Varant, dayanak varlıklarını opsiyonlamak için kullanılan bir sermaye piyasası aracıdır. Bu araç, hisse senedi cinsinden varlıklar üzerinde önceden alım satım hakkı verir. Söz konusu senetler, piyasa beklentilerini kazanca çevirmek için kullanılır. Hissenin belli bir oranında senet satın alarak, borsadaki gidişata göre pozisyon edinmek ve bu beklentiyi kazanca çevirmek mümkündür.
Varantların Özellikleri Nelerdir?
Varant, hisselerle ilgili opsiyon sözleşmelerine dayanan bir araçtır. Bu araçlar, sözleşmelerin menkul kıymetler hâline getirilmesine dayanır. Hisselerin borsadaki gidişatına dair öngörüler varantlar ile yatırım hâline getirilir. Bu sözleşmeler, borsada işlem gördüğü için finansal araç kategorisinde yer alır. Bu senetler, aynı zamanda yapılandırılmış ürün sınıfındadır. Bu ürünleri kullanarak farklı borsalarda işlem yapmak mümkündür.
Farklı fiyat seviyesinden alınabilirlik, bahsedilen senetlerin başlıca özellikleri arasındadır. Söz konusu varlıklar, yatırımcı için bir yükümlülük değil haktır. Yatırımcı, senetleri belirli bir fiyat seviyesinden alma veya satma hakkına sahiptir. Bu satış işlemi, vade sonunda veya vadeden önce yapılabilir. Söz konusu finansal varlıklar, ihraççının şahsi sorumluluğundadır.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Varant Fiyatını Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Borsada varant fiyatları, kaldıraç olarak bilinen etkene göre belirlenir. Bu etken, asıl hisse fiyatıyla opsiyon payları arasındaki ilişkiye dayanır. Dayanak varlık olan hisselerin fiyatlarındaki değişimler senetlerde çok daha yüksek seviyede seyreder. Örneğin; bir senedin kaldıraç değeri 20’yse, söz konusu ürün dayanak varlığa göre 20 kat daha fazla değer kazanır. Opsiyon sözleşmeleri, düşük bütçeli araçlardır. Bu araçlar, uygun bütçelerle yatırım yapmayı mümkün kılar.
Varantlar, anlaşmalı faiz oranlarıyla işlev görür. Söz konusu oranlar vadeye kalan gün sayısına göre belirlenir. Temettü miktarı ve ileriye dönük oynaklık gibi borsa hareketleri de fiyat üzerinde etkilidir. Dayanak varlıklarının değerlerindeki çapraz dalgalanmalar senetleri yoğun bir biçimde etkiler. Fiyatlar, temel dayanak varlık baz alınarak yukarıdaki kriterlere göre belirlenir.
Varantlara Yatırım Yapmanın Avantajları Nelerdir?
Kayıp riskinin düşük olması, varant yatırım avantajlarında ilk sıradadır. Söz konusu senetler, hisse bedelinin küçük bir yüzdesiyle işlem görür. Ürünlerin değeri ve bu değerdeki değişimler kaldıraç sistemiyle belirlenir. Bu sayede yüksek bir riske girmeden yatırım yapmak mümkün olur. Bahsedilen hisseleri kullanarak piyasadaki değerlenmeden yararlanmak ve temettü edinmek mümkündür.
Varant yatırımı için geçerli olan avantajları bir örnek üzerinden anlatmak mümkündür. X hissesinin fiyatı 100 TL ise senet bedeli 10 TL olarak belirlenir. Bu opsiyon, temel dayanak varlığın %10’u fiyatındadır. Uygun bütçeli bir yatırım yapmak isterseniz, hisse senedi alıp büyük bir maliyeti karşılamak yerine senet edinebilirsiniz. Söz konusu opsiyonları edinerek piyasadaki yükselişlerden yararlanabilirsiniz.
Varant Yatırımının Riskleri Nelerdir?
Varant, kâr ve zararın limitsiz olduğu bir yatırım aracıdır. Bu araç, piyasadaki dalgalanmalardan dayanak varlıklarına göre çok daha yüksek bir oranda etkilenir. Borsadaki hızlı gelişmeler, varlıkların değerlerini kaybetmesine sebep olur. Paranın tamamen kaybedilebilir olması varant yatırım riskleri arasında ilk sıradadır. Piyasa yönünü doğru tahmin etmeden yapılan varant işlemlerinde böyle bir risk söz konusudur.
Varant, sınırlı zaman için geçerli olan bir araçtır. Bu sözleşmelerin geçerliliği vade süresiyle sınırlandırılmıştır. Vade sonuna yaklaşıldığında yatırım aracının değeri doğal olarak düşer. Piyasanın aleyhte seyretmesi hâlinde değer kaybının toplanması güçleşir. Böyle bir durumda yatırımları tamamen kaybetmek mümkün olabilir.
