Hafta sonu merakla beklenen OPEC+ kararı açıklandı. Buna göre OPEC+ üyeleri, dünya genelindeki zayıf talep ve diğer bölgelerden gelen yüksek arzla mücadele etmek amacıyla petrol üretimindeki üretim kesintilerini 2025 sonuna kadar sürdürme konusunda anlaştı.
Hatırlatmak gerekirse; OPEC+, petrol fiyatlarını dengede tutmak amacıyla Kasım 2022’de üretim kesintilerine başlamıştı. Şimdi ise grup, üretim kesintileri konusunda henüz duruş değişikliği yapamayacağını belirterek gelecek yıl sonuna kadar piyasadan günlük 3 milyon varil ham petrolü piyasadan çekmeye devam edeceğini taahhüt etti.
Ancak, Suudi Arabistan, Rusya, Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) gibi ülkelerden oluşan sekiz üye, bu yıl uyguladığı gönüllü kesintilerin bir kısmını geri getirmeye başlayacağını ifade etti. Buna rağmen, piyasa koşullarının kötüleşmesi durumunda bunun durdurulabileceği veya gönüllü kesintilere devam edilebileceği uyarısında bulunuldu.
Ayrıca OPEC+ üyeleri, özellikle ABD ve Kanada gibi OPEC+ dışındaki ülkelerden gelen yüksek petrol üretimi nedeniyle üretim disiplinini sürdürmeleri gerektiğini vurguladı.
Talep endişelerine rağmen, OPEC+ piyasaya istikrar sağlamaya devam etmek istediğini belirtti. Özellikle Rusya’nın bağımsız danışmanlık firmalarıyla detaylı veri paylaşımında bulunamaması nedeniyle OPEC+ üyelerinin kapasitelerini doğru bir şekilde değerlendirme sürecinin geciktiği belirtildi.
Sonuç olarak bu toplantıda OPEC+’ın fiyatları desteklemeye çalışırken üye ülkeler arasındaki uyumu koruma çabasının dikkat çektiği söylenebilir.
Analist Değerlendirmesi
OPEC+ grubunun uzun bir süredir petrol fiyatlarını 100 dolar seviyelerinde tutma amacıyla arz kesintisi yaptığı belirtilebilir. Ancak bu kesintiler, OPEC+ grubu içinde farklı katmanlar ve tarihlerle karmaşık bir yapı oluşturmuş durumda.
Örneğin; bazı üyeler resmi kesintileri uygularken, diğerleri gönüllü kesintiler veya başarısız uygulamalar için tazminat kesintileri uyguluyor. Üstelik bu kesintiler farklı tarihlerde sona eriyor ve hesaplamalarda kullanılan metodolojiler de üye bazında farklılık gösteriyor.
Yani, grup içinde farklı uygulamalar olması piyasada belirsizliğe neden oluyor.
Özellikle Rusya, BAE, Kazakistan ve Irak’ın resmi rakamlardan daha fazla üretim yaptığına dair işaretler var. Bu fazla üretim ise petrol fiyatlarının beklenen seviyelerin altında seyretmesine neden oluyor.
OPEC+ yetkilileri, piyasa psikolojisinin de arz-talep dengesi kadar önemli olduğunun farkında. Ancak mevcut karmaşık durumun sadeleştirilmesi gerektiği düşünülüyor. Tüm üyeleri kapsayan, uygulanması daha kolay, tek bir kesinti katmanı ve tek bir sona erme tarihi olan bir yapı, piyasaya daha fazla netlik sağlayabilir.
Petrol Kesintileri Neyi, Nasıl Etkiler?
Üretim kesintileri, arzın azalmasına yol açarak petrol fiyatlarının yükselmesine neden olabilir. Bu durum, özellikle enerji ithalatı yapan ülkeler için maliyetleri artırabilir.
Petrol fiyatlarının yükselmesi, Türkiye gibi enerji ithalatçısı ülkelerin ticaret açıklarını artırabilir ve bu ülkelerin enflasyonu üzerinde baskı oluşturabilir.
Fiyatların yükselmesi, petrol ihracatçısı ülkeler için gelir artışı anlamına gelebilir. Bu, özellikle kamu harcamalarını ve sosyal programları finanse etmede önemli olabilir.
Yüksek petrol fiyatları, küresel ekonomik büyümeyi de olumsuz etkileyebilir. Çünkü enerji maliyetlerinin artması, üretim ve taşımacılık maliyetlerini artırarak genel ekonomik aktivite üzerinde baskı oluşturabilir.
Öte yandan petrol fiyatlarının yüksek kalması, yenilenebilir enerji kaynaklarına geçişi teşvik edebilir.
Enerji Alanında Faaliyet Gösteren BIST Şirketleri
- TUPRS – Tüpraş
- PETKM – Petkim
- ZOREN – Zorlu Enerji
- AYGAZ – Aygaz
- AKSEN – Aksa Enerji
- IPEKE – İpek Enerji
Enerji Alanında Faaliyet Gösteren ABD Şirketleri
- XOM – ExxonMobil
- CVX – Chevron
- COP – ConocoPhillips
- HAL – Halliburton
- SLB – Schlumberger
Enerji Alanında Faaliyet Gösteren TEFAS Fonları
- AES – Ak Portföy Petrol Yabancı BYF Fon Sepeti Fonu
- IKP – İş Portföy Yenilenebilir Enerji Karma Fon
- OLD – QNB Finans Portföy Temiz Enerji ve Su Fon Sepeti Fonu
- YJH – Yapı Kredi Portföy Temiz Enerji Değişken Fonu
- GZH – Garanti Portföy Temiz Enerji Değişken Fon
- AOY – Ak Portföy Alternatif Enerji Yabancı Hisse Senedi Fonu
- KNJ – Kuveyt Türk Portföy Enerji Katılım Fonu
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynak: FT
