Bu yıl Türkiye de dahil olmak üzere Meksika, Hindistan ve Avrupa’daki seçimler küresel hisse senedi piyasalarında volatiliteyi artırdı.
ABD’de enflasyon, yüksek faiz oranları ve jeopolitik belirsizliklerle mücadele eden yatırımcılar, Kasım ayında gerçekleşmesi planlanan başkanlık seçimiyle birlikte gelebilecek volatiliteye şimdiden hazırlanıyor.
Yüksek volatilite riskleri artırabilirken, geçtiğimiz günlerde gerçekleşen Biden-Trump canlı yayın münazarası piyasaların odağındaydı.
Biden-Trump Münazarası Nasıl Geçti?
Genel olarak, geçtiğimiz günlerde gerçekleşen 90 dakikalık yayının her iki adayın da zayıf yönleri olduğuna işaret ettiği söylenebilir. Tartışma; ekonomi, Trump’a ilişkin suçlamalar, adayların sağlık durumu ve kürtaj tartışması gibi başlıklara odaklıydı.
Ekonomi tarafında Biden, yüksek enflasyon oranları için Trump’ı suçladı ve kendi yönetiminin ekonomiyi toparlamaya çalıştığını vurguladı. Trump ise kendi döneminde çevre koruma alanında en iyi rakamlara sahip olduğunu iddia etti. Trump’ın bu iddiası, Biden’ın yönetimi altında enerji ile ilgili karbon emisyonlarının daha düşük olduğu verilerle çelişti.
Öte yandan her iki aday da yaş ve sağlık konularında sorgulandı. 78 yaşındaki Trump, bilişsel testlerde mükemmel performans gösterdiğini ve golf yetenekleriyle fiziksel sağlığını kanıtladığını belirtti. 81 yaşındaki Biden ise sesinin kısık olmasının nedeninin bir soğuk algınlığı olduğunu belirterek kendini savundu.
Biden, Trump’ı mahkum edilmiş bir suçlu olarak nitelendirirken, Trump da Biden’ın oğlu Hunter’ın suçlu olduğunu iddia etti. Bu karşılıklı suçlamalar, tartışmanın en gergin anlarından birini oluşturdu. Diğer yandan kürtaj konusundaki uzun tartışmada Trump, kürtajın eyaletlerin kararına bırakılması gerektiğini savundu. Biden ise kürtaj haklarının eyaletlere bırakılmasının medeni hakların geri alınmasına benzediğini belirtti.
Geçmişe Gidelim: Seçim Yıllarına Dair Veriler Ne Gösteriyor?
Seçim yıllarının genellikle ABD piyasaları için iyi geçtiği söylenebilir. Tarihsel verilere göre S&P 500, 1960’tan bu yana neredeyse her seçim yılında yükseliş kaydetmiş. Endeksin yükselmediği 2000 ve 2008 yıllarında ise finansal krizlerin seçimlerden daha etkili olduğu belirtilebilir.
Son seçim dönemlerine baktığımızda tablo daha da olumlu. 2008’den günümüze kadar seçimlerin gerçekleştiği 2012, 2016 ve 2020 yıllarında S&P 500’ün 10%’dan fazla değer kazandığı dikkat çekiyor. Yani, bu da bizlere seçim dönemlerinde belirsizlik ve volatilite riskleri olsa da bu etkilerin aşılabileceğini gösteriyor.
Ancak, çok fazla belirsizliğin olumsuz etkileri de elbette olabilir. Analistler, bu seçimin son ana başabaş geçebileceğini ve sonucunun günlerce belirsiz kalabileceğini öngörüyor. Bu durum, tıpkı 2000 yılındaki Florida seçim yeniden sayım mücadelesinde olduğu gibi piyasada stres yaratabilir.
O dönemde S&P 500 4%’ten fazla değer kaybetmiş, 10 yıllık hazine tahvil getirileri 52 baz puan düşmüş ve altın fiyatları güvenli liman varlıklarına talep arttığı için yükselmişti. Yani, sonuçların uzun süre netleşmemesi durumunda güvenli liman olarak altın tercih edilebilir.
Korku Endeksi (VIX) Ne Diyor?
Ekonomiyi etkileyebilecek ve yatırımcı hissiyatını bozabilecek olaylar, piyasada volatilitenin artmasına, dolayısıyla VIX endeksinin yükselmesine neden olabilir.
