Federal Reserve’in hesaplamalarına göre, ABD vatandaşlarının emeklilik hesaplarında 30 trilyon doların üstünde bir varlık olduğu tahmin ediliyor. 2022’de Employee Benefit Research Institute’ün (EBRI) yaptığı araştırmaya göre bu yatırımların 43%’ü 60/40 portföyünde değerleniyor. Yani 60% hisse senedi, 40% ise tahvil.
Emeklilik yatırımlarının büyük bir kısmı BlackRock, Fidelity ve Vanguard gibi yatırım şirketlerinde pasif olarak değerlendirilir. Yani çalışanların maaşlarından bir kısım (3-5%) kesilir, belli bir oranda şirket katkısı (3-5%) eklenerek daha önceden seçilen bir portföyde değerlenir.
Yıl sonuna yaklaşırken 3 uygulama bu yatırımlardaki hareketliliğe yön verir:
1- Tax Harvesting (Vergi hasatı)
2- Rebalancing (yeniden dengeleme)
3- Vergilendirilmiş kazancı düşürme
1- Tax Harvesting (vergi hasadı)
Tax harvesting “vergi kayıp hasadı” olarak da adlandırılır ve yatırımcıların yatırım kazançları üzerindeki vergileri en aza indirmek için kullandığı bir stratejidir. Değer kaybeden yatırımlarınız satarak bu zararın realize olmasını sağlarsınız. Böylece vergi yükümlülüğünüzü azaltmanıza yardımcı olur. Sattıktan sonra ise yeni vergi yılında (Ocak ayında) benzer bir varlığı satın alarak aslında vergi yasasındaki bir açıktan faydalanırsınız.
2- Rebalancing (yeniden dengeleme)
Yeniden dengeleme ise oldukça basit bir uygulamadır. Yatırım sepetlerinde genellikle 3, 6 ya da 12 ayda bir otomatik olarak uygulanır, ancak aylık uygulayan yatırım fonları da vardır. Mesela portföydeki varlık dağılımı 60% hisse senedi 40% tahvil olacaksa, ve bir süre sonra mesela hisseler yüksek getiri sağlarsa, fon otomatik olarak kar getiren varlığı satar ve zarar getireni alır. Böylece 60%-40% dengesi sağlanmış olur.
3- Vergilendirilmiş kazancı düşürme
ABD’de yatırımlarınızı emeklilik hesaplarında değerlendirirseniz eğer devletin vergi avantajından faydalanmış olursunuz. Özellikle kazancı yüksek olan kişiler yıl sonunda toplu yatırım yaparak bu avantajdan maksimum düzeyde faydalanırlar. Türkiye’deki BES yatırım limitine benzer bir uygulama.
ABD’de çalıştığınız şirket aracılığıyla yaptığınız emeklilik yatırımlarının (401k) yıllık limiti 22.500 dolardır. Bireysel emeklilik hesaplarındaki (IRA) limit ise 6.500 dolardır.
Bir çok kişi vergi indiriminden yararlanmak için yıl sonunda bu limitleri doldurmaya çalışır.
2023 Performansları
S&P 500 endeksi ile ABD 10 yıllık tahvil faizi 2023 performansları aşağıdaki gibidir.
- Hisse senetleri endeksi yapay zekâ hisselerinin pozitif ayrışması ile 14% artış gösterirken,
- Tahviller faizlerinin artması tahvil fiyatlarının düşmesine neden olacağı için 60/40 portföyün 40%’lık kısmının zarar etmesine neden oldu.
Sonuç: 2023’ün geri kalanında bizi ne bekliyor?
Yukarıda bahsettiğim üç uygulamanın piyasalara etkisi volatilite ve işlem hacimlerinin artması olarak görülür. Bu uygulamalar piyasalara tek başına yön vermez, ancak piyasanın mevcut durumuna ivme kazandırır. Bu durumda 13 Aralık’taki FOMC toplantısından çıkacak karar bu momentuma yön verecektir.
Eğer FED 13 Aralık FOMC’de faizleri artırmazsa piyasalar yıl sonuna ‘santa rallisi’ ile girebilir. Çünkü bu büyük bir ihtimal Fed’in artık faiz artıamayacağı ve yolun sonuna geldiği şekilde yorumlanır.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
