Enerji bağımsızlığının ve sürdürülebilirliğin önem arz ettiği bu günlerde yenilenebilir enerji oldukça popüler bir konu. 

Ancak; güneş enerjisi için güneşe, rüzgar enerjisi için ise rüzgara ihtiyaç duyarız. Peki, güneşin olmadığı veya rüzgarın esmediği zamanlarda enerji ihtiyacımızı nasıl karşılayabiliriz?

İşte, enerji depolama sistemleri tam da bu noktada dikkat çekiyor. 🔋

Dilersen enerji depolama sektörünü ve Borsa İstanbul ile ABD borsalarında işlem gören şirketleri birlikte inceleyelim.

🌎 Enerji Depolama Sektörünün Genel Görünümü

Enerji depolama sektörü, sürdürülebilir enerji çözümlerine olan küresel talebin artması nedeniyle her zaman stratejik öneme sahip ve bu yüzden sektörün ekonomik dalgalanmalar karşısında nispeten dirençli bir sektör olduğu söylenebilir. 

Bu sektörde faaliyet gösteren şirketler, teknolojik yeniliklere hızlı bir şekilde adapte olarak sürekli değişen enerji ihtiyaçlarına yanıt vererek büyüme potansiyelini koruyor.

Artan yenilenebilir enerji kullanımı, özellikle güneş ve rüzgar enerjisi gibi dalgalı enerji kaynaklarından elde edilen enerjinin depolanması gerekliliği, enerji depolama sektörüne yeni büyüme fırsatları sunuyor. Yüksek teknoloji ürünleri, akıllı şebeke çözümleri ve gelişmiş batarya teknolojileri, sektördeki şirketlerin gelirlerini artırma potansiyelini güçlendiriyor. 

Artan enerji güvenliği endişeleri nedeniyle, 2023 yılında ülkelerin yenilenebilir enerji ve enerji depolama çözümlerine yaptığı yatırımlar dikkat çekici boyutlara ulaştı. Küresel düzeyde yeşil enerjiye geçiş inisiyatifleri, tüm zamanların en yüksek seviyelerine yükselen yatırımlarla destekleniyor. En çok yatırım yapan ülkeler arasında ABD, Çin ve Almanya yer alıyor.

Ancak enerji depolama sektörü, hammadde kıtlığı ve teknoloji maliyetleri gibi faktörler nedeniyle zorluklarla karşı karşıya kalabilir.

PwC raporuna göre Avrupa’da güneş paneli piyasasında Çinli firmalar fiyatları çok kolay kırıyor. Türkiye’de ve Avrupa ülkelerinde bir GES paneli üreticisi ortalama panel fiyatı 0,20-0,30 dolara satabiliyorken Çinli firmalar 0,10 dolar civarında satabiliyor. Avrupa’da bu yüzden Çinli firmalarla rekabet edebilmek çok zor bir duruma geliyor. 

Fakat, aynı durum ABD için geçerli değil. ABD, günümüzde Çinli firmalara karşı vergi uygulamalarıyla Çin’in piyasaya girişini zorlaştırıyor. 

Genel olarak baktığımızda 2022 yılından bu yana 0,40 dolarlardan 0,20 dolarlar seviyesine inen panel fiyatları 2024 yılı için bir takım negatif etki riskleri olabilir.

🇹🇷 Türkiye’de Enerji Depolama Sektörü

Türkiye’nin enerji depolama sektörü, stratejik önemi ve teknolojik gelişmelere hızlı adaptasyonu sayesinde dinamik bir büyüme süreci içinde. 

Türkiye, enerji depolama için gerekli altyapıyı ve teknolojik kapasiteyi geliştirmeye devam ederken, yerel ve uluslararası işbirlikleri ile bu alanda kendini güçlendiriyor. Ekonomik büyüme ile desteklenen yatırımlar, ilerleyen yıllarda enerji depolama kapasitesinin artmasını sağlayabilir. Bununla birlikte, uluslararası enerji politikaları ve çevresel düzenlemeler gibi makroekonomik faktörler, sektör üzerinde önemli etkiler yaratabilir. 

Türkiye’deki enerji depolama şirketleri, inovatif ürün geliştirme ve operasyonel verimlilik artırma stratejileriyle bu zorluklara adapte olmaya çalışıyor. Enerji depolama sektörüne yapılan yatırımlar, Türkiye’nin enerji bağımsızlığını güçlendirmeyi ve sürdürülebilir kalkınma hedeflerine ulaşmayı amaçlıyor.

Tükettiği enerjinin yaklaşık 68%’ini ithal eden Türkiye’nin temiz enerji yolunda net 0’a ulaşma çabası, Paris İklim Anlaşması ile gelen yenilenebilir kaynaklara yöneltici maddeler ve yenilenebilir enerjiye yönelik teşvikler, enerji depolama şirketleri için çok önemli fırsatlar doğurabilir.

Güneş enerjisi sektörüne baktığımızda 2023 yılında Türkiye’de toplam 11,2 GW kurulu güç varken “Ulusal Enerji Planı” ile 2035 yılında 52,9 GW kurulu güç olması planlanıyor. 2023 yılında Türkiye’nin güneş enerjisi pazar hacmi 1,5 milyar dolarken 2030 yılında bunun tam 6 kat artarak 9 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 

Rüzgar enerjisi sektörüne baktığımızda, bir rüzgar enerjisi tribünü inşa etmenin maliyeti yüksek olduğu için güneş enerjisi sektörüne göre daha yavaş bir büyüme öngörülüyor. Fakat Türkiye’de az sayıda bulunan tribün üreticisi olmasından kaynaklı rekabet ortamının güneş enerjisi sistemlerindeki gibi olmaması beklenebilir. 

Rüzgar enerjisinde ise Türkiye’nin kurulu gücünün 2023 yılından 2035’e kadar 12,3 GW’den 29,6’ya çıkması öngörülüyor.

Öne Çıkan Enerji Depolama Hisseleri

YEO Teknoloji (YEOTK)

YEOTK, 3 kıtada 130 ülkede güneş enerjisi sistemleri (GES) ve rüzgar enerjisi sistemleri (RES) ekipmanları, yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üreten şirketler için ekipman üretimi faaliyetleri ve yatırımları gerçekleştiren bir şirkettir.

GES ve RES dışında yenilenebilir enerjinin hidro tarafına da yatırım yaparak mikrohes prototipi üreten, enerji depolanması faaliyetleri için batarya üretimi ve elektrikli araçlar için batarya üretimine başlanması için yatırım geliştiren şirket, 630’dan fazla çalışanıyla yüksek teknoloji yatırımları yapmaya devam etmektedir.

Son Bilanço Bize Ne Söyler?

YEOTK; enflasyon muhasebeli finansal tablolara göre 1,13 milyar TL FAVÖK’e ulaşırken, 420 milyon TL net kâr elde etti. Cirosunu 116% artıran şirket, FAVÖK’ünü, marjların yükselmesiyle beraber 120% artırmayı başardı. 

Açıkladığı bilanço sonrası FD/FAVÖK çarpanı yükselen FAVÖK’le beraber 24,01’den 17,5 seviyesine inmiş oldu. 233 milyon TL ertelenmiş vergi giderinden dolayı net kâr marjı 6% seviyelerinde kalarak F/K oranının 45,5 olarak gözükmesine sebep oldu.

YEO Teknoloji, güneş enerjisi paneli ve ekipmanları ile rüzgar enerjisi ekipmanları üreten şirket enerjinin depolanması için batarya yatırımlarına başladı. 2024’ün 2. yarısında Reap Battery adı altına kurduğu şirketle depolama faaliyetlerine başlamayı planlıyor.

Diğer yatırımları gözden geçirdiğimizde şirket, enerji depolama sistemi ve hidrojen üretiminde iyon filtreleme yapan membranları üretmek için iyon membran yatırımı ve elektrikli araçlar için lityum iyon batarya üretimi yapma yatırımlarını planlıyor.

Dikkat Çeken Noktalar

• Yenilenebilir enerji sektörü özellikle devletin YEKDEM kapsamında açıkladığı fiyatlarla çok cazip hale gelmişti. Fakat 2023 yılında 110-120 dolar olan piyasa takas fiyatı 2024 yılında neredeyse yarı yarıya düşüş gösterdi. Bu durum yurt içinde yenilenebilir enerji üretimine olan talebi düşürebilir.
• YEOTK F/K oranı sektör ortalamasına parelel 44,48 seviyesinde. Aynı zamanda PD/DD oranı da 15,20 ile sektörüne kıyasla piyasa değeri/defter değeri oranına göre ortalamanın üstünde.
• Şirketin FK’sını büyüme oranına göre değerlendiren PEG oranı ise 0,47 ile cazip sayılabilir.
• Şirketin FD/FAVÖK rasyosu 17,17  ile sektör ortalamalarına paralel. 
• Şirketin Net borç/FAVÖK rasyosu 0,53 ile oldukça pozitif bir değere sahip. Bu oranın düşük olması şirketin borcunu ödeyebilme kabiliyetinin bir kanıtıdır. Bu oran, Türkiye için 3 seviyesine kadar makûl kabul edilebilir. Bu oranın düşük olması şirketin borcunu ödeyebilme kabiliyetinin bir kanıtıdır. 
• Şirketin kısa vadeli borçlarını dönen varlıklar ile karşılayıp karşılayamayacağını gösteren cari oran rasyosu 1,28 ile eşik değerin üzerinde (pozitif) kalıyor.
• Şirket mikrohes, elektrikli batarya, enerji depolama sistemleri gibi yüksek teknolojik yatırımlara odaklanmış durumda.
• Dünyanın en büyük yatırım ve finansal araştırma kuruluşlarından biri olan Morningstar’ın YEOTK hisselerine biçtiği içsel fiyat, şirketin güncel finansal durumunda 211,54 TL olarak gözüküyor. YEOTK hissesi hedef fiyatına göre 3,8% potansiyel getiri sunuyor.

Kontrolmatik (KONTR)

2008 yılında kurulan, Türkiye’nin önde gelen mühendislik şirketlerinden olan Kontrolmatik, enerji ve teknoloji sektörlerine depolama, elektrifikasyon, nesnelerin interneti gibi katma değerli ürün ve servisler sunan bir mühendislik şirketi, sistem entegratörü, teknolojik ürün ve çözümler sağlayıcısıdır.

Şirket 35 ülkede 350’den fazla referans projede imzası bulunan, yüzde 60’ından fazlası mühendisten oluşan 1.000’i aşkın çalışanıyla dünyanın en büyük 22. sistem entegratörü konumunda bulunuyor.

Şirket Enerji depolama teknolojilerinden, elektrikli araç paylaşım platformlarına, nesnelerin interneti (IoT) yazılım ve sensörlerinden, kolaboratif robot kol üretimine, haberleşme ve görüntüleme uydularından uzaya yönelik çözümlere kadar farklı disiplinlerde faaliyet göstermektedir.

Son Bilanço Bize Ne Söyler?

KONTR, 2024’ün ilk çeyrek enflasyon muhasebeli bilançolarına göre 369,3 milyon TL net kâr açıkladı. Geçen sene ilk çeyrekte 202,3 milyon TL net kâr açıklayan şirket net kârını 83% artırdı. 

Fakat bu kârın 259 milyon TL’sini net parasal pozisyon kazançlarından elde eden şirketin finansman geliri öncesi operasyonel kârında aslında artış değil düşüş meydana geldi.

Şirketin cirosu geçen senenin ilk çeyreğine görede 6% arttı. Marjların yükselmesiyle beraber geçen yılın ilk çeyreği FAVÖK zararı yazan şirket bu dönemde 131 milyon TL FAVÖK rakamına ulaştı.

FAVÖK’ün net kârdan düşük kalmasıyla beraber borçları da artan şirketin, 12 aylık operasyonel kârının net borcunu 9 senede ödeyebilecek durumda gözüküyor.

Dikkat Çeken Detaylar

• Güney Carolina’da kurulan fabrika ile 127 milyon dolar teşvik alan Kontrolmatik Enerji 2032’ye kadar ise 900 milyon dolarlık devlet desteği almayı bekliyor.
• Şirketin F/K oranı açıkladığı net parasal pozisyon kazancına rağmen 74,35. FD/FAVÖK oranı ise 103,42
• Sektörün ağırlıklı F/K ortalaması 44,77 iken ağırlıklı FD/FAVÖK ortalaması 17,99. Kontrolmatik çarpanlarının sektöre göre çok makul durmadığını gözüküyor.
• Şirketin Net Borç/FAVÖK rasyosu 9,02 ile oldukça yüksek bir değere sahip. Bu oran, Türkiye için 3 seviyesine kadar makûl kabul edilebilir. Bu oranın düşük olması şirketin borcunu ödeyebilme kabiliyetinin bir kanıtıdır. 
• Şirket ürettiği katma değerli ürünler bakımından Türkiye’de benzersiz. Şirket uzaya uydu gönderme, nesnelerin interneti ve enerji depolaması faaliyetleri gösteriyor.
• Son 3 yılda 220 milyon dolar yatırım yapan şirket, 2026 sonrasında 1,5-2 milyar bandında satış gelirine ulaşmayı hedefliyor.
• KONTR hisseleri, analistlerin 12 aylık konsensus tahmini olan 338 TL’nin altında işlem görüyor. KONTR hissesi hedef fiyatına göre 58,2% potansiyel getiri sunuyor.

Aşağıda yer alan şirketler; piyasa değeri, kârlılık marjları ve değerleme çarpanlarına göre seçilmiştir. 

Tesla (TSLA)

Tesla, otomotiv ve enerji sektörlerinde küresel liderlerden biri olarak kabul edilir. Şirket, tamamen elektrikli otomobillerden enerji depolama sistemlerine ve güneş panellerine kadar geniş bir yelpazede yenilikçi ürünler sunar. Özellikle kendi geliştirdiği Model S, Model 3, Model X ve Model Y otomobilleri ile tanınır.

Tesla, enerji depolama sektöründe öncü bir rol oynayarak, yenilenebilir enerji çözümleriyle küresel liderler arasında yer alır. Şirket, evler için Powerwall, işletmeler için Powerpack ve büyük enerji projeleri için Megapack gibi çeşitli enerji depolama ürünleri sunar. Bu sistemler, güneş enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklardan üretilen enerjinin depolanmasını ve ihtiyaç duyulduğunda kullanılmasını sağlayarak enerji verimliliğini artırır ve karbon emisyonlarını azaltır.

Son Bilanço Bize Ne Söyler?

Tesla, yılın ilk çeyreğinde gelirlerinin yıllık bazda 8% düşüşle 21,30 milyar dolara gerilediğini açıkladı ve analistlerin 22,15 milyar dolarlık tahminini kaçırdı. 

Ayrıca şirketin net kârı da 55% düşüşle 1,13 milyar dolara veya hisse başına 0,34 dolara geriledi. Geçen yılın aynı döneminde net kâr 2,51 milyar dolar seviyesindeydi. Şirketin düzeltilmiş hisse başına kârı da 0,51 dolarlık konsensüsün altında, 0,45 dolar oldu. 

Tesla’nın satışları, Covid-19’un üretim hatlarını sekteye uğrattığı 2020’den bu yana en sert düşüşü kaydetti. Şirketin otomotiv gelirleri, yılın ilk üç ayında geçen yılın aynı dönemine göre 13% gerileyerek 17,38 milyar dolar oldu. 

Elektrikli araçlarda da satış büyümesi yavaşladı ve Tesla ile rakipleri, talebi canlandırmak için elektrikli araç fiyatlarını düşürüyor. Tesla’nın brüt kârı, kısmen bu yılki fiyat indirimleri nedeniyle ilk çeyrekte 18% düştü.

CEO Musk, Kızıldeniz’deki tedarik zinciri aksaklıkları da dahil olmak üzere ilk çeyrekteki operasyonel zorlukları tartıştıktan sonra, “İkinci çeyreğin çok daha iyi olacağını düşünüyoruz” dedi.

Sermaye harcamaları bir önceki yıla göre 34% artarak 2,77 milyar dolara yükseldi.

Öte yandan serbest nakit akışı bu çeyrekte negatife döndü ve şirket 2,53 milyar dolar açık verdi. Bir yıl önce Tesla, 441 milyon dolar serbest nakit akışı bildirmiş; bu rakam dördüncü çeyrekte 2,06 milyar dolara ulaşmıştı. Tesla, negatif rakamı 2,7 milyar dolarlık envanter birikimine ve “yapay zekâ altyapısı” için yapılan 1 milyar dolarlık sermaye harcamalarına bağladı.

Tesla’nın enerji birimindeki gelirler geçen yılın aynı dönemine göre 7% artışla 1,64 milyar dolara, hizmetler ve diğer gelirler ise 25% artışla 2,29 milyar dolara yükseldi.

Yatırımcılar açısından Tesla, volatilitesi ve rekabetin yoğun olduğu bir sektörde yer alsa da uzun vadeli büyüme potansiyeli ve teknolojik yeniliklere yaptığı yatırımlarla dikkat çekiyor. Tesla’nın sektör lideri tahtını koruması ve yeni alanlardaki adaptasyonu, şirketin gelecekteki performansı için önemli faktörler olarak izlenebilir.

Tesla’nın ileri teknolojiye ve otonom sürüşe yaptığı yatırımlar, özellikle bu teknolojilerin olgunlaşması ve ticari olarak kabul görmesi durumunda, şirketin uzun vadeli değerini önemli ölçüde artırabilir. Ancak bu potansiyelin gerçekleşmesi için Tesla’nın mevcut riskleri minimuma indirmesi ve yatırımcı güvenini sürdürmesi gerekiyor.

Dikkat Çeken Noktalar

• TSLA hisseleri piyasa üstü volatilitede olsa da sektördeki hisselere kıyasla düşük volatilitede işlem görüyor.
• Şirketin brüt kâr marjı 17,8% seviyelerinde bulunurken net kâr marjı 14,4% seviyesinde bulunuyor.
• Şirketin 7,5% Borç/Özsermaye oranıyla çok düşük borçluluk oranına sahip olduğu belirtilebilir.
• Tesla’nın 21,2% özkaynak kârlılığı ile sektör ortalamasının (17,7%) oldukça üstünde olduğu belirtilebilir. 
• Kârlılık göstergesi olan Kullanılan Sermayenin Getirisi (ROCE) oranı üç yıl önce 5,7% seviyesinde bulunurken güncelde 9,3% seviyesinde bulunuyor.
• Tesla’nın PD/DD oranı 8,6 ile yüksek seviyede bulunuyor. F/K oranı ise 44,4 ile piyasa ortalamasının (35,2) üstünde bulunuyor.
• Tesla’nın PEG oranı 0,2 ile cazip görünüme işaret ediyor.
• Şirketin temettü dağıtımı bulunmuyor.
• TSLA hisseleri, Wall Street analistlerinin konsensus tahmini olan 174,60 doların altında işlem görüyor. 

BYD Company (BYDDY)

BYD, önde gelen küresel bir teknoloji şirketi olarak elektrikli araçlar, enerji depolama çözümleri ve elektrikli taşıma araçları gibi geniş bir ürün yelpazesine sahiptir. Şirket, elektrikli otobüsler ve bataryaları ile tanınır ve yenilikçi elektrikli araç teknolojileri geliştirerek sürdürülebilir ulaşım çözümleri sunar.

BYD, yenilenebilir enerji ve sıfır emisyon hedeflerine ulaşmada kilit bir rol oynayarak otomotiv ve enerji sektörlerindeki ihtiyaçlara çözümler sunar. Bu strateji, BYD’nin pazardaki rekabetçi konumunu güçlendirir. 

Şirketin gelirleri, hem tüketici pazarına yönelik elektrikli araç satışlarından hem de hükümet ve kurumsal projeler için sağladığı enerji depolama sistemlerinden kaynaklanmaktadır, bu da BYD’nin finansal istikrarını ve büyüme potansiyelini destekler. 

Son Bilanço Bize Ne Söyler?

Çinli elektrikli araç üreticisi BYD, son bilançosunda 2022’den bu yana en düşük çeyreklik kâr artışını ve neredeyse dört yılın en düşük gelir büyümesini kaydettiğini açıkladı. 

BYD’nin ilk çeyrek net kârı 10,6% artarak 4,57 milyar yuan (631,08 milyon dolar) olurken, gelirleri 4% artışla 124,94 milyar yuana (17,25 milyar dolar)  ulaştı. Bu sonuçlar, BYD’nin hâlâ Tesla’nın önünde olduğunu gösteriyor.

Dünyanın en büyük elektrikli araç satıcısı unvanını geçen yıl kazandıktan sonra ilk çeyrekte Tesla’ya geri veren BYD, marka portföyü ile pazarda üst segmentlere yönelme çabalarını artırırken durgun ekonomik toparlanma ortamında tüketicileri cezbetmek için indirimlere de ağırlık verdi.

Goldman Sachs’ın geçtiğimiz ay yayımladığı bir araştırma notunda, Çin’de bu yıl yeni enerjili araçların birim kârının 2023’e göre daha düşük olacağı tahmin edilirken fiyat indirimleri devam ederse sektörün kârlılığının negatife dönebileceği belirtiliyor.

Dikkat Çeken Noktalar

• Şirketin brüt kâr marjı 20,7% olurken net kâr marjı 5% seviyesinde bulunuyor.
• BYDDY hisseleri piyasanın altında volatilitede işlem görüyor.
• Şirketin Net Borç/Özsermaye oranı 23,2% ile düşük seviyede borçluluk oranına işaret ediyor.
• Şirketin PD/DD oranı 4 seviyesinde bulunuyor. F/K oranı ise 18,0 ile piyasa ortalamasının (35,2) hafif üstünde bulunuyor.
• BYD’nin 20,5% özkaynak kârlılığı ile sektör ortalamasının (17,7%) üstünde olduğu belirtilebilir.
• Kârlılık göstergesi olan Kullanılan Sermayenin Getirisi (ROCE) oranı üç yıl önce 9,9% seviyesinde bulunurken güncelde 13.5% seviyesinde bulunuyor.
• Şirketin temettü verimliliği 1,6% seviyesinde bulunuyor.
• Dünyanın en büyük yatırım ve finansal araştırma kuruluşlarından biri olan Morningstar’ın BYDDY hisselerine biçtiği içsel fiyat, şirketin güncel finansal durumunda 66,96 dolar olarak gözüküyor. BYDDY hissesi hedef fiyatına göre 26,2% potansiyel getiri sunuyor.

Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı

Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Simply Wall St, Finnet2000, KAP, StockRover