VIX’in günceldeki korku sinyalleri bu yıl yatırımcıların volatilite riski için hazırlıklara başladığını gösteriyor. Bu, genellikle yılın ilerleyen zamanlarında görülen bir durumdur. Bunun nedeni de bu seçim döngüsünde seçmenlerin ana adaylar hakkında daha erken bir netlik kazanmış olmaları olarak gösterilebilir.
Goldman Sachs, seçimlerin 15 gün içinde sonuçlanmayacağını düşünen yatırımcılara kasım ayına ait VIX kontratlarını göz önünde bulundurmalarını tavsiye ediyor.
Yatırımcılar İçin Öne Çıkan Başlıklar
Bu seçim sürecinde vergi, ticaret ve göç gibi başlıklar, yatırımcıların yakından takip edeceği önemli konular arasında yer alıyor.
Vergi Politikaları
Trump, kurumlar vergisini oranını mevcuttaki 21%’den 20%’ye indirmeyi vaat ediyor. Ayrıca Trump, 2017’deki geniş kapsamlı Cumhuriyetçi vergi yasasını kalıcı hale getirme ve yasanın önem arz eden kısımlarını yenileme çağrısında bulunuyor.
Öte yandan, Demokratların şirketler ve zenginler üzerindeki vergileri artırma planları üzerinde çalıştıkları belirtiliyor. Vergi politikalarındaki bu değişiklikler, özellikle büyük şirketler için önemli finansal etkiler yaratabilir.
Ticaret ve Tarifeler
Şimdiden ticaret ve tarifelere ilişkin başlıklar medyada yerini alıyor. Trump, genel bir 10% tarife ve Çin menşeili ürünler üzerindeki daha yüksek vergilerden sıklıkla bahsediyor. Biden ise yarı iletkenler, piller, güneş panelleri, kritik mineraller, çelik, alüminyum ve elektrikli araçlar gibi geniş bir yelpazede Çin ithalatına yönelik kapsamlı tarife artışlarını öne sürüyor.
Göçmen Politikaları
Trump, düzensiz göçmenleri sınır dışı edeceğini belirtirken Biden da ABD-Meksika sınırını iltica taleplerine kapatarak sınır geçişleri önemli ölçüde azalıncaya kadar bu politikayı sürdüreceğini açıkladı.
JPMorgan analistleri ise göçmenliği kısıtlamaya yönelik herhangi bir düzenlemenin işgücü üzerinde olumsuz etki yaratarak enflasyonu tetikleyebileceğini ve böylece büyümeyi sınırlayabileceğini belirtiyor.
Biden’ın Seçildiği Senaryo: Hangi Sektörler Etkilenebilir?
Olumlu Etkilenebilecek Sektörler
Temiz Enerji
Biden’ın temiz enerjiye yönelik olumlu tutumu, yeniden seçilmesi durumunda bu sektör için iyi haber anlamına gelebilir. Elektrikli araç üreticileri, batarya üreticileri ve şarj ağı şirketleri Biden’ın politikalarından fayda sağlayabilir.
- ChargePoint (CHPT)
- Blink Charging (BLNK)
- Tesla (TSLA)
- Rivian (RIVN)
- Lucid (LCID)
- Albemarle (ALB)
- QuantumScape (QS)
Güneş Paneli Üreticileri
Biden’ın yeniden seçilmesi durumunda güneş enerjisi hisselerinin de yenilenebilir enerji teşvikleri sayesinde daha iyi performans göstermesi beklenebilir.
- First Solar (FSLR)
- SunPower (SPWR)
- Enphase Energy (ENPH)
- SolarEdge (SEDG)
- Sunrun (RUN)
Kenevir Üreticileri
Kenevir hisseleri regülasyonlardan dolayı Demokratların yönetimi altında daha iyi performans gösterebilir. Bu şirketler, potansiyel yasallaştırma veya suç olmaktan çıkarma gibi girişimlerden olumlu etkilenebilir.
- Canopy Growth (CGC)
- Tilray (TLRY)
- Cronos (CRON)
- Aurora Cannabis (ACB)
Zorluklarla Karşılaşabilecek Sektörler
Finansal Sektör
Biden’ın yönetimde kalması durumunda finansal sektör, düzenleyici baskılarla karşılaşmaya devam edebilir. Bankalar için daha yüksek sermaye gereksinimleri beklenebilir, kredi kartı ücret gelirleri üzerinde de baskı oluşabilir.
