Brent Petrol Nedir? Nasıl Alınır?

“Eninde petrol, sonunda petrol, artık dizginlerim senin elinde petrol…” 

Yıl 1980, petrol krizinin peşi sıra Ajda Pekkan petrole olan bağımlılığımızı bu dizelerle anlatmış ve eklemiş: “Aman petrol, canım petrol, artık sana, sana, sana muhtacım petrol!”

Yıl 2022, mevcut durumda dünyanın kullandığı enerjinin üçte birinden fazlası hâlâ petrole dayalı. 

Kömürden daha fazla, nükleer, hidroelektrik ve yenilenebilir enerji kaynaklarının toplamının iki katından da fazla petrol kullanıyoruz…

Üstelik finansal piyasalar da petrol yatırımının getirisinin bir hayli farkında! Petrol şirketleri özellikle 2022 yılının başından bu yana akıl almaz kazançlar elde etti. Bu sebeple pek birçok yatırımcı; “Brent petrol nedir?”, ”Petrol türleri neler? Aralarındaki fark nedir?”, “Brent petrole nasıl yatırım yapılır?” “Brent petrol hangi sektörü etkiler? ve elbette “Brent petrol nelerden etkilenir?” gibi soruları merak ediyor.

Brent Petrol Nedir? Ham Petrol Nedir?

Brent petrolün ne olduğunu açıklamadan önce ham petrolü açıklamakta fayda var. Rafine edilmemiş sıvı haldeki petrole ham petrol denilmektedir. Ham petrol, hidrokarbon birikintileri ve diğer organik maddelerden doğal olarak oluşur ve yenilenemez bir kaynaktır. 

Finansal piyasalarda en çok kullanılan ham petrol türleri, Brent Petrol, WTI (Western Texas Intermediate) ve Umman olup, Brent petrol ICE, WTI petrolü NYMEX, Umman petrolü ise DME üzerinde işlem görmektedir. 

Ham petrol; sanayi, ulaşım, otomobil, kozmetik, enerji, kimya, ilaç sektörleri dahil olmak üzere neredeyse tüm sektörlerde kullanılmaktadır. Ham petrol çıkarıldıktan sonra rafine edilir ve tüketicilere satılmak üzere benzin, gaz yağı ve asfalt gibi çeşitli biçimlerde işlenir.

Brent petrolü Kuzey Denizi‘nden, WTI Orta Amerika’dan ve Umman petrolü ise Orta Doğu‘dan çıkarılan petrollere verilen isimdir.

En Çok Kullanılan Petrol Türleri Nelerdir?

Petrol çeşitliliği olarak günümüzde 150’nin üzerinde petrol türü olmasına karşın finans piyasalarında en çok Umman, WTI ve Brent Petrol kullanılır.

Orta Doğu ülkelerinde çıkartılan yoğun kıvamlı, ağır ve yüksek sülfürlü petrollerin geneli Umman petrol olarak anılmaktadır. Tatlı ve tuzlu petrol ayrımında tuzlu petrol grubunda yer alır. Dubai Mercantile Exchange (DME) borsasında işlem görmektedir.

Amerika’nın Batı Teksas Eyaleti’nde çıkarılan petrol türü Western Texas petrolü Umman petrolüne göre daha hafiftir dolayısıyla tatlı petrol grubundadır. Western Texas petrolünün çıkarım maliyeti Brent petrole göre daha fazladır. Diğer taraftan dizel ve benzin olarak talebi yüksektir ve Amerika’nın petrol ihracatının 40%’ını karşılamaktadır. Finansal enstrüman olarak Western Texas petrolü, New York Ticaret Borsası’nda (NYMEX) ve Chicago Ticaret Borsası’nda (CME) işlem görmektedir. 

Brent Petrol Nedir? Brent Petrol Kimin? Hangi Ülkenin?

Brent Petrol, Kuzey Denizi’ndeki petrol sahalarından elde edilir. Esasen Kuzey Denizi’nde 1971’de keşfedilen ve İskoçya kıyılarında bulunan Broom, Rannoch, Etive, Ness ve Tarbert isimli beş jeolojik oluşumun kısaltmasıdır. Londra Brent veya Brent Blend olarak da bilinir. 

Özellik olarak ise ham petrolün bir karışımı olmakla birlikte daha hafif yani aşırı yoğun değil ve daha tatlı yani kükürt içeriği düşüktür. Bu nedenle de bir petrol standardı olarak kullanılır.

Brent ve WTI Arasındaki Fark Nedir?

Brent Petrol ve WTI ham petrolün en büyük iki ticari sınıflandırılmasıdır. Bu nedenle bu iki tür arasındaki farklar sıklıkla merak edilmektedir. Bu tür daha birçok petrol sınıflandırması olsa da, Brent ve WTI küresel ölçütlerdir. 

• Brent, İngiltere ve Norveç’e bitişik Kuzey Denizi’nden çıkarılan petrolken, WTI Ham petrolü ABD’de çıkarılıyor. ABD petrolü ağırlıklı olarak Teksas, Kuzey Dakota ve New Mexico’da yoğunlaşmıştır. ABD, kriter olarak West Texas Intermediate (WTI) kullanıyor.
• WTI ham petrolü, daha ağır olan Brent Ham petrolüne kıyasla nispeten daha hafif olarak kabul edilir. Tipik olarak, hafif ham petrol benzin için uygundur, ağır ham petrol ise dizel için uygundur.
• Ticaretin 60%’ının Brent’te yoğunlaşmasının nedeni, tüm Brent petrol çıkarma kulelerinin denizde bulunması nedeniyle Brent’in fiyatlandırılmasının daha verimli olması ve dolayısıyla deniz yoluyla nakliyenin daha kolay ve ekonomik hale gelmesidir.

Brent Petrole Nasıl Yatırım Yapılır?

Petrol yatırımı yapmak isteyen yatırımcılar iki tür petrol sözleşmesi satın alabilirler. Bunlardan biri vadeli işlem sözleşmeleri, diğeri ise spot sözleşmelerdir. 

Spot sözleşmenin fiyatı, petrolün doğrudan mevcut piyasa fiyatını yansıtırken, vadeli işlem fiyatı, alıcıların gelecekte belirli bir teslim tarihinde petrol için ödemeye hazır oldukları fiyatı yansıtır.

Yani vadeli işlem fiyatında, o tarih geldiğinde petrolün mevcut piyasada o fiyata gerçekten ulaşacağının bir garantisi yoktur. Bu, sözleşmenin yapıldığı tarihte petrol alıcılarının o tarihte petrolün ulaşmasını bekledikleri fiyattır. O tarihteki petrolün gerçek fiyatı ise elbette birçok faktöre bağlıdır.

Spot ve vadeli yatırım dışında petrole yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için petrol şirketlerine yatırım yapmak yahut petrol fonlarına yatırım yapmak gibi ihtimaller de var. 

Petrole yatırım konusuna ilişkin detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Ayrıca geçen haftalarda küresel enerji arzına ilişkin korkular yeniden gündeme gelirken Goldman Sachs, yıl sonuna kadar kazanç sağlayabileceğini düşündüğü 6 petrol ve gaz hissesinin altını çizdi. Bu hisselere buradan ulaşabilirsin.

Petrol Fiyatları Nelerden Etkilenir?

Resesyon Korkuları: Petrol fiyatları temelde arz ve talep yönlü değişikliklerden etkilenir. Güncelde ise  öncelikli olarak merkez bankalarının faiz artırımı hamlelerinden etkileniyor. Bunun sebebi ise enflasyonla mücadele kapsamında merkez bankalarının faizleri artırma hamlelerinin küresel bir resesyona yol açacağına yönelik endişeler diyebiliriz. Olası bir resesyon ihtimali, petrol talebini doğrudan olumsuz etkileyebilir ve bu sebeple petrol fiyatlarında aşağı yönlü hareketlere sebep olabilir.

Çin’den Gelen Talep: Talep yönlü etkilerden biri de Çin ekonomisindeki negatif görünüm vei kısıtlamalardan kaynaklı ortaya çıkmaktadır. Çin, özellikle de nüfus itibariyle en büyük petrol ithalatçısı ülke konumunda olduğu için Çin ekonomisiyle ilgili yahut Çin’deki hayatın olağan akışı dışında gelişen Covid-19 kısıtlamaları gibi konular petrol fiyatlarını olumsuz etkileyebilmektedir.

OPEC+ Kararları: Petrol fiyatlarında etkili olan konu başlıklarından bir diğeri ise OPEC+’ın aldığı kararlar diyebiliriz. OPEC+ dünya pazarına ne kadar ham petrol arz edileceğine karar vermek üzere her ay Viyana’da 23 petrol ihracatçısı ile bir araya gelir. 

• 2016’da petrol fiyatları görece düşükken, OPEC üyesi ülkeler, OPEC’e üye olmayan 10 ülkeyle bir araya gelerek OPEC+ grubunu oluşturdu. Energy Institute’ten Kate Dourian’a göre, “OPEC+ grubu, pazarı dengelemek için arz-talep dengesini oluşturuyor. Petrol talebi düştüğünde, arzı da düşürerek fiyatları yüksek tutuyorlar.” Diğer taraftan OPEC+ grubu, pazara daha fazla petrol arz ederek fiyatları düşürme gücüne de sahip. En büyük ithalatçılardan ABD ve İngiltere’nin istediği de bu.

Rusya: Bu gruptaki en büyük üretici, günde 10 milyon varilin üzerindeki üretimiyle Rusya. Bu grup dünyadaki ham petrolün yaklaşık 40%’ını üretiyor. Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaş ve beraberinde gelen Rusya’ya yönelik yaptırım kararlarının  Brent petrolü 140 dolar zirvelerine ulaştırmış olmasına da tam da bu sebeple şaşırmamak gerek…

Enerji Krizi: Güncelde Avrupayı saran enerji krizi de petrol fiyatlarını etkilemektedir. Rusya’nın Avrupa’ya olan doğal gaz akışını kesmesinin ardından önümüzdeki süreçte petrol ve gaz fiyatlarının artması bekleniyor ve stratejistler şu anda sektörde “çok net fırsatların” olduğunu söylüyor. Daha detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

İran Nükleer Anlaşması: Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş sonrası dünyada başlayan enerji sıkıntısına çare aranmaya başlandı ve bu sürecin bir çıktısı olarak İran ile müzakereler başlatıldı. ABD ve Avrupa arasındaki, resmi adı Kapsamlı Ortak Eylem Planı (JCPOA) olan 2015 tarihli İran nükleer anlaşmasını canlandırma girişimlerinin İran’ın petrol arzının artıracağı tahmin ediliyor. Fakat bu süreç sanılandan daha tartışmalı sürüyor ancak İran petrolünün devreye girmesi arz yönlü bir artışa sebep olacağı için petrol fiyatları bu taraftaki gelişmeleri de fiyatlıyor.

Ayrıca bakınız: Dünyanın en büyük petrol şirketleri

Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.

Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı