ABD İşgücü İstatistikleri Bürosu tarafından ABD eylül ayı yıllık enflasyonu 8,2% olarak açıklandı. Beklentiler, verinin 8,1% olarak açıklanacağı yönündeydi. Veri, beklentilerin üstünde geldi.
- Enflasyonun önemine, etkilerine ve nasıl okunması gerektiğine yazımızın Sözlük bölümünden ulaşabilirsin.
ABD’de yıllık çekirdek TÜFE ise eylül ayında 6,6% olarak açıklandı. Beklentiler ise verinin 6,5% olarak açıklanması yönündeydi.
- Çekirdek Enflasyon Nedir? Gıda ve enerji fiyatlarının görece daha oynak olmasından dolayı bu iki kalem dışındaki ürün ve hizmetlerin fiyatlarındaki değişimleri aylık olarak ölçer.
- Neden Önemlidir? Bu iki değeri hesaplamaya dahil etmediği için “çekirdek enflasyon” olarak adlandırılan değer, enflasyondaki değişime dair daha net bir resim sunar.
📈 Borsaları Nasıl Etkiler?
Borsaların yılbaşından bu yana yaşadığı düşüşlerin birçok farklı nedeni olsa da, bunlardan belki de en öne çıkanı FED’in faiz artırım ve bilanço daraltma planları oldu.
ABD’nin son 40 yılın en yüksek enflasyonunu yaşaması ise FED’in bu agresif tutumunun en önemli sebebi denebilir.
ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell, “enflasyonu düşürmeye güçlü bir şekilde bağlı olduklarını” sık sık dile getiriyor.
Aşağıdaki tabloda 2022 yılına ait aylara göre sıralanmış şekilde yıllık gerçekleşen enflasyon, enflasyona ilişkin medyan tahminler ve S&P 500’ün gerçekleşen enflasyona tepkisi yer alıyor.
Tablodan da anlaşılacağı üzere enflasyonun beklentinin üstünde geldiği durumlarda S&P 500 ekside kapatmıştır. Öte yandan beklentinin altında kalan bir enflasyon verisinin olması durumunda pozitif bir kapanış gerçekleştirmiş.
JPMorgan, ABD’de enflasyon oranının beklentilerin üstünde gelmesinin borsada ciddi bir sorun oluşturarak 5%’e varan kayıplar yaşanmasına sebep olabileceğini düşündüğünü belirtmişti.
Daha net bir öngörü ile banka ABD enflasyonunun 8,1% ile 8,3% arasında bir seviyeye ulaşması durumunda, S&P 500’ün 1,5% ile 2% arasında düşmesi bekleniyordu. Öte yandan banka, enflasyonun 7,9%’un altında gelmesi durumunda ise borsada 3%’e varan yükseliş yaşanabileceğini kaydetti.
Özet: Yüksek enflasyon daha agresif FED, bu da borsalarda düşüş ihtimali demektir.
Beklentiler Nasıldı?
ABD tüketici enflasyonuna ilişkin beklentiler enflasyonda yavaşlama olacağını öngörüyordu. Beklentiler, ABD TÜFE verisinin eylül ayında %8,1 ile %8,3 olan önceki verinin altına düşmesi yönündeydi. ABD TÜFE’de aylık 0,2% artış beklenirken enerji ve gıda dışı TÜFE’nin ise 6,5% ile ağustostaki 6,3%’ten daha hızlı artması bekleniyordu.
FED’in faiz artışı patikası, temelinde enflasyonla mücadele gerçeğine dayanıyor. Bu sebeple enflasyon verisinin boyutu FED’in kararlarında mutlak etkiye sahip. FED’in sitesinde yer alan toplantı takviminde ekim ayı toplantısı bulunmuyor. Toplantı takviminde yer alan tarihlere göre ise FED bir sonraki faiz kararını 2 Kasım 2022 tarihinde açıklayacak.
Ekonomistlere göre bugün açıklanan eylül ayı TÜFE verisi, kasım ayındaki FED faiz artışını etkilemese de Aralık ayı kararı için önemli bir veri olabilir.
JPMorgan analisti Andrew Tyler, “Bu haftaki enflasyon verisi, 2 Kasım FED toplantısının en önemli katalizör olacak; 75 baz puan önceden belirlenmiş bir sonuç gibi görünüyor, ancak sonraki iki toplantıyla ilgili bir fikir birliği yok,” diye belirtirken, daha güçlü enflasyonun tahvil piyasasının yeniden fiyatlandırılmasının aralık ayında bir başka jumbo faiz artışı olasılığını yükselteceğini belirtmişti.
Öte yandan OPEC+ kesinti kararı sonrası artan benzin fiyatları ve çekirdek enflasyonun hala yüksek olması sebebiyle ekonomistlerin yılın geri kalanında iyi bir enflasyon haberi görmeyi öngörmediklerini de belirtmekte de fayda var.
📢 FED Toplantı Tutanaklarındaki Dipnotlar
FED toplantı tutanakları geçtiğimiz gün yayınlandı. Tutanaklarda, “enflasyonu düşürmek için çok az önlem almanın maliyetinin, çok fazla önlem almanın maliyetinden ‘büyük olasılıkla’ daha yüksek olduğu” özellikle vurgulandı.
Tutanaklar FED’in eylül ayın toplantısına ilişkin detayları aktarsa da gelecek hakkında da bazı ipuçları sunuyordu.
“Enflasyonu düşürmek” vurgusu tutanaklarda ana gündem konusuydu ve enflasyonu düşürmek için daha kısıtlayıcı bir politika duruşuna geçilmesine ve ardından bunun bir süre daha sürdürülmesi gerektiğine karar verildiği açıklandı.
Tutanaklarda, yetkililerin politika ayarlamalarının kümülatif etkilerini değerlendirirken, bir noktada faiz artırımlarının hızını yavaşlatmanın uygun olacağı konusunda anlaştığı da aktarıldı.
🌍 Diğer Ülkelerde Enflasyon Nasıl?
📚 Sözlük
- Nasıl Okunmalıdır? ABD ekonomisinin durumuna göre okunması da değişir. Şu anda ABD son 40 yılın en yüksek enflasyonu ile mücadele ettiği için, beklentilerin altında kalan bir verinin ABD borsalarına pozitif etki etmesi beklenirken, üstünde gelen bir verinin de enflasyonist endişeleri körüklemesi ve negatif etki etmesi beklenebilir.
- Detaylı Yorum: Makro verileri yorumlarken “dudak payı” bırakmak önemlidir. Beklentilerin üzerinde gelen bir verinin “ne kadar üzerinde veya altında” geldiği de çok önemlidir. Kimi zaman, kimi veriler bu dudak payında kalarak piyasaları çok fazla etkilemeyebilir.
- Neyi Etkiler? Tek bir sektör veya hisse grubundan çok, tüm ABD borsalarını etkileme gücüne sahiptir.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
