Emtia Nedir? Nereden Alınır?

Rusya Ukrayna savaşı ile ani yükselişlere tanık olan emtia fiyatları, güncelde merkez bankalarının faiz artırdığı ve ABD Doları’nın güçlendiği ortamda piyasada fiyatlanan resesyon endişeleri ile baskılanıyor. Emtia fiyatlarındaki hareketlilik ise emtianın ne demek olduğu, emtiaların neler olduğu ve bu emtialara nasıl yatırım yapılacağı sorularını akıllara getiriyor.

Gelin, önce “Emtia Nedir?” sorusu ile kafamızdaki sorulardan ilkine bir cevap arayalım.

Emtia Nedir?

Emtia; aynı türden diğer mamullerle değiştirilebilen ticari hammadde ve doğal kaynaklardır. Diğer mal veya hizmetlerin üretiminde girdi olarak kullanılan emtialar genellikle yatırımcılar ve tüccarlar tarafından, doğrudan spot piyasasından alınabilir ya da vadeli işlemler ve opsiyonlar gibi türev piyasalar aracılığıyla emtia alıp satabilirler.

Portföyde emtia çeşitliliğine yer vermek genelde enflasyonist bir ortamda güvenli bir yatırım olarak değerlendirilir. JPMorgan analistleri, Bloomberg Emtia Endeksi’nin aylık ve yıllık bazda getirilerinin ABD TÜFE verisiyle yüksek bir korelasyona sahip olduğunu belirtiyor.

Emtialar Nelerdir?

Emtialara ilişkin yapılacak bir sınıflamada, emtia çeşitlerini kendi içinde tarım emtiaları ve diğer emtialar olarak ayırabiliriz. Bir malın emtia olması, ticaretinin yapılması gerekmektedir. Dolayısıyla tarımsal emtialar da en çok ticareti yapılan buğday, mısır, şeker, pirinç gibi emtiaları kapsamaktadır. Bu malların alım-satımının gerçekleştirildiği piyasaya ise emtia borsası denir. Son zamanlarda dolara olan talebin artması tarım emtiaları üzerinde baskı oluştururken, jeopolitik riskler ve iklim olayları da tarım emtialarını etkilemektedir.

Diğer emtialar olarak genellediğimiz kategorinin içine ise değerli madenler, sanayi madenleri, tarım ürünleri, orman ürünleri, kimyasallar, enerji kaynakları gibi gruplar dahil edilebilir. Genel olarak diğer emtialar alt başlığının altına ise petrol, doğalgaz, bakır, altın, gümüş gibi emtiaları örnek olarak düşünebiliriz.

Emtialar Nasıl ve Nereden Alınabilir?

Emtialara yatırım yapmak için; borsalar, forex şirketleri ve VIOP hesapları kullanılabilir. Öncelikle yatırımcıların yatırım yapma sebebini kararlaştırması ve sonra uygun platformu seçerek yatırım yapması gerekir. Çünkü; VIOP kullanıcıları gelecek fiyatlar üzerinden işlem yaparken, forex piyasasında eş zamanlı işlem yapılmaktadır. Borsada işlem yapmak ise alım satım işlemi ile gerçekleştirilmektedir. 

Dünyanın çeşitli yerlerinde yavaş yavaş varlık göstermeye başlayan kuraklık ve beraberinde gelecek olan iklim krizi endişesiyle yatırımcılar gıda stoklama fikrine daha sıcak bakmaya başladı. Çünkü gelecekte yaşanabilecek kriz sebebiyle tarımsal emtianın fiyatının artacağı yönündeki beklentiler yatırımcıları vadeli işlem piyasalarına yönlendirmekte. Elbette tüm bu seçenekler arasında gıda şirketleri gibi emtia hisselerine yatırım yapmak da tarımsal emtiaya yatırım yapmanın bir diğer yolu diyebiliriz. Midas uygulaması ile seçtiğiniz gıda şirketlerine yönelik listeler oluşturarak tarımsal emtia yatırımlarınızı bir şirkete ortak olma seçeneği ile gerçekleştirebilirsiniz. Detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Öte yandan özellikle jeopolitik gerilimlerin artan etkisiyle enerji maliyetleri de yükseliyor. Bu sebeple petrol, doğalgaz gibi emtialara yönelik beklentiler de fiyatların artacağı yönünde. Fiyatların yükseleceği beklentisi varken bu emtiaları vadeli almak yatırımcılar için daha uygun fiyatlı olacaktır. Ancak bu beklentilere paralel enerji doğalgaz ya da petrole yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için bu emtialardaki fiyat hareketlerinden etkilenen enerji şirketlerine yatırım yapmak da bir ihtimal. Özellikle yıl boyunca ulaştığı zirve seviyelerle merak uyandıran petrole yatırım konusuna ilişkin detaylı bilgiye ise buradan ulaşabilirsiniz.

Altın yatırımı her zaman için güvenli liman olarak görülmesi sebebiyle yatırımcıların yakından takip ettiği bir konudur. Özellikle de son zamanlarda FED’den gelen faiz artışları, faizsiz getirisi olan altın fiyatları üzerinde baskı yaratırken! Ancak unutmamak gerekir ki böyle zamanlar güvenli liman olan altının düşük fiyatlardan alınıp yükselmesini beklemek için de uygun zamanlardır. 

