Kişisel Finans • Ders 8 • 8 dakika
Borçluluk Nedir?
Cüzdanınızı bir açtınız, o da ne, hiç paranız kalmamış! Cüzdan adeta sinek avlıyor! Oysa satın almanız ve ödemeniz gereken ne çok şey var. Peki, ne yapmak gerek?
Normal şartlarda sahip olamayacağımız şeyleri elde edebilmek için bir ödünç alma sistemine başvururuz. Bu sisteme kısaca ‘borç’ deriz. Çok iyi biliyoruz ki aldığımız borçların belirli bir sürede, belirli bir faiz oranıyla birlikte geri ödenmesi gerekir. Peki, borç nedir? En doğru borç yapılandırma nasıl olur? Borçluluğu azaltabilmenin ve borçlarımızı hızlı bir şekilde kapatabilmenin bir yolu var mıdır? Tüm bu sorular senin de kafanı kurcalıyorsa hiç zaman kaybetmeden detaylara bakalım!
Bu yazıda neler öğreneceğiz?
● Borç nedir?
● Borç yapılandırma nasıl olur?
● Kredi kartı borç yapılandırması nasıl olmalı, faizden neden kaçınılmalı?
● Borçluluğun avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Borç nedir?
Borç, en basit haliyle bir tarafın diğer bir taraftan para ödünç almasıdır. Alıcı taraf, bu borcu sağlayan tarafa belirli bir zaman aralığında ve anlaşılan faiz oranı üzerinden borcunu ödemek zorundadır. Borç alan taraf bir birey olacağı gibi bir kuruluş da olabilir.
Borçlar türlerine göre 4 başlıkta incelenebilir. Bunlar:
● Teminatlı borç
● Teminatsız borç
● Döner (tekrarlanan) borç
● Kurumsal borç
Teminatlı borç, borç sahibinin ödünç aldığı miktarı ödeyebilecek kadar varlık sahibi olmasını gerektirir. Ev, araba veya sahip olunan yatırımlar teminat olarak gösterilebilir. Bu malların haczi ile sözleşme yapılır.
Teminatsız borçta ise alıcının borcu geri ödeme kabiliyeti ve kredi özellikleri derinlemesine incelenir. Buradaki önemli nokta alıcının sahip olduğu kredi profili yani güvenilirliğidir.
Döner borç, en özet haliyle kredi kartı borçlarımızdır. Yani sürekli olarak tekrarlanabilir. Belirli bir miktara kadar borç yapılabilir ve ödendikten sonra yine aynı miktarda borca talip olunabilir.
- Kredi kartlarındaki borçlarda dikkat edilmesi gereken nokta, borçlara faiz bindikçe faizin de faizi ortaya çıkacağı için borçlarımız çok kolay bir şekilde kontrolden çıkabilir.
Kurumsal borçlarsa daha çok şirketler için geçerlidir. Tahvil senetleri, ticari senetler vb. özel şirketlerin borçlanabilmesi için var olan farklı araçlar bulunmaktadır.
Borç yönetimi nasıl yapılır? Borç nasıl ödenir?
‘Borç nedir?’ sorusuna net bir cevap verdikten sonra sıra var olan borçların yönetiminin nasıl yapılabileceğine geliyor. Borç yönetimi aynı zamanda, “borç nasıl ödenir?” sorusunun da cevabını oluşturacak.
Borç ister küçük ister büyük miktarlarda olsun, kontrol altına alınmadığı sürece bütçen için tehdit oluşturabilir. Tek bir borcun varken etkili bir yönetim sistemine sahip olmazsan bütçen bu borcun etkisi altına girmeye başlayacaktır.
Fakat hemen gözün korkmasın. Dediğimiz gibi iyi bir borç yönetimi ile her borcun altından kalkabilmek mümkün. Peki, bu borç yönetimi nasıl yapılır? Borç yönetimini en basite indirgemek için şunları yapabilirsin:
- Öncelikle ödenmemiş tüm borçlarının listesini yap. Faiz oranlarını bu borçlara ekleyip hangisinin gider hanesinde en çok yer kapladığını keşfet. Ek olarak son ödeme tarihlerini de notlarının arasına almayı unutma.
- Kredi kartı veya herhangi bir kredi borcun için bankadan ‘kredi raporu’ rica edebilirsin. Bu sayede borçlarını ödemeyi unutmazsın ve daha rahat listelersin.
- Borç önceliklendirmesi yaptın fakat hepsinin de faiz oranının yüksek olduğunu gördün. Bu yüksek faizli borçları ödemek için daha düşük faizli bir krediye erişim talep edebilirsin. Yani borçlarını tek bir çatı altında toplayabilirsin.
- Borç yönetiminde kilit nokta, gelir-gider analizini iyi yapabilmekten geçiyor. Gelir ve giderlerin konusunda kendine dürüst davranmalı ve kısabileceğin harcamaları borcun için kullanmaya odaklanmalısın. “Harcamalarımı nasıl yönetebilirim?” diyorsan seni bu yazımıza bekliyoruz.
- Borçlarının asgari ödeme miktarlarını öğren. Her ay hangi borç için ne kadar ödemen gerektiğini bilirsen, bütçe planlamanı daha iyi yapabilirsin.
- Son olarak kendine bir strateji belirleyebilirsin. Burada çığ ve kartopu olarak nitelendirebileceğimiz iki farklı önerimiz olacak.
Hızlı Bir Şekilde Borçlarımı Nasıl Öderim?
Eğer amacımız borçlarımızı hızlı bir şekilde kapatmak ise borç ödeme yöntemleri bize iki farklı yöntem sunuyor: çığ ve kartopu yönetimi.
Çığ Yöntemi ⛷️
Bu borç kapama yönteminde temel mantık, faiz oranı en fazla olan borcu önce kapatmaktır. Yani borç önceliklendirmesi faiz oranına göre yapılır. Borçlar için ayırdığın para, tüm borçlarının minimum tutarını ödemek için kullanılır. Ardından geriye kalan miktar faiz oranı en yüksek olan borcu ödemek için kullanılır.
Kartopu Yöntemi ❄️
Bu yöntem, tüm borçlar için minimum ödemeler yapıldıktan sonra nispeten daha küçük borçları kapatmayı öneriyor. Yani daha büyük borçların altına girmeden önce küçük borçları tamamen ödemeni söylüyor. Uygulaması kolay olan bu yöntemle borçları hızlı bir şekilde kapatabilirsin.
Peki, ödeme yöntemlerimizi bile belirleyen faiz, bütçe planlamamızda neden bu kadar büyük rol oynuyor? Haydi şimdi bu cevabın peşine düşelim.
Kredi kartı borçlarında neden faizden kaçınılmalı?
En kısa haliyle faiz, borç alınan paranın fiyatıdır. Aslında sorumuzun cevabı da bu tanım kadar basit. Buradaki amaç borç üzerine borç bindirmemek. Çünkü bu durum ancak borcun kapanma süresini ve içinde bulunduğun borçluluk durumunu uzatır. Kredi kartı vb. borçluluk durumlarında da faizden kaçınmak bu yüzden önemlidir. Kaçınılmadığı takdirde faiz üzerine faiz biner ve hem ödemen gereken miktarda hem de borçluluk zamanında artış yaşarsın.
Borçluluğun avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Borç denilince eminiz ki sende de hoş bir hissiyat oluşmuyor. Peki, bu durumun arkasında yatan sebepler neler? Borçlanmak her zaman kötü bir şey mi olmak zorunda? Aile kurmak, ev veya araba sahibi olmak istiyor; bunun için borçlanıyorsak yine de kötü bir şey mi yapıyoruz? Haydi gel, seninle borçların avantaj ve dezavantajlarına bakalım.
- Borç, tanımı gereği mevcut gelirimizle sahip olamayacağımız şeyler için talep ettiğimiz bir miktar anlamına geliyor. Sadece ‘istek’ dürtüsüyle hareket ederek aldığımız borç, üzerine bir de plansız ise ‘kötü’dür. Yani işin özü, borcun avantajlı veya dezavantajlı olmasında değildir. Püf nokta borcu neden aldığına, nasıl ödeyeceğine ve sonrasında ne yapacağına net bir şekilde cevap verebilmektir.
Borçlanırken temelde göz önünde bulundurmamız gereken nokta gelir ve giderlerdir. Bir borçlanma içine girerken alınan miktarın üstüne eklenecek faizi ve geri ödeme miktarını hesaplayıp gelir ve giderlerimizi göz önünde bulundurmalıyız. Temel giderlerimizi borcumuzun ödemesiyle toplayınca gelirimizin üstüne çıkıyorsak, bu borçlanma sonrası zararlı çıkabiliriz.
Borç alırken faizi her zaman göz önünde bulundurmakta fayda var. Yüksek faizle borçlanırsan aldığın anaparanın çok üstünde geri ödeme yapmak durumunda kalmak, aslında aldığın ürünün fiyatını olduğundan çok daha pahalı bir hale getirecektir.
- Önemli! Borçlanırken fırsat maliyetini göz önünde bulundurmak da oldukça önemlidir. Yani borçlanarak o ürünü alırken başka bir üründen de vazgeçiyorsun. Aldığın ürüne gerçekten ihtiyacın olduğundan emin olmalısın. Bugün borçlanarak bir ürün alıp yarın gerçekten ihtiyacın olacak bir ürünü alamayabilirsin.
Tüm bu etkenler göz önüne alındığında kötü olan durumun borçlanmak değil borcu yönetememek olduğunu söyleyebiliriz. Bu yüzden gelir yönetiminin ne olduğunu öğrenmeni, harcamanlarını yönetmek için bütçe planlaması yapmanı ve borç nedenlerini akıllıca seçip yapılandırmanı tavsiye ederiz.
Bu yazımızda neler öğrendik?
● Borç nedir?
● Borç yönetimi nedir ve borç yapılandırma nasıl yapılır?
● Faiz nedir ve neden faizden kaçınılmalıdır?
● Borçluluğun avantajları ve dezavantajları nelerdir?
Bu içerik, içeriğin yayınlandığı günkü veriler baz alınarak hazırlanmıştır. İçerikte geçen hedef fiyat tahminleri, uzman ve analist yorumları bu içeriğin yayınlandığı tarihte geçerlidir. Bu tahmin ve yorumlar zaman içinde değişkenlik gösterebilmektedir. Bu sayfada yer alan haberler ve haberlerin içerdiği şirketler hakkındaki bilgiler yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Kullanılan hisse işlem görselleri; hisse adı, fiyatı ve grafikleri de dahil temsilidir, yatırım tavsiyesi değildir.
Detaylı bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı