023 yılında ortalama olarak 100-110 dolar seviyesinde gerçekleşti.
Enerji fiyatlarındaki bu düşüş, enerji üreticilerinin yıldan yıla kârlılıklarının zayıflamasına sebep oldu.
Peki, İlk Çeyrekler Neden Zayıf Geldi?
2023 yılının ilk 5 ayına baktığımızda piyasa takas fiyatının ortalama 110-120 dolar arasında gerçekleşmesine karşın 2024 yılının ilk 5 ayında piyasa takas fiyatı ortalama 55-60 dolar arasında gerçekleşti.
Dolar bazında bu denli düşüş enerji üreten şirketlerin yıldan yıla güçsüz mali tablolar açıklamasına sebep oldu.
Toparlanma Geliyor mu?
Geçen yıla oranla ilk 5 ay düşük seyreden piyasa takas fiyatı, geçen yılın 2. çeyreğinden sonra enerji fiyatlarında azami uzlaştırma fiyatının ve brent petrolün gerilemesiyle beraber hızlı bir düşüş yaşadı.
Örnek vermek gerekirse 2023 yılının ilk 5 ayında ortalama 110-120 dolar arasında gerçekleşen piyasa takas fiyatı yılın geri kalanında ortalama 70-80 dolar arasında gerçekleşti.
2024 yılı itibariyle 60 dolar civarında bulunan piyasa takas fiyatı son 1 ayda ortalama 75 dolar seviyelerini görmeye başladı.
Buradan Nasıl Bir Sonuç Çıkarmalıyım?
Enflasyon muhasebesi sebebiyle yıllık olarak karşılaştırma yapabildiğimiz mali tablolarda, yıllık anlamda iyileşen piyasa takas fiyatı önümüzdeki çeyreklerde, enerji şirketlerinde gördüğümüz güçsüz bilançoların sonunu getirebilir.
Burada özellikle kapasitesini artıran enerji şirketlerinin, önümüzdeki çeyreklerde beklenilen etkiyi daha güçlü bir şekilde mali tablolarına yansıtabildiğini görebiliriz.
Kapasitesini artıran enerji şirketlerine şu içeriğimizde ulaşabilirsin:
Geleceğe Yatırım Yapan Enerji Şirketleri
Peki Hangi Şirketler Öne Çıkıyor
2023 ve 2024 yılında kapasite artırmaya devam eden fakat piyasa takas fiyatının düşmesinden dolayı güçlü bilanço açıklayamayan AYDEM, ODAŞ, TATEN ilk olarak ön plana çıkan şirketler.
Diğer taraftan brent petrolün geçen yılın 2. çeyreğinde 70-75 dolarda bulunduğunu göz önüne alırsak, güncel olarak 80-85 dolar arasında fiyatlanan brent petrolün TUPRS’ın rafineri marjlarında pozitif ivmelenme görebiliriz.
Ayrıca Avrupa Merkez Bankası’nın faiz indirimine gitmesi ve FED’in önümüzdeki süreçte faiz indirimlerine başlaması brent petrolün daha da artmasına sebep olabilir.
Bunun yanında GWIND, AKFYE ve AKSEN gibi gelecek yıllarda yoğun kapasite artırımına giden şirketler enerji fiyatlarının yıllık olarak normalleşmesinden pozitif etki sağlayabilir.
Yenilenebilir Enerji Üreticileri Dikkat Çekiyor
Global tarafta karbon ayak izine karşı yaptırımlar devam ederken yenilenebilir enerji üreticileri göze çarpıyor.
Özellikle ülkemizde Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in ‘karbon ayak izinden vergi alınmalı’ demeci ve Türkiye Ulusal Enerji Planında belirtilen yenilenebilir enerjiye verilen önemin artması bu alanda faaliyet gösteren firmalar için fırsat yaratabilir.
Yenilenebilir enerji üreticileri, piyasa takas fiyatından ayrı olarak YEKDEM kapsamında ürettikleri enerjiyi daha pahalı satabiliyor.
Ekonomi yönetimi ile Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın yenilenebilir enerjiye verdikleri önem ve enerji ithalatının azaltılması göz önüne alındığında YEKDEM kapsamındaki fiyatlamalar daha ön plana çıkabilir.
YEKDEM Nedir?
Açılımı Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması olan YEKDEM, Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarından elektrik üreten tesislere belirli bir süre için fiyat garantisi ve çeşitli teşvikler sağlayan bir programdır. Bu mekanizmanın temel amacı, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını teşvik etmek ve bu alandaki yatırımları artırmaktır.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: GWİND,EPIAS, AYDEM, AKSEN, AKFEN, TATEN,Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