Yatırımcılar altın yatırımlarını kuyumcudan, internetten altın alarak, bankadan altın hesabı açtırarak veya borsa yatırım fonları (ETF), vadeli altın sözleşmeleri ile yapabileceği gibi altının fiyat hareketleriyle uyumlu yükseliş ve düşüş kaydeden altın şirketleri ile de yapabilir.

Emtialara yatırım yaparken yalnızca emtianın kendisine veya emtia şirketlerine yatırım yapabileceğini gibi emtiadaki fiyat hareketlerine paralel hareket eden borsa yatırım fonlarına (ETF) da yatırım yapabilirsiniz.

Emtia Endeksi Nedir?

Bir malın fiyat ve yatırım performansını ölçmek için kullanılan yatırım aracına emtia endeksi denilmektedir. Bu endeksler, genellikle borsalarda işlem görmektedir ve yatırımcıların vadeli işlem pazarına girmek zorunda kalmadan emtialara daha kolay erişimesi imkanını sunmaktadır. Emtia endekslerinin değeri, temel mallara dayanarak belirlenir ve bu değer borsa endeksi ile aynı şekilde işlem görebilir. 

Emtia endeksinin toplam getirisi, endekste yer alan emtiaların sermaye kazançlarına veya fiyat performansına bağlıdır. Bilindiği üzere emtialar temettü ya da faiz getirmez. Bu nedenle bir yatırımcı, yatırım performansı için sermaye kazançlarına bağımlıdır. Sonuç olarak emtia fiyatı yükselmezse, yatırımcı bir getiri elde edemez.

Emtia Fiyatları Nedir, Nasıl Belirlenir?

Emtia fiyatları, ilgili emtianın işlem gördüğü fiyatı ifade etmektedir. Elbette emtia fiyatlarını etkileyen pek çok kriter bulunmaktadır. Temel olarak tüm emtialar arz talep dengesinden etkilenmektedir. Ancak bu dengeleri etkileyebilecek çeşitli dışsal faktörler de vardır. Tarımsal emtiaların özelinde düşündüğümüzde bunların başında kuraklık, “La Nina” gibi doğa olayları akla gelmektedir. 2021 yılında küresel iklim değişikliklerinin yaşandığı “La Nina” yılının etkileri özellikle tarımsal emtia tarafında arz endişeleri yaratarak fiyatların yukarı yönlü hareket etmesine sebep olmuştu. 

Geçtiğimiz yıllarda yaşanan Covid-19 pandemisi ve pandeminin etkileri sebebiyle talebin azalacağı yönündeki endişeler de pek çok emtia üzerinde etkili oldu. Bunlardan biri de petrol! Pandemi, petrol fiyatlarını çok hızlı bir şekilde düşürdü, öyle hızlı bir düşüştü ki bu, brent petrol fiyatları 2020’nin başlarında 71 dolar civarındayken Nisan 2020’nin son günlerinde 16 dolara kadar geriledi. Ancak yine brent petrol fiyatları hemen pandemiyi takiben gerçekleşen Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş sonrası arz endişeleriyle birlikte 140 dolara kadar ulaştı. 

Petrol fiyatlarını etkileyen diğer faktörler arasında petrol üreticileri OPEC+’ın üretime ilişkin aldığı kararlar arz yönlü etkide bulunurken, nüfusunun yoğunluğu düşünüldüğünde en büyük petrol ithalatçısı Çin’deki talebi etkileyen unsurlar ise fiyatlar üzerinde talep yönlü etkide bulunmaktadır. 

Hem Covid-19 hem de Rusya-Ukrayna krizinin tarımsal emtia fiyatları üzerindeki etkisi de tarımsal emtia fiyatların yükselmesine sebep oldu. Rusya, petrol, gaz dahil olmak üzere birçok önemli emtianın üreticisi olan kilit bir ülke, öte yandan Ukrayna ise adeta dünyanın tahıl ambarı. Durum böyle olunca Rusya’nın Ukrayna’yı işgali de adeta “dünyanın tahıl ambarını yakmak” etkisi yarattı. 

Son olarak güncel bir etkiden bahsedecek olursak G-7 liderlerinin Rus petrolüne tavan fiyat uygulamayı kabul etmesinin ardından Rus enerji devi Gazprom, onarım ihtiyacını bahane ederek Avrupa’ya giden gaz boru hattındaki akışı süresiz olarak durdurdu. Bu da Avrupa’nın, benzeri görülmemiş bir enerji krizinin ortasında kalmasına ve arz yönlü endişelerle doğalgaz fiyatlarının yükselmesine sebep oluyor.

Yukarıda bahsedilen pek çok dışsal faktörle birlikte yükselen emtia fiyatları son olarak da fiyatların yükselişi sonucu oluşan enflasyon ve bu enflasyonla mücadele için gerçekleştirilen faiz artışlarının ekonomide yaratacağı durgunluk yani RESESYON canavarı ile mücadele ediyor. Emtia piyasasında son zamanlarda resesyon endişeleri ve jeopolitik risklerin etkisiyle dalgalı bir seyir izlenmekte. Resesyonun ekonomide bir durgunluğa yol açması ve haliyle de emtialara olan talebi azaltması endişelerinin temel nedeni diyebiliriz.

Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.

Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı