VİOP, Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nın kısaltması olarak bilinir. 2005 yılında Türkiye’nin ilk özel borsası VOBAŞ ile söz konusu piyasanın temelleri atılır. 2012’de de İMKB Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası aktif olarak hizmet vermeye başlar. Aynı alanda iki ayrı koldan hizmet veren bu piyasalar 2013 yılında Borsa İstanbul çatısı altında toplanmıştır.
VİOP nedir sorusuna daha ayrıntılı bir cevap vermek de mümkündür. Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’nda; hisse senedi, döviz, emtia, kıymetli madenler ve endeks gibi ürünlere dayalı sözleşmeler kullanılır. Bunlar sayesinde var olan fiyat değişim risklerinden korunup güvenle alım satım yapılabilir. Ayrıca VİOP kapsamında erken yatırımların gelecekte teslim edilmesi için anlaşmalar da yapılır. Türev araçların alım ve satımının yapıldığı elektronik ortam kaldıraçlıdır. Bu sistem sayesinde yatırımcılar daha az sermayeyle daha büyük hacimli işlemler yapma imkânına sahip olur.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
VİOP Özellikleri Nelerdir?
Vadeli İşlem Opsiyon Piyasası özelliklerinden biri, alım satım imkânlarının hem yerlilere hem de yabancılara açık olmasıdır. Kaldıraç etkisinden yararlanmak, yüksek likiditeye ulaşmak, portföy çeşitlendirmek ve hedging gibi amaçlar doğrultusunda Vadeli İşlem Opsiyon Piyasası yatırımı yapılır. Bu piyasada işlem yapabilmek için bankalardan destek alabilirsiniz.
VİOP, canlı işlemlerin gerçekleştirildiği bir piyasadır. Bu doğrultuda belli başlı saatlerde işlemler yapılır. Borsa İstanbul tarafından belirlenen işlem ve seans zamanları değişkendir. Normal seansların son 10 dakikası kapanış aralığı olarak bilinir.
Vadeli İşlem Opsiyon Piyasasında Nasıl Yatırım Yapılır?
VİOP’ta yatırım yapabilmek için bankalardan birinde hesap açmanız gerekir. Bunun yanı sıra bu piyasada üyeliği bulunan kurumlar aracılığıyla yatırım yapmak mümkün olur. Bu piyasada yatırım yapmak için söz konusu kurumlar üzerinden hareket etmek zorunludur; çünkü Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası için belirlenen emirler, aracı kurum aracılığıyla borsaya iletilir. Emir iletilirken alım ve satım yönü, adedi, türü, yöntemi, süresi, sözleşmesi ve fiyatı gibi unsurlar bildirilir. Ayrıca VİOP için işlem teminatını yatırmanız gerekir. Bu teminat, yapılan her sözleşme için yatırılması gereken ücreti ifade eder.
Vadeli İşlem ve Opsiyon Piyasası’na giriş yapmak için Sermaye Piyasası Kurulu tarafından belirlenen risk bildirim formu imzalanır. Piyasada yatırım yapmak için alım ve satım yapılacak varlıklar kararlaştırılır. Bu noktada kurum ve bankada bulunan yatırım uzmanlarından destek alabilirsiniz.
VİOP Alım Satım İşlemleri Nelerdir?
VİOP alım satım işlemlerinin çeşitleri vardır. İki farklı türde sözleşme mevcuttur: Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri. VİOP’un vadeli işlem sözleşmeleri; fiyat, nitelik, vade ve miktar unsurlarından oluşur. Aynı zamanda bu sözleşmeler önceden kararlaştırılan vadede alma ve satma hakkı verir. Dolayısıyla genellikle spekülatörler, riskten korunmak isteyenler ve arbitrajcılar tarafından sıkça tercih edilir. Bu sözleşmeler; pay, endeks ve döviz vadeli olabilir. Bunun yanı sıra VİOP’ta kıymetli madenler, emtia, enerji ve yabancı endeksle vadeli sözleşmeler mevcuttur.
VİOP’un opsiyon sözleşmeleri satıcı ve alıcı arasında yapılır. Alıcı tarafa belli bir opsiyon primi verilir. Söz konusu olan yatırım aracının vade tarihine kadar işlem günü belirlenmiş fiyat üzerinden alımı ya da satımı gerçekleşir. Ayrıca pay endeksi ve senedi ile dolar-TL opsiyon sözleşmeleri de vardır.
