🔋 Elektrikli otomobiller ve yenilenebilir enerji depolama için anahtar bir bileşen olan lityum, sera gazı emisyonlarını azaltmayı hedefleyen enerji geçişinde kritik bir madde haline geldi. Analistler, küresel lityum üretiminin 2022’de 737.000 ton olduğunu tahmin ederken, 2023 üretiminin 964.000 ton, 2024 üretiminin ise 1,17 milyon ton olacağı tahmin ediliyor.
Şu anda dünyanın lityum tedariki çoğunlukla Avustralya’da üretiliyor ve Çin’de işleniyor. Ancak, Goldman Sachs Araştırma analisti Hugo Nicolaci’ye göre, bu durum önümüzdeki on yıl içinde doğrudan lityum ekstraksiyonu (DLE) gibi yeni teknolojilerin yardımıyla değişebilir.
- 🤿 Ekstraksiyon, bir çözelti ya da süspansiyon içindeki inorganik veya organik bir maddeyi bir başka çözücü yardımıyla ayırma işlemidir.
🌏 Lityum genellikle sert kaya madenciliği veya yeraltı tuzlu suyundan çıkarılır. Geleneksel lityum üretim yöntemlerinin aksine, DLE, minerali tuzlu sudan çıkarmak için filtreler, membranlar veya reçine malzemeler kullanır. Böylece tıpkı petrol için kaya gazı teknolojilerinin yaptığı gibi, DLE de lityum tedarikini önemli ölçüde artırabilir, aynı kaynaktan üretimi neredeyse ikiye katlayabilir ve daha sürdürülebilir bir süreç ortaya çıkarabilir.
Peki Nasıl?
- Geleneksel olarak, tuzlu sudan üretilen lityum buharlaştırma havuzlarında depolanır. Su buharlaştıkça, magnezyum veya kalsiyum gibi tuzlu suyun diğer elementleri çökelerek lityum karbonat üretmek için tuzlu suyu daha konsantre hale getirir.
- Ancak buharlaştırma işlemi, tuzlu sudaki potansiyel lityumun yalnızca 40% – 60%’ını verir. Bu DLE’de 80% – 90% veya daha fazlasını verme potansiyeline sahiptir. Ayrıca süreç DLE ile çok daha hızlı gerçekleştirir. Buharlaşma süreci, normal şartlar altında proje türüne ve hava koşullarına bağlı olarak 9 ile 18 ay arası sürebiliyorken DLE ile bu süreç günlere hatta saatlere kısaltılabilir.
- İlaveten buharlaştırma işlemi için DLE’de tüm araziye ihtiyacınız yok. Dahası, işlemden sonra kalan tuzlu suyu potansiyel olarak yeniden enjekte ederek çevresel etkiyi daha da azaltabilirsiniz.
🔋Devrim Yaratma Potansiyeli
Geçen yılın sonlarında, lityum fiyatları yeni bir rekora yükseldi. Yüksek fiyatlar ise tuzlu sudan lityum çıkaran DLE gibi lityum çıkarmak için yeni teknolojileri teşvik etti. Doğrudan lityum ekstraksiyonunun üretimi, zamanlaması ve çevresel etkisi devrim yaratma potansiyeline sahip diyebiliriz. Tıpkı literatürde petrollü şeyl olarak bilinen ısıtıldığında önemli miktarda petrol ve gaz üretilebilen organik kayaçlarıdaki gibi, DLE de tuzlu su kaynaklarından lityum üretimini neredeyse iki katına çıkarabilir ve aynı zamanda geleneksel yönteme göre çok daha çevrecidir.
🌍 Geleceğin Enerjisi Lityum ise Geleceğin Şirketleri Hangileri?
Lityum, enerji geçişinde kritik bir rol oynuyor ve bu yeni teknoloji, lityum üretimini hızlandırarak dünya genelinde daha yeşil bir geleceğe doğru ilerlememize yardımcı olabilir. 🌱🔋🌍💰
Lityum’un elektrikli araçlar sektöründeki kritik önemine değinmiştik. Bir kez daha belirtmek gerekirse, lityum-iyon bataryalar, yüksek enerji yoğunluğu, uzun ömür ve hafiflik gibi özellikleri nedeniyle elektrikli araçlar için oldukça önemlidir. Bu özellikler, elektrikli araçların daha uzun menzile sahip olmasını ve daha hafif olmasını sağlar.
Peki lityum iyon pillere yönelik artan teknoloji hangi şirketleri doğrudan etkiler?
Elbette elektrikli araçlara yönelik bir gelişme söz konusu olduğunda sektörün ilk akla gelen isimleri arasında Tesla (TSLA), General Motors (GM), Ford (F), BYD Auto (BYD), Lucid (LCID), Nio (NIO), Xpeng (XPENG) gibi elektrikli araç şirketleri bulunmaktadır.
Bir de tabi bu şirketlere batarya üreten yahut lityum madenciliği ile gerekli olan lityumun çıkarılmasında ve işlenmesinde önemli rol oynayan şirketler var. Hatta bazı elektrikli araç şirketleri de gerek üretim gerekse işbirliği anlamında kapsamlı adımlar atmaya başladılar, mesela sektörün dev ismi Tesla bunlardan biri. Otomobil üreticisi Ford Motor ise elektrikli araç üretimini artırma planları kapsamında, batarya ham maddelerine yönelik Albemarle ve Nemaska Lithium ile tedarik anlaşmaları yaptı.
Tesla’nın Teksas’ta lityum rafinerisi inşaa edeceğine yönelik içeriğe buradan ulaşabilirsin.
Sektörün dev isimleri arasında hem ABD’li Albermarle (ALB), Piedmont Lithium (PLL), Liven (LTHM), Sigma Lithium (SGML) gibi şirketler var hem de Kontrolmatik (KONTR), Koç Holding (KCHOL) gibi Türk şirketler de var.
Daha detaylı içeriğe buradan ulaşabilirsin.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynaklar: Goldman Sachs
