NFT Nedir ve Nasıl Yapılır? NFT Örnekleri

Hollandalı ressam Johannes Vermeer’in başyapıtı İnci Küpeli Kız tablosunun NFT halini almayı ister miydin? 

1665 yılında çizilen tablo, kadına sosyal hakların verilmesiyle ilgili halktaki başkaldırıyı desteklemesi sebebiyle de sanat tarihinin en kıymetli eserlerinden biri. Eserin bugün bu kadar kıymetli olmasının sebebi ise tüm sanatsal detayları ve söylemi bir yana dursun biricik olmasından kaynaklanıyor. İşte sanal dünyanın biricik eserleri de NFT’ler ve bu yüzden böylesi kıymetliler!

Peki, sanal dünyanın biricik eserleri dediğimiz NFT nedir? Özellikle bu eserler kripto varlık sınıflandırmasında nerede yer alıyor? NFT nasıl yapılır? Nasıl alınır? Hangi şirketler NFT yatırımı yapıyor? gelin birlikte bakalım!

NFT Nedir?

NFT, Türkçe’ye Gayri Misli Jeton olarak da çevirebileceğimiz “Non-Fungible Token”’ın kısaltmasıdır. Gayri Misli Jeton’lar yani NFT’ler eşi benzeri bulunmayan varlıklara verilen isimlerdir. NFT’leri kıymetli kılan da eşi benzeri bulunmaz oluşlarıdır. NFT’lerin hayatımıza girişleri ise koleksiyoner ürünlerinden sanal ayakkabılara, sanal oyun içeriklerinden dijital mülklere, birçok dijital varlığı temsiliyle gerçekleşmiştir.

Blokchain, yani blok zinciri teknolojisi kullanılarak üretilen NFT’ler, büyük çoğunlukla Ethereum token standartlarıyla üretilirler ancak kripto para birimlerinin aksine Ethereum’un ERC-20 standardında değil; ERC-721 ve ERC-1155 standartlarında işlem görürler.

Esasında günden güne büyüyen dijital dünyanın orijinal varlıklarıdır NFT’ler. Düşünülenin aksine de Bored Ape Yacht Club maymunlarının da çok daha fazlasını ifade ediyorlar. 

Geçtiğimiz aylarda Columbia ve Standford üniversitesi liderliğinde kripto araştırma ekibi kuran yatırım şirketi Andreessen Horowitz önderliğinde alınan yatırım NFT’lerin günden güne hayatımıza girdiğinin bir kanıtı. NFT varlık fabrikası olarak tanımlanan BreederDAO, Andreessen Horowitz önderliğinde 10 milyon dolar yatırım almıştı. Token satışı ile gerçekleşen bu yatırım, Web3 teknolojilerinin hayatımızın artık birçok yerinde aktif olarak kullanılacağını gösteriyor.  

NFT’ler Kripto Varlık Sınıflandırmasında Nerede Yer Alır?

Kripto varlıkları coinler ve tokenlar olarak iki ayrı sınıfta inceleyebiliriz. Günümüzde Bitcoin ve Bitcoin dışındaki tüm coinleri kapsayan alt coinler ve bir de stablecoinler hayatımızın oldukça içinde dolayısıyla sınıflandırmanın bu kısmı genel olarak daha rahat anlaşılıyor. Öte yandan tokenlar ya da Türkçe kullanımlarıyla jetonlar, yatırımcıların anlamakta zorluk çektiği kısımların başında geliyor. 

Başta da belirttiğim gibi NFT (Non-Fungible Tokens), bir tokendır, yani bir jetondur. Tokenlar kendi içinde Misli Jetonlar ve Gayri Misli Jetonlar olarak ayrılır. Misli jetonlar; bölünebilir, biricik olmayan ve birbiri yerine geçen kripto varlıklara denmektedir. Genellikle bu jetonlar kendi blok zincirleri üzerinden tedavül edilmektedirler. Bununla birlikte başka zincirlerin altyapılarını kullanarak jeton ihracı yapan projeler de, günden güne artış göstermektedir. Merkeziyetsiz veya merkezi borsalarda listelenirler ve böylelikle halkın erişimine açılırlar. Misli olmaları, onları ödeme aracı olarak kullanılmaya ve değer saklamaya daha elverişli hale getirmektedir. 

Bu yazımızın asıl konusu ise gayri misli jetonların yani NFT’lerin ne olduğu, nerelerde kullanıldığı, nasıl yapıldığı ile ilgili. NFT’ler sıklıkla Ethereum blok zinciri ağı üzerinde ERC-721 standardına göre çıkartılmaktadır. Bu standarda göre üretilen her NFT kural olarak biricik ve değiştirilemezdir. Böyle değerlendirildiğinde, NFTleri diğer türlerden ayıran şey, yapısal farklılığıdır. 

Misli olarak değiştirilmiyor olması, NFTleri bir şeyi ya da bir kişiyi benzersiz bir şekilde tanımlanmasına imkân sağlamaktadır. Ülkemizde ve dünyada NFTler farklı şekillerde kullanılmakta, yaygın olarak üretilmekte, satın alınmakta ve satılmaktadır. 

CryptoPunks isimli projede üretilen 10.000 NFT halen yüksek fiyatlara el değiştirmektedir. Örneğin #1422 numaralı CryptoPunk NFT, 0.2 ETH ya da 45.42 Amerikan doları karşılığında satın alınmış olmasına karşın, 500 ETH ya da 2,009,680 Amerikan doları karşılığında el değiştirmiştir. 

Cem Yılmaz da şahsi çizimlerini OpenSea platformu üzerinden NFT’ye dönüştürerek satışa sunmuştur (OpenSea, 2021). Cem Yılmaz NFT sahiplerine etkinliklerine sınırsız bilet, tek seferlik katılım, ilk film gösterimini beraber izlemek, senaryoyu beraber incelemek gibi ek fırsatlar veya sektörel tabiriyle işlevler de sunmaktadır.

NFT Nasıl Yapılır? Nasıl Alınır?

NFT’ler ve NFT üretip satanların kazandığı miktarlar gündemde kaldıkça “NFT nasıl yapılır?” sorusu da ayrı bir merak konusu haline geliyor.

Geçtiğimiz sene İstanbul’daki kar fırtınasını fotoğraflayan bir kullanıcının yaptığı Twitter paylaşımının çok popüler hale gelmişti. Bu görselle ürettiği NFT ise açık arttırma ile yapılan satışta 863 dolara alıcı bulmuştu. Yani aslında çektiğiniz tek bir görsel bir NFT yapmanız için yeterli olabilir. 

NFT, Ethereum isimli blok zinciri geliştiricileri tarafından hazırlanır. Bu blok zincirlerinin kaybolmamasını sağlayan ve işlemlerin kolay bir şekilde gerçekleştirmesine yardımcı olan platformlar yer alıyor. Elbette her blok zincirinin pazar yeri ve cüzdan hizmeti farklıdır. Bundan dolayı da kullanım ağı geniş olan ve güvenilir bir blok zinciri seçmek oldukça önemlidir.

Yukarıdaki konulara dikkat ettikten sonra ise cüzdanınızı bağlamanız ve NFT’ye çevirmek istediğiniz dosya ya da resmi yüklemenizi sağlayacak bir platforma üye olmanız gerekir. Daha sonra NFT’ye çevirmek istediğiniz eserleri platforma yükleyebilirsiniz.

Tıpkı diğer kripto varlıklar gibi NFT’lerin de satıldığı borsalar/pazarlar bulunmaktadır. NFT nasıl satın alınır merak edenler bu platformlar üzerinden NFT alabilirler. Bunlar arasında en popüler olanlar ise OpenSea, Rarible, SuperRare, Foundation Marketplace diyebiliriz.

NFT Yatırımı Yapan Şirketler Hangileri?

Elbette NFT yatırımı yapmanın tek yolu NFT projelerine yatırım yapmak değil. Dünyanın en büyük şirketleri de günümüzde hem metaverse hem de NFT alanındaki yatırımlarını artırıyor. Her ne kadar günümüzde NFT nedir tam olarak anlamakta zorluk çekilse de NFT, blok zincir tabanlı bir varlık olduğu için blok zincir düzeninin olduğu bir paralel dünyada daha da anlamlı olacaktır. Bu nedenle metaverse alanına yönelik girişimler NFT için oldukça kıymetlidir. Metaverse’e ilişkin detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsin.

NFT yatırımları konusunda ısrarcı olan şirketlerden biri Nike (NKE), geçtiğimiz hafta .Swoosh adlı, kullanıcıların sanal ayakkabı ve kıyafet alım satımı yapacakları bir platformu kullanıma açacağını duyurdu. 

Nike, platforma kayıtların 18 Kasım tarihinde başlayacağını, fakat ilk koleksiyonun Ocak yayında yayınlanacağını belirtti. Şirket, ilerleyen dönemde .Swoosh üyelerinin Nike ile birlikte sanal ürünler üretme imkânı bulacaklarının ve satılacak ürünlerden gelir elde edebileceklerinin altını çizdi.

Aynı zamanda Nike, geçen yıl metaverse için sanal ayakkabı üreten RTFKT adlı bir şirketi de satın almıştı. Nike’ın buradaki bazı sanal ürünleri 8 bin dolara kadar alıcı bulmuştu.

Adidas (ADDDYY) da yakın zamanda, Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda, “Virtual Gear” olarak adlandırılan blok zinciri destekli ilk giyilebilir NFT ürünlerini tanıttı. 16 varyasyonda 8 siluet içeren çeşitli modelleri bünyesinde barındıran koleksiyon yapılan açıklamalara göre şimdiye kadar şirkete toplamda 11 milyon dolar kâr sağladı. Şirket 11 milyon dolar kârın 6,2 milyon dolarını satışlardan, 4,8 milyon dolarını ise telif ücretlerinden elde etti.

Metaverse denilince son isim değişikliğiyle akıllara ilk gelen şirket olan Meta Platforms (META) yani eski adıyla Facebook da NFT konusunda girişimlerini sürdürüyor. Sosyal medya platformu Instagram, içerik oluşturucuların NFT’leri yaratmasına, sunmasına ve satmasına imkân tanıyan birtakım NFT araçları sunmaya hazırlanıyor.

Peki, Twitter (TWTR) eksik kalır mı? Twitter da geçtiğimiz haftalarda yeni bir NFT entegrasyonunu test etmeye başladığını duyurdu. Özellikle birlikte kullanıcıların platform üzerinden NFT paylaşabileceği ve pazar yerlerine yönelik bağlantıların yardımıyla alım-satım gerçekleştirebileceği belirtiliyor.

Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.

Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı