Vade değerini net bir şekilde ifade edebilmek için öncelikle bu kavramın ortaya çıkmasında etkili olan faktörleri bilmek gerekir. Bu etkenlerden biri olan vade, finans ve ekonomi konularında bankalar tarafından söz verilen bir para kazandırma yöntemidir. Borcun ödenmesi için tarafınıza verilen süreye de vade adı verilir. Finansal açıdan bakıldığında vade değeri, belirli miktardaki paranın süre sonunda getireceği tutar anlamını taşır.
Bankalar tarafından hizmete sunulan vadeli hesapta bekletilen paranın üzerine her ay belirli oranda faiz eklenir. Bu kavram, aylık olarak faiz işlenmesiyle yatırımcının hesabına giren tutar şeklinde de ifade edilebilir. Daha genel anlamda ise finansal yükümlülüğün sahibine ödenmesi gereken tutardır. Bu değerden bahsedebilmek için elde bulunan varlığın vade sonunun gelmesi gerekir.
Vade Değeri Neye Göre Belirlenir?
Vadeli işlem değerlerinin sonucunu etkileyen pek çok faktör bulunur. Bunun temel sebebi vadenin de yapılan işleme göre değişmesidir. Kredi ve tahvil gibi menkul kıymetlerin çoğu için bu değer aynıdır. Ancak farklı finansal araçlar söz konusu olduğunda bu değerde birtakım değişiklikler gözlenir. Örnek vermek gerekirse takas işlemler için vade, nihai nakit ödeme tarihi olarak bilinir. Emtia işlemlerinde ise fiziki teslimat gerçekleştiğinde vadeden söz etmek mümkündür.
Vade değeri, yatırımcının işlemlerinden ne tür bir faiz aldığına da bağlıdır. Basit ve bileşik faizlerde farklı vade değerlerinden söz etmek mümkündür. Faiz türü, vade değerlerinin hesaplanmasında farklı formüller kullanılmasına neden olur. Dolayısıyla basit faizli vade değerleriyle bileşik türdekinin aynı olması beklenmez.
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
Vade Değeri Hangi Aralıklarla Değişir?
Toplam vade değeri, yatırımcının sözleşme bitiminde elde edeceği tutar anlamına gelir. Net değeri bulmak için sözleşme başladığı sırada hesabınıza yatırdığınız anaparayı bu tutardan çıkarmanız gerekir. Faiz, aylık olarak işlediği için vade değerleri de sürekli değişim gösterir. Aylık vade değerinizi öğrenmek istiyorsanız hesaplamanızı da buna göre yapmanız gerekir. Örneğin mart ayındaki değeri öğrenmek için şubattaki faiz getirisini anaparaya ekleyerek hesaplama yapmalısınız.
Vade Değeri Nasıl Hesaplanır?
Vade değerlerini manuel olarak hesaplamak yerine formülleri kullanabilirsiniz. Verilen formüller, faiz türüne göre değişiklik gösterir. Dolayısıyla hangi faiz türünden vade değerini hesaplamak istiyorsanız o formülü tercih etmelisiniz. Bileşik faiz için formül şöyledir:
- Vade Değeri = Anapara x (1 + Faiz Oranı) ^ Bileşik Faiz Aralığı Sayısı
Vade değeri hesaplamak için basit faiz türünü kullanacaksanız şu formülü uygulamanız gerekir:
- Vade Değeri = Anapara x (1 + Faiz Oranı x Basit Faiz Aralığı Sayısı)
Bu formülleri uygulayarak siz de varlığınızın vade değerini kolayca hesaplayabilirsiniz. Ayrıca internette bu hesaplamaları sizin yerinize yapabilen araçlar da mevcuttur.
Kırık Vade ve Ortalama Vade Ne Demektir?
Kırık vadeli hesap, bankalarda sıklıkla kullanılan yöntemlerden biridir. Bu yöntem sayesinde 1, 3 ve 6 ay gibi farklı vadelere sahip hesap açılımı mümkün olur. Kısa sürede nakit ihtiyacını karşılamayı sağladığı için kırık vadeli hesap, banka müşterileri tarafından yoğun rağbet görür. Çünkü normalde vade süresi dolmadan hesabı kapattığınızda ya da para çektiğinizde faizden yararlanamazsınız. Sözleşmedeki vade sayısı uzadıkça bu tarz kayıpları yaşamak daha olası hâle gelir. Kırık vade sayesinde bu tarz kayıplar önlenebilir.
Ortalama vade modeli ise faiz riskini hesaplamak için şirketler tarafından kullanılan bir yöntemdir. Şirketler, alınan kredinin ne kadar sürede ödenebileceğini yuvarlak bir hesapla tahmin edebilmek için bu yönteme sıklıkla başvurur. Ortalama vade, faiz oranından bağımsız bir şekilde hesaplama aracı olarak kullanılır ve şirketlerin planlamaları için oldukça yardımcıdır.
