Bu içeriğimizde S&P 500, Nasdaq ve Bitcoin, riskli piyasalar klasmanında ele alacağımız alanlar olacak. Piyasa, 2022 yılından beri riskli piyasaların olumlu hareketlerine aç durumda fakat yavaş yavaş makro anlamda bir ara döneme giriliyor. Yani en azından makro politikanın belirli bir aralıkta piyasalara olanak tanıyabileceği bir dönemden bahsediyoruz.
Yukarıda bu 3 piyasanın birbiriyle korelasyonunu ve düşen trendi nasıl takip ettiklerini görüyorsunuz. Son tepe zorlaması hareketinde ise düşen trendi cılız da olsa kırmaya çalışan mumlar görmeye başladık. Bu da piyasalardaki risk iştahını arttırmış durumda.
Daha önceki yazılarımda piyasaların FED ile olan kavgasını yine Midas’ın Kulakları’nda hem yazmış hem de konuşmuştuk. Bu kavgayı sonsuza kadar sürdüremezsiniz. Evet, inatlaşabilirsiniz ve eğer doğru zamanda inatlaşırsanız bir süre de zaman kazanırsınız. Fakat FED masadan çekilmeden, Powell yönünü değiştirmeden “boğa geliyor” hissiyatına geçmemelisiniz.
Bu ara dönemleri geçmiş krizlerde tanımlayabileceğiniz bir grafik çıkarmaya çalıştım. Yukarıdaki Nasdaq grafiği… Üzerinde 3 önemli kriz dönemini göreceksiniz. 2000’li yılların başında dot-com krizi, 2007–2008 yıllarında emlak krizi ve 2019–2020 yılında yaşanan Covid Crash diyebileceğimiz 3 dönem…
Krizlerin nelere yol açtığını ve sonuçlarını genellikle herkes bilir ama bu krizler uzun sürdükleri için içlerinde parça parça bazı dönemler vardır. İşte şu anda böyle bir dönemin içindeyiz.
2000’li yılların başında başlayıp etkisini 2003’e kadar ve hatta 2007–2008 emlak krizinde bile hissettiren dot-com krizinden bahsedelim. Örnek olarak bu dönemi ele alacağım. Ama sizler de bahsettiğim diğer 2 dönemde aynı dinamiklerin olduğunu kolayca teyit edip karşılaştırma yapabilirsiniz.
Aşağıdaki grafikte tam olarak bu ara dönemi işaretledim. Piyasa tepeden ilk dibini yapmış, o süreçte FED faizleri arttırmış ve stabil kalacağı döneme geçmiş, enflasyon stabil hale gelmiş, kısa-uzun vadeli ABD tahvilleri tepede kesişmiş ve birlikte hareket ediyor, işsizlik henüz artışa geçmemiş ve en düşük noktalarında!
İşte böylesine bir dönemde piyasanın ilk dipten yükselerek 2 tane yerel tepe yaptığını görüyoruz. Fakat ne zaman ki FED faizleri düşürmeye, işsizlik yükselmeye, tahvil faizleri düşmeye başlar; işte o zaman piyasanın yeni bir dip yapmaya başladığını ve krizin derinleştiğini görürüz.
Aynı dinamikleri birebir 2007–2008 emlak krizinde ya da 2019 Covid çöküşünde görebiliyoruz. Yani açıkçası en net sinyal işsizlik verileri olacak diyebiliriz. İşsizlik verilerinde FED’in istediği hareket gerçekleşmeden yani iş gücü piyasasında rekabet artmadan ya da işsizlik ciddi anlamda artış göstermeden piyasalarda dibi bulduğumuzu söyleyemeyiz. O yüzden bu ara dönemlerde ABD’den gelecek verileri takip etmeye devam etmeli, bu verilerin gidişatını ve trendini iyi okumalı; tedbiri elden bırakmamalısınız.
Örneğin; Nasdaq, dot-com krizinde ilk yaptığı dipten sonra yaklaşık 6 ay içinde 45%’lik bir yükseliş sergilemiş, sonrasında ise 74% değer kaybetmiş.
Emlak krizinde ilk yaptığı dipten sonra yaklaşık 1 sene içinde 51% değer kazanmış sonra olduğu yerden 55% değer kaybetmiş.
Covid çöküşünde ise ilk dipten sonra yaklaşık 1 sene içinde 57% değer kazanmış ve sonrasında 35% değer kaybetmişti. Ancak buradaki fark, bu değeri bir ayda kaybetmiş olması! Yani ciddi derecede hızlı gerçekleşen bir düşüşten bahsediyoruz. O yüzden crash diyoruz zaten!
Özetle; piyasada son görülecek indikatör işsizlik verisindeki artış olacak. Bu veri değişene kadar bir süre geçecek. FED bir süre faizleri belirli seviyede, yüksek ama sabit tutacak. Yani enflasyon, eğer dışarıdan gelen enflasyonist bir müdahale olmazsa sabit ilerleyecek.
Çok ciddi kazançlar yaratacağınız bir dönem olmasa da bu dinamiklerde bir değişim olmazsa, riskli piyasalar için 2023 yılı, 2022 yılından daha iyi olabilir. Tabii ki bölüm sonu canavarına yakalanmazsanız…
-Kripto Mevsimi
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
