Orta Seviye • Ders 10 • 7 dakika
Bluechip şirket nedir? Bluechip Şirketler Hangileridir?
Bir Dow Jones Haber Servisi muhabiri olan Bay Oliver Gingold, 1920’lerin başında hisse başına 200 dolar veya daha fazla miktardan işlem gören hisse senetlerini tanımlamak için “bluechips” terimini ortaya attı. Bu terimi, güvenilir yatırımlar olduğu düşünülen yüksek kaliteli hisse senetlerini tanımlamak için kullandı.
Kim bilir belki de kendisi tam bir kumarbazdı. Çünkü bu terim aslında poker masalarının en değerlisi olan mavi pullardan geliyordu.
Tıpkı pokerde olduğu gibi borsadaki en değerli şirketleri açıklarken de “bluechips” terimini kullanmak istemişti Gingold. Böylece pokerde kıymetin bir simgesi olan mavi pul borsada da “yüksek kalitenin” ve “sektörel bilinirliğin” bir simgesi olacaktı.
Ancak borsada bluechip bir hisse senedi satın almak kumar oynamak anlamına gelmez. Aksine borsanın bluechip şirketleri, kârlarını artırmaya devam ederken, kazanç beyan etme ve temettü ödeme geçmişine sahip şirketlerdir.
Bluechip şirket nedir?
Bluechip şirketler, herkesçe tanınırlığı olan, köklü bir geçmişe sahip ve finansal performansı yüksek şirketlerdir.
Bluechip statüsüne hak kazanmak için bir şirketin ne kadar büyük olması gerektiği tartışmaya açıktır. Bu statü için kabul edilen esas, sektörünün lideri olmak olsa da, genel olarak kabul edilen bir ölçüt, 5 milyar dolarlık bir piyasa değeridir.
Bu hisseler, ABD’de Dow Jones Industrial Average, NASDAQ 100 ve S&P 500, Kanada’da TSX-60 ve Birleşik Krallık’ta FTSE gibi dünyanın en saygın endekslerinden bazılarının önemli bileşenleridir
Fakat bluechip şirket veya bluechip hisse senetleri demek her zaman ‘getirisi en yüksek olan’ demek değildir. Bluechip demek, ne kadar zaman geçerse geçsin kalitesi değişmeyen şirket veya hisse demektir.
Nasıl Bluechip olunur?
Bir şirketin bluechip olabilmesi için şu temel özellikleri barındırması gerekir:
1) İyi bir bilinirliğe sahip olmalı.
2) Köklü bir geçmişe sahip olmalı.
3) İyi bir sermayesi olmalı.
Ancak bu özellikleri bünyesinde barındıran bir şirket ‘bluechip’ olma şansı elde edebilir. Bunlarla beraber bluechip şirketlerin, bulunduğu sektörün öncüsü ve lideri olması beklenir. Burada da şirketin sunduğu mal veya hizmetin kalitesi ile konumlandırılması önemli rol oynar.
Şirketin köklü bir geçmişe sahip olması ‘bluechip’ olmasında önemli bir kriterdir. Günümüzde adını uluslararası çapta duyurmuş ancak hâlâ bu statüde görülmeyen yahut bu statüye erişip erişmediği tartışılan şirketler de elbette vardır.
Örneğin, şu anda 545 milyar dolarlık bir piyasa değerine sahip olan ABD pazarındaki en büyük 8. şirket Tesla’yı (TSLA) ele alalım. Tesla, piyasa değerine göre büyük bir şirket olmasına ve umut verici bir geleceğe sahip olmasına rağmen, bluechip hisse olarak kabul edilmesi için gereken kanıtlanmış geçmişe ve istikrara sahip değil.
Ancak elbette “bunlar bluechip hisseler” diyen resmî bir listede yok elimizde.
Tam da bu sebeple, 2023 yılının ocak ayında Moody’s’in Tesla için güncellediği notunun şirketi bluechip hisseler arasına kattığına yönelik fikirler beyan edildi. Moody’s, Tesla’nın kredisine ilişkin analizini güncelledi ve şirketin notunu “yatırım yapılabilir” statü olan BAA3 yapan ikinci derecelendirme şirketi oldu.
- 🤿 Derine dal: Dikkat çeken nokta ise Moody’s’in Tesla’ya ilişkin analizi daha yüksek bir nota işaret ediyor olmasıydı. Güncellemede, “İleriye dönük olarak, puan kartının gösterdiği sonuç A2 olmaya devam ediyor.” diye belirtildi. A2 notu, Moody’s’in yatırım yapılabilir seviye skalasının ortasında yer alıyor. Derecelendirme şirketinin raporuna göre aradaki farkın nedenleri, Tesla’nın dar ürün yelpazesi, hızlanan rekabet ve “CEO Elon Musk tarafından uygulanan hatırı sayılır serbestlik ile kurumsal yönetişim zorlukları”.
- 🤿 Neden önemli?: Moody’s’in Tesla notunu yükseltmesinin hem sembolik hem de pratik değeri var. Notu “yatırım yapılabilir” seviyeye yükselen şirketler, genellikle daha derin bir yatırımcı havuzunu çekerek daha ucuz finansmandan yararlanır. Ve geleneksel olarak, en az iki kurumdan alınan yüksek dereceli bir not, derecelendirmeye duyarlı yatırımcılar arasında prestij göstergesidir.
Özetle, Tesla’ya “yatırım yapılabilir” notu veren iki derecelendirme kuruluşu ile Tesla artık kurumsal borç perspektifinden bluechip bir şirket olarak kabul ediliyor. Tipik olarak bu, emeklilik fonları ve diğer kurumsal yatırımcılar gibi muhafazakar yatırımcıların da Tesla’yı çekici bir yatırım olarak görecekleri anlamına gelir.
En Bilindik Bluechip Şirketler Hangileridir?
Elbette bazı şirketler var ki bu statüye hak kazanıp kazanmadığını düşünmemize dahi gerek kalmıyor, ilk akla gelen köklü ve kaliteli şirketler olmaları sebebiyle bluechip şirket olduklarına yönelik çıkarımları daha hızlı yapabiliyoruz.
NASDAQ borsasında yer alan bluechip şirket örnekleri:
- Microsoft Corporation (MSFT)
- Apple Inc. (AAPL)
- Amazon.com Inc. (AMZN)
- Pepsi (PEP)
NYSE borsasında yer alan bluechip şirket örnekleri:
- The Coca-Cola Company (KO)
- Walt Disney Company (WMT)
- UnitedHealth Group Incorporated (UNH)
- Visa (V)
Saydığımız bu şirketlerin hepsi köklü geçmişlere, iyi sermayelere ve yüksek bilinirliğe sahipler.
Örneğin bugün hemen her an logosunu veya adını görebildiğimiz The Coca-Cola Company, yatırımcılarına 1923’ten beri temettü ödüyor. Temettü konusu bluechip şirket olmak noktasında bir gereklilik olarak sayılmasa da çoğu bluechip şirket kârını yatırımcılarıyla paylaşmak noktasında bonkör hareket eder.
Bluechip Şirketlere Yatırım Yapabileceğim Borsa Yatırım Fonları Var mı?
Borsa yatırım fonları (ETF), bir endeksi baz alan, baz aldığı endeksin performansını yatırımcılara yansıtmayı amaçlayan fonlardır.
Bluechip şirketlere yatırım yapabileceğin borsa yatırım fonlarına örnek olarak:
SPDR Dow Jones Industrial Average ETF Trust (DIA): Apple gibi ABD’deki en büyük ve en iyi bilinen 30 bluechip hisse senedini içeren bir borsa endeksi olan Dow Jones Industrial Average’ın performansını izler.
iShares Dow Jones ABD ETF’si (IYY): Bluechip hisse senetleri de dahil olmak üzere ABD borsasında işlem gören tüm şirketleri içeren Dow Jones Endeksi’nin performansını izler.
Vanguard S&P 500 ETF (VOO): Birçok bluechip şirket de dahil olmak üzere ABD’de halka açık en büyük 500 şirketi içeren S&P 500 Endeksinin performansını izler.
Invesco QQQ Trust Series 1 (QQQ): NASDAQ’da listelenen en büyük 100 şirketin hisselerini takip eden teknoloji eğilimli bir borsa yatırım fonudur.
ProShares S&P 500 Dividend Aristocrats ETF (NOBL): 25 yılı aşkın bir süredir temettülerini her yıl artıran 50 şirketi izler.
Bluechip şirket neden önemlidir?
Bluechip şirketler yatırım dünyasına yeni adım atan veya bu konuda uzmanlaşmış kişilerin dahi portföyünde mutlaka bulundurması gereken şirketler arasında yer alır.
Tabii iyi bir portföyün sırrı bluechip şirketlerde değil çeşitlilikte gizlidir. Yatırımların tamamen bluechip hisselerinden oluşsa da yumurtalarını aynı sepete koymaman gerekir. Aralarda farklı sektörlere, farklı risk değerlerine ve getirilerine sahip olan enstrümanlar da kullanmalısın.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
Bu içerik hazırlanırken faydalanılan kaynaklar: Moody’s, Forbes, YahooFinance