🏗️ Demir çelik sektörü, makroekonomik dalgalanmalara ve teknolojik yeniliklere hızlı adaptasyonu ile ön plana çıkıyor.
Bu dönemde çelik üreticileri, madencilik firmaları ve metal işleme tesisleri gibi çeşitli alt dallarıyla sektör, hem zorluklarla hem de büyüme fırsatlarıyla karşı karşıya.
Sektörün geleceği, çevreci üretim teknolojilerine yapılan yatırımlar, artan küresel inşaat talebi ve daha sıkı çevre düzenlemeleri göz önünde bulundurulduğunda daha da ilgi çekici hale geliyor. Özellikle geri dönüşümlü çelik kullanımı, enerji verimliliği yüksek yeni üretim teknikleri ve ileri malzeme bilimindeki yenilikler, sektörün dinamiklerini değiştirebilir.
Dilersen sektörün beklentilerini, Borsa İstanbul’da ve ABD borsalarında öne çıkan şirketlerini detaylı bir şekilde inceleyelim. 🔎
🌎 Demir Çelik Sektörünün Genel Görünümü
Demir çelik sektörü, küresel inşaat ve imalat endüstrileri için oldukça kritik bir alan. Küreselleşen ekonomi ve artan altyapı projeleri, sektörün büyümesini ve gelişimini önemli ölçüde destekliyor.
Teknolojik yenilikler, demir çelik şirketlerinin verimliliğini artırarak operasyonel maliyetleri düşürmekte ve üretim süreçlerini iyileştiriyor. Otomatikleştirilmiş üretim hatları, enerji verimli fırınlar ve ileri malzeme analiz teknolojileri gibi yenilikler, üretim süreçlerini daha az enerji tüketen ve daha hızlı hale getiriyor. Bu teknolojik yenilikler, üretim maliyetlerinin azalmasında etkili olabilirken kârlılık marjlarını destekleyebilir.
Bununla birlikte, makroekonomik dalgalanmalar, ticaret savaşları gibi unsurlar ve jeopolitik gerilimler, demir çelik sektörünü zaman zaman olumsuz etkileyebilir. Bu etkenler, sektördeki şirketlerin stratejik planlamalarını ve pazar dinamiklerini önemli ölçüde etkileyebilir.
Ek olarak; Çin, dünya demir çelik sektöründe oldukça etkili bir konumda bulunuyor. Dünya çelik üretiminin yaklaşık yarısını tek başına gerçekleştiren Çin, sektör üzerinde derin bir etkiye sahip.
Çin’in üretim kapasitesi, küresel çelik fiyatları üzerinde belirleyici bir rol oynar ve dünya genelinde arz ve talep dengesini etkiler. Dolayısıyla Çin’deki hükümet destekleri ve yatırımcı güvenindeki artış çelik üretiminin artmasında etkili olabilir.
🇹🇷 Türkiye’de Demir Çelik Sektörü
Türk demir çelik sektörü, pandemi sonrası inşaat ve üretim talebindeki hızlı toparlanmayı öngörerek gerçekleştirdiği cesur yatırımların olumlu sonuçlarını toplamaya başladı.
Türk çelik üreticileri, geçen yıla göre 4%’lük bir azalışla toplamda 33,7 milyon ton çelik üretti ve 2023 yıl sonu itibariyle yaklaşık 15 milyar dolar çelik ihracatı gerçekleştirildi.
Bu büyüme, küresel çelik talebinin bu yıl pandemi öncesi seviyeleri geçmesi beklenirken Türkiye’yi dünyanın en büyük çelik üreticileri arasında daha da yukarıya taşıyarak sektördeki iddialı konumunu pekiştirdi.
Türkiye’nin demir çelik sektöründeki hızlı büyümesi, ülkeyi küresel pazarda baskın bir oyuncu haline getirdi.
Bu büyüme, fabrikaların ve üretim hatlarının modernizasyonu ve pandemi sonrası hızla kapasiteyi geri getirmeleri ile desteklendi. Türkiye’nin canlı inşaat endüstrisi de bu büyümeye katkıda bulundu.
Diğer yandan şirketlerin kapasite artırımları ve yeni tesis yatırımları gibi stratejik hamleler de Türkiye’nin küresel demir çelik sahnesindeki etkisini artırma yolunda emin adımlarla ilerlediğinin göstergesi.
Ancak, Türk demir çelik sektöründe elbette riskler de mevcut. Uluslararası ticarette artan korumacılık ve küresel çelik fiyatlarında olası dalgalanmalar operasyonel performansı etkileyebilir.
Öte yandan yüksek enflasyon nedeniyle enerji ve hammadde maliyetleri artarken, işgücü maliyetlerindeki zamlar da şirket kârlılıklarını olumsuz etkileyebilir.
Öne Çıkan Demir Çelik Hisseleri
Aşağıda yer alan şirketler; piyasa değeri, kârlılık marjları ve değerleme çarpanlarına göre seçilmiştir.
Rio Tinto (RIO)
Rio Tinto, dünya çapında önde gelen bir madencilik ve metal şirketi olarak kabul edilir. Şirket, geniş bir maden çeşitliliği ve kapsamlı hizmetler sunarak, metal ve maden üretiminde önemli bir rol oynuyor.
Şirket, özellikle Avustralya ve Kanada’da bulunan zengin demir cevheri madenlerinden yüksek kalitede cevher çıkararak küresel çelik üretiminin önemli bir kısmını destekliyor. Demir cevheri, Rio Tinto’nun gelirlerinde büyük bir paya sahip olup, şirket bu alanda sürekli teknolojik yenilikler yaparak verimliliği artırıyor.
Son Bilanço Bize Ne Söyler?
Rio Tinto’nun son bilançosu, düşen alüminyum ve mineral fiyatlarının etkisiyle yıllık kârda 12% düşüşe neden oldu. Şirket, yıl sonu bilançosunda Wall Street’in 11,7 milyar dolar olan gelir beklentisinin hafif üstünde, 11,8 milyar dolar gelir bildirdi.
Kârlılıkta düşüşe rağmen şirketin piyasa beklentisinin üstünde temettü ödeyeceğini bildirmesi, yönetimin güçlü bir şekilde yatırım yapma ve yüksek temettü ödeme yeteneğini sürdürdüğünü gösteriyor. Ayrıca, beklenenden daha yüksek bir yıl sonu temettü ödenmesi, şirketin yatırımcı odaklı politikasını ve piyasadaki güvenini yansıtıyor.
Küresel tedarik zincirlerinin normalleşmesi ve Batı pazarlarından talebin zayıflaması, metal hammadde fiyatlarının pandemi döneminde görülen zirve seviyelerden gerilemesine neden oldu. Ancak, bu durum şirketin bakır gibi büyük emtialardaki üretimi artırmasıyla kısmen dengelendi.
Rio’nun demir cevheri bölümü, kârlarının yaklaşık 80%’ini oluşturarak yıldan yıla 6% büyüme gösterdi ve demir cevheri fiyatlarındaki 2% artışı geride bıraktı.
Öte yandan Rio’nun Pilbara bölgesindeki üretim maliyetlerinin Batı Avustralya’daki işgücü ve parça maliyetlerindeki enflasyonist baskı nedeniyle bu yıl yükseliş göstermesi bekleniyor. Maliyet artışları şirketin marjları üzerinde baskı oluşturabilir. Ancak CFO Cunningham, en kötü enflasyonist baskının geride kaldığını ve 2024 yılında maliyetlerin stabil hale gelmesini beklediklerini belirtti.
Ayrıca, Rio Tinto’nun düşük net borç seviyesi, şirketin organik olmayan büyüme yollarını, özellikle de küçük ve stratejik şirket satın almaları yapma potansiyelini artırabilir. CEO Stausholm, küçük satın almalarla şirket portföyünü şekillendirme konusunda açık olduğunu belirtti, ancak yüksek değerlemeler nedeniyle bu tür hamleler konusunda şu an için aşırı heyecanlı olmadığını ifade etti.
Sonuç olarak, Rio Tinto’nun mali durumu güçlü, stratejik büyüme projelerine yatırım yapma kapasitesi yüksek ve yatırımcılara değer sunma konusunda istikrarlı bir geçmişe sahip. Ancak, şirketin önündeki enflasyonist baskılar ve küresel ekonomik belirsizlikler, gelecekteki performansını şekillendirmede önemli faktörler olarak kalmaya devam edecek.
Dikkat Çeken Noktalar
- RIO hisseleri sektördeki hisselere kıyasla daha düşük volatilitede işlem görüyor.
- Şirketin brüt kâr marjı 32% seviyelerinde bulunurken net kâr marjı 18,6% seviyesinde bulunuyor.
- Şirketin 23,1% Borç/Özsermaye oranıyla oldukça düşük borçluluk oranına sahip olduğu belirtilebilir.
- Rio Tinto’nun 17,7% özkaynak kârlılığı ile sektör ortalamasının (10,2%) üstünde olduğu belirtilebilir.
- Kârlılık göstergesi olan Kullanılan Sermayenin Getirisi (ROCE) oranı pandemi zamanına işaret eden üç yıl önce 20,1% seviyesinde bulunurken güncelde 16,4% seviyesine gerilemiş bulunuyor.
- Rio’nun PD/DD oranı 2,1 ile sektör ortalamasının (5,5) altında bulunuyor. F/K oranı ise 11,3 ile sektör ortalamasının (31,6) oldukça altında bulunuyor.
- Şirketin temettü verimliliği 6% seviyesinde bulunuyor.
- RIO hisseleri, Wall Street analistlerinin konsensus tahmini olan 76,17 doların altında işlem görüyor. RIO hissesi hedef fiyatına göre 5,9% potansiyel getiri sunuyor.
- Değerlendirmede bulunan 4 analistin tamamı “AL” tavsiyesinde bulunuyor.
Nucor (NUE)
Nucor, küresel çelik sektöründe önde gelen bir şirket olmasıyla müşterilerine geniş bir ürün yelpazesi ve kapsamlı bir dağıtım ağı sunuyor. Şirket; inşaat demiri, çelik levha ve özel çelik ürünleri gibi çeşitli çelik ürünleriyle tanınıyor ve bu çeşitlilik, Nucor’un pazar içindeki konumunu güçlendiriyor.
Nucor’un gelirleri çoğunlukla yüksek kaliteli çelik üretiminden sağlanmakla birlikte, stratejik ortaklıklar ve yatırımlar yoluyla genişleyen küresel ağı, şirketin finansal sağlamlığını destekler ve rekabetçi avantajını korumasına yardımcı olur.
Son Bilanço Bize Ne Söyler?
Nucor, son bilançosunda Wall Street beklentilerini tutturamadı ve düşük satış fiyatları nedeniyle zayıf bir öngörü sundu.
Şirket, birinci çeyrekte hisse başına 3,46 dolar kâr bildirerek analistlerin 3,64 dolarlık beklentisinin altında kaldı. Şirketin gelirleri, özellikle çelik ürünleri biriminin yıllık 15% düşüşle daha az sevkiyat yapması ve ortalama satış fiyatlarının gerilemesi nedeniyle, geçen yılın aynı çeyreğine göre 7% azalarak 8,14 milyar dolar olarak piyasa beklentisi olan 8,26 milyar doların altında gerçekleşti.
İleriye dönük olarak, şirket bu çeyrekte ortalama satış fiyatlarının düşük kalmaya devam etmesi nedeniyle çelik değirmenleri segmentinde kârlılığın azalacağını öngörüyor. Şirket, “2024’ün ikinci çeyreğinde, kârlılığın ilk çeyreğe kıyasla azalmasını bekliyoruz. İkinci çeyrekte öngördüğümüz baskılanmanın en büyük nedeni, çelik değirmenleri segmenti gelirlerinin artan hacimlerle dengelense de düşük satış fiyatlarından kaynaklanan düşüş.” şeklinde uyarıda bulundu.
Olumlu bir gelişme olarak ise şirketin bu çeyrekte hammadde biriminin kârlarının, demir tesislerindeki azalış ve hurda işleme operasyonlarından kaynaklanan artışlarla desteklenebileceği belirtilebilir.
Ayrıca şirketin 115 milyon dolar bedel ile Southwest Data Products’ı satın alması, hızla büyüyen veri merkezi pazarındaki yeteneklerini genişletme hamlesi olarak değerlendirilebilir.
Dikkat Çeken Noktalar
- NUE hisseleri sektördeki hisselere kıyasla daha düşük volatilitede işlem görüyor.
- Şirketin brüt kâr marjı 21,6% olurken net kâr marjı 12,4% seviyesinde bulunuyor.
- Şirketin Net Borç/Özsermaye oranı 31,5% ile oldukça düşük seviyede borçluluk oranına işaret ediyor.
- Şirketin PD/DD oranı 2 seviyesinde bulunuyor. F/K oranı ise 10,0 ile piyasa ortalamasının (11,3) hafif altında bulunuyor.
- Nucor’un 21,4% özkaynak kârlılığı ile sektör ortalamasının (10,2%) üstünde olduğu belirtilebilir.
- Kârlılık göstergesi olan Kullanılan Sermayenin Getirisi (ROCE) oranı pandemi dönemini kapsayan üç yıl önce 19,1% seviyesinde bulunurken güncelde 13,3% seviyesinde bulunuyor.
- Şirketin temettü verimliliği 1,2% seviyesinde bulunuyor.
- NUE hisseleri, Wall Street analistlerinin konsensus tahmini olan 213 doların altında işlem görüyor. NUE hissesi hedef fiyatına göre 22,8% potansiyel getiri sunuyor.
- Değerlendirmede bulunan 6 analistin 3’ü “AL”, 3’ü “TUT” tavsiyesinde bulunuyor.
Aşağıda yer alan şirketler; piyasa değeri, kârlılık marjları ve değerleme çarpanlarına göre seçilmiştir.
Ereğli Demir Çelik (EREGL)
Türkiye çelik sektörünün öncüsü Erdemir, 15 Mayıs 1965’te ülkenin yassı çelik ihtiyacını karşılamak üzere Karadeniz Ereğli’de kurulu tesislerinde üretime başladı.
Erdemir’in, yaklaşık 4 milyon ton ham çelik ve 5 milyon ton nihai ürün kapasitesi bulunuyor.
Türkiye’nin ilk ve lider yassı çelik üreticisi Erdemir, bağlı şirketleri İsdemir, Erdemir Maden, Erdemir Çelik Servis Merkezi, Erdemir Mühendislik, Erdemir Romanya, Kümaş Manyezit, Erdemir Enerji Erdemir Asia Pacific ve İsdemir Linde Gaz Ortaklığı ile yassı ve uzun çelik üretimi, çelik servis merkezi hizmetleri, madencilik, endüstriyel gaz üretimi, mühendislik ve proje yönetimi, enerji alanlarında 13 bine yakın çalışanıyla faaliyet gösteriyor.
Son Bilanço Bize Ne Söyler?
Türkiye’nin ilk ve en büyük yassı çelik üreticisi Ereğli, 2024’ün ilk çeyreğinde geçen yıla oranla satışlarını 89% artırmayı başarırken faiz, amortisman ve vergi öncesi kârını (FAVÖK) 441% artırmayı başardı. Fakat geçen sene Şubat ayında olan deprem faciası sebebiyle sermayesinin yaklaşık 95%’ine sahip olduğu İskenderun Demir Çelik (ISDMR)’in deprem bölgesinde olması ve aylarca kapalı kalması sebebiyle 2023’ün ilk çeyreğinde kendi ortalamasının çok altında bir gelir kaydetmişti.
Dünya’da demir fiyatlarında talep tarafında yaşanan dengesizlik Ereğli’nin ürettiği demirlerde fiyat baskısı oluşturmaya devam ederken 2024 yılının ilk çeyreğinde bu durum devam etti. Doğu Avrupa Sıcak demir fiyatları 2022 yılında 1500 Dolarları bulurken 2023 yılına geldiğimizde 700 dolarları gördü ve ortalama 700-800 Dolar arasında gerçekleşti.
2024 yılının ilk çeyreğine baktığımızda da yine sıcak mamül fiyatları 700 dolar civarında seyretmeye devam etti. 2023’te deprem sonrası 8 Dolarlara düşen ton başına FAVÖK ise 2023 yılının son çeyreğinde 117 Dolar olurken 2024’ün ilk çeyreğinde 124 Dolar olarak gerçekleşti.
2023 yılında tarihindeki en büyük yatırım dönemlerinden birini geçiren Ereğli toplamda 977 milyon dolar yatırım harcaması yaptı. 2024 yılının ilk çeyreğinde 167 milyon dolarlık yatırımda bulundu. 2024 yılını da 950-1000 milyon dolar yatırım harcaması yapılmasını bekleyen şirket bu süreçte fırın yenileme, BOF Konvertörleri modernizasyonları gibi verimliliği ve ton başına FAVÖK’ü artırmayı planladıkları projeler ile ön plana çıkarken İsdemir tesislerinde ise yeni yüksek fırın yatırımının yanı sıra, limanın kapasitesini artırarak satışlarını artırmayı planlıyor.
Şirket 2023 yılında yapmış olduğu yüksek fırının devreye alınmasıyla yıllık sıvı ham demir üretim kapasitesi 1 milyon 625 bin tondan tam 1 milyon 775 bin tona yükseltmişti. Şirket ilk çeyrek bilançolarında olduğu gibi 2024 yılı itibari ile bunun etkisini görmeyi planlıyor.
Şirket ayrıca 2050’ye kadar karbon net 0 olmak için kolları sıvadı. Kapsam 1 ve 2 için 2025 yılında kadar sera gazı emisyonlarını GES ve biyokütle yatırımları ile 2022 yılına göre 25% azaltmayı planlarken 2040 yılında 40% oranında azaltmayı planlıyor. 2030 yılına kadar 1000mw yeşil enerji üretmeyi planlayan şirket bu süreçte 3,2 milyar dolarlık yatırım yapmayı planlıyor.
Dikkat Çeken Notlar
- Ereğli’nin Fiyat/Kazanç oranına baktığımızda 1. çeyrek bilançosu açıklanmadan önce 39,49 olan F/K oranı bilanço açıklandıktan hemen sonra 17,18 seviyesine geriledi. Fakat net dönem kârının bu denli artmasında 2023 yılında gerçekleşen deprem faciasının etkisini unutmamak önemli.
- FD/FAVÖK oranı ilk çeyrek bilançosuyla beraber 12,96’dan 10,06’ya geriledi. Operasyonel kârın ne ölçüde geliştiğini görmek mümkün.
- Geçen çeyrek 10,95% olarak gerçekleşen FAVÖK marjı 2024’ün ilk bilançolarıyla beraber 15,11%’e yükseldi. geçen yıl ilk çeyrekte bu oran 5,29% olarak gerçekleşmişti.
- Demir-çelik ve metal sektörüne baktığımızda ağırlıklı ortalama 16,68 F/K iken Ereğli’nin ortalamaya yakın olduğunu söylemek mümkün.
- Ayrıca FD/FAVÖK çarpanına baktığımızda sektör ortalaması olan 12,59’un altında kaldığını da görüyoruz.
- Ereğli hisseleri analistlerin verdiği hedef fiyatlara göre 6,2% potansiyeli bulunuyor. Ortalama hedef fiyat 48,44 TL iken son gelen bilançoyla beraber yukarı yönlü yeni analist hedefleri gelebilir.
Kocaer Demir Çelik (KCAER)
İlk olarak Denizli’de 3000 m² ile faaliyete başlayan Kocaer, günümüzde Demir-çelik sektörünün çelik profil segmentinde faaliyet gösteren Kocaer Çelik; enerji nakil hattı, güneş enerjisi alt yapısı, yapısal çelik, ulaşım, madencilik, tünel, gemi inşa, tarım, makine imalat, savunma sanayi sektörlerinde faaliyet gösteren müşterilerine yüksek mukavemetli, özel kalitelerde, farklı ebatlarda, özel boy ve kesitlerde çelik profillerin üretimini ve bu ürünlerin satışlarını ihracat, yurt dışı ve yurt içi dağıtım kanalları vasıtasıyla gerçekleştirmektedir. Yurt dışı dağıtım kanalları Kocaer Steel UK ve Kocaer Steel Ireland’ın yanı sıra yurt dışı satış temsilcilikleriyle 6 kıtada 140 ülkeye ulaşmaktadır.
Son Bilanço Bize Ne Söyler?
Şirketin satışları geçen yıla oranla 17.588 milyon TL’den 15.091 milyon TL’ye 14% daralarak küçüldü. Fakat katma değerli çeliğe olan talep ve GES yatırımı sayesinde şirketin FAVÖK rakamı 2.091 milyondan 2.228 milyon TL’ye 7% oranında yükseldi.
2023 yılının ilk yarısında Aliağa-A2 fabrikasında çelik profil renovasyon yatırımı yapan şirket çatı GES yaparak faaliyetlerinin 33%’ünü kendi ürettiği elektrikten temiz enerji ile karşılamaktadır.
2024 yılında Aliağa-A1 fabrikası için de revizyon yatırımlarına başlayan şirket servis merkezinin 120 bin ton olan kapasitesinin 180 bine çıkarma hedefi bulunmakta.
Özellikle artan GES paneli talebi ile piyasa giriş-çıkışı zor olan katma değerli çelik sektöründe yer alan Kocaer’in Avrupa’da ve ABD’de faaliyetlerini geliştirmek için yatırımlarına devam etmekte.
GES panellerine ek olarak jeotermal taraftan elektrik üretmek isteyen Kocaer Çelik 24 MW’lik Jes için sondaj çalışmalarına başlamaktadır. Bu yatırımın yapılması ile faaliyetleri için harcadığı elektriğin hepsini kendisi temiz enerji ile üretmek için yatırımlarda bulunmaktadır.
2023 yılında Aliağa A-2 fabrikasında yatırım süreci gereğince 32 günlük üretim duruşuna rağmen toplam net satış hacmi 5,3% artırarak 561.458 ton olarak gerçekleştirmiştir.
Dikkat Çeken Detaylar
- Şirketin Fiyat/Kazanç (31,7) sektörün ağırlıklı ortalamasının (16,7) üstünde gözüküyor.
- Şirketin FD/FAVÖK oranının da sektörün ağırlıklı ortalamasının 5 puan üstünde seyrettiğini söylemek mümkün.
- Fakat şirketin finansal açıdan güçlü olduğunu söyleyebilir. Şirketin Net Borç/FAVÖK çarpanı 0,8.
- Şirketin çarpanları cazip gözükmesede SKDM verilerine göre 2022 1.177 GW olan güneş enerjisi üretiminin 2030 yılında 4699 GW’ye çıkması göz önüne alındığında artan yoğun talep Kocaer’in çarpanlarının pahalı gözükmesine yol açıyor olabilir.
- Dünyanın en büyük yatırım ve finansal araştırma kuruluşlarından biri olan Morningstar’ın KCAER hisselerine biçtiği içsel fiyat, şirketin güncel finansal durumunda 60,97 TL olarak gözüküyor. KCAER hissesi hedef fiyatına göre 7%’lik bir getiri potansiyeli sunuyor.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Simply Wall St, KAP, StockRover, Morningstar, Ereğli, Kocaer, Fintables