- JPMorgan (JPM)
- Bank of America (BAC)
- Citigroup (C)
- Goldman Sachs (GS)
- Wells Fargo (WFC)
- Morgan Stanley (MS)
- American Express (AXP)
- Visa (V)
- Mastercard (MA)
İlaç Üreticileri
İlaç şirketleri, Biden yönetiminin ilaç fiyatlarını düşürme çabaları nedeniyle düzenleyici zorluklarla karşılaşabilir. Enflasyon Azaltma Yasası kapsamında alınan tedbirler, büyük ilaç üreticilerinin kârlılığını ve fiyatlandırma stratejilerini etkileyebilir.
- Pfizer (PFE)
- Johnson & Johnson (JNJ)
- Merck (MRK)
- AbbVie (ABBV)
- Bristol-Myers Squibb (BMY)
- Eli Lilly (LLY)
- Moderna (MRNA)
Trump’ın Seçildiği Senaryo: Hangi Sektörler Etkilenebilir?
Olumlu Etkilenebilecek Sektörler
Fosil Enerji Şirketleri
Trump’ın yerli petrol üretimine yönelik kısıtlamaları geri çekeceği sözü, petrol ve doğalgaz şirketleri için olumlu bir etki oluşturabilir.
- Exxon Mobil (XOM)
- Chevron (CVX)
- ConocoPhillips (COP)
- Occidental Petroleum (OXY)
- Devon Energy (DVN)
- EOG Resources (EOG)
- Pioneer Natural Resources (PXD)
- Marathon Petroleum (MPC)
- Halliburton (HAL)
- Baker Hughes (BKR)
Savunma Sanayi
Cumhuriyetçi bir yönetim altında savunma harcamalarının öncelikli olacağı beklentisi, savunma sanayi hisselerinin performansını destekleyebilir.
- Lockheed Martin (LMT)
- Northrop Grumman (NOC)
- Raytheon Technologies (RTX)
Kripto Para Madencisi Şirketler
Trump’ın son zamanlarda Bitcoin ve diğer dijital varlıkları vurgulaması, kripto para sektöründe faaliyet gösteren şirketler için olumlu bir etki yaratabilir.
- Coinbase (COIN)
- Marathon Digital (MARA)
- Riot Platforms (RIOT)
- Cleanspark (CLSK)
- MicroStrategy (MSTR)
Olumsuz Etkilenebilecek Sektörler
Çin’e Yüksek Gelir Bağımlılığı Olan Şirketler
Ticaret gerilimlerinin artması durumunda, Trump’ın yeniden seçilmesiyle birlikte Çin’e yüksek gelir bağımlılığı olan şirketler olumsuz etkilenebilir.
- Nvidia (NVDA)
- Broadcom (AVGO)
- Qualcomm (QCOM)
- Air Products and Chemicals (APD)
- Celanese (CE)
- Tesla (TSLA)
- BorgWarner (BWA)
- Otis Worldwide (OTIS)
Temiz Enerji ve Elektrikli Araç Üreticileri
Biden’ın Enflasyon Azaltma Yasası’ndan faydalanan temiz enerji ve elektrikli araç sektörü, Trump’ın Biden’ın elektrikli araç politikasını tamamen tersine çevirmesi ve vergi kredilerini geri çekmesi durumunda zorluklarla karşılaşabilir.
- Tesla (TSLA)
- Rivian (RIVN)
- Lucid (LCID)
Analistler Ne Diyor?
UBS stratejistleri, seçim sonucuna dair belirsizlik nedeniyle piyasa volatilitesinin artacağını ve şu anda hiçbir sonuç senaryosunun “muhtemel” olarak değerlendirilemeyeceğini belirtiyor.
Goldman Sachs analistleri, seçimden kaynaklanabilecek potansiyel tarifelerin, yurtdışında iş yapan Amerikan şirketleri için önemli bir endişe kaynağı olduğunu söylüyor.
Cowen analistleri, finansal sektör, konut sektörü ve kripto para madencileri için en iyi olası sonucun, iki partili yasama ve düzenleyici anlaşmaların gelecekteki siyasi değişimlerden sağ çıkabileceği bölünmüş bir hükümet olacağını ifade ediyor.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: Bloomberg 1, 2, CNBC
