Opsiyon primi, bir alım satım sözleşmesinin belirli vadede aynı fiyat üzerinden işlem görmesine yönelik maddi değer karşılığı kazanılan hakkın bedelidir. Opsiyon sözleşmelerinin temel faktörlerinden biri olan bu prim, alıcının daha düşük riskle işlem yapmasını sağlar. Opsiyon primi nedir sorusunun cevabı öğrenildikten sonra satılan varlıklarda zaman içerisinde fiyat artışı olabileceği unutulmamalıdır. Fiziksel yatırım ürünlerini belirli bir zaman aralığı içinde satın alacak kişi, bu prim sayesinde fiyat artışı riskini ekarte etmiş olur.
Satışa sunulan hisse senetlerinin, emtia ürünlerinin ve para birimlerinin endekslerinin fiyat değişikliği riskini azaltmak için opsiyon sözleşmeler yapılır. Sözleşmeler alım veya satım olmak üzere iki farklı şekilde yapılabilir. Bu sözleşmelerde long (uzun) ve short (kısa) call adı verilen iki taraf bulunur. Uzun taraf opsiyon primini ödeyerek satışa sunulan varlığı belirli bir fiyattan satma ya da alma hakkına sahip olur. Kısa taraf ise bu hakkı satan kişidir. Opsiyon primi, günlük hayatta ev kiralarken ya da araç sigortası yaptırırken de kişilerin karşısına çıkabilir.
Opsiyon Primi Hesaplama Formülü Nedir?
Opsiyon primi hesaplama formülü için sık kullanılan iki adet yöntem bulunur. Bunlardan bir tanesi Black & Scholes modelidir. Bu model, disiplinlerarası bir çalışma olup Nobel ödüllüdür. Modelin içinde bulunan parametreler; faiz oranı, volatilite (piyasa dalgalanması), zaman, hisse senedinin fiyatı olarak sıralanır. İkinci bir teorik hesaplama formülü ise Binom Dağılım Modeli’dir. Bu modelde, opsiyon fiyatının yukarı ve aşağı yönlü hareketleri göz önünde bulundurulur.
Güçlü Sektörlerin Rasyolarına Göre Cazip Hisseleri
Opsiyon Primi Nasıl Hesaplanır?
Opsiyon primi hesaplama işlemi için içsel değer ve zaman göstergeleri dikkate alınır. İçsel değer, hisse senedi gibi yatırım amaçlı satın alınacak varlığın gerçek fiyatı ve opsiyon sonucu kullanım maliyeti ile ilişkilidir. Dayanak varlığın fiyatı ile prim arasındaki fark pozitifse alım, negatifse satım opsiyon sözleşmesidir. Bu değer vade süresine bağlı değildir. Zaman değeri ise opsiyonun ne kadar süre boyunca geçerli olacağına yönelik bir parametredir. Bu parametre dayanak varlığın geçmiş dönemlerindeki piyasa oynaklığına da bağlıdır.
Opsiyon Primini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Opsiyon primini etkileyen faktörler hesaplama için kullanılan parametreler olarak belirtilebilir. Bunlardan ilki dayanak varlığın fiyatıdır. Bu fiyat arttıkça opsiyon primi değeri de artar. Kullanım fiyatı ise alım satım opsiyonlarında farklı trendler gösterir. Alım opsiyonlarında kullanım fiyatı arttığında prim azalırken satım türünde değer artar. Kalan vade süresinin ve volatilite oranının çokluğu ise her iki opsiyon için de değer artışı sağlar. Tüm bunlara ek olarak prim değerini etkileyen faktörler iki tip opsiyon için negatif ve pozitif yönlü trend gösterebilir.
