Açık piyasa işlemleri kapsamında Merkez Bankası’nın kalıcı olarak piyasaya menkul değerler satmasına kesin satış denir. Finansla ilgilenenler tarafından sıklıkla sorulan “Kesin satış nedir?” sorusuna, para politikalarına yönelik olarak Merkez Bankası’nın gerçekleştirdiği satış türü şeklinde yanıt verilebilir.
Piyasada likidite fazlası olduğunda Merkez Bankası portföyünde bulunan menkul kıymeti satıp geri verilmemek üzere parayı keser. Böylece piyasadaki likidite dengesi korunur. Her ekonominin finansal yapısına uygun şekilde likidite oranının maksimum seviyede olması istenir. Ancak likidite fazlalığı belirlenen sınırı aştığında ekonomik denge etkilenir. Merkez Bankası tarafından yapılan satış işlemleri de bu dengeyi korumaya yöneliktir.
Kesin Satışın Özellikleri Nelerdir?
Bu terimin iktisattaki diğer tanımı taşınır bir değerin doğrudan satışıdır. Kesin satışın özelliklerinin başında, nakit işleminin fazla olduğu bir ekonomide gerçekleşmesi gelir. Merkez Bankası bu açık piyasa uygulamalarını bono gibi menkul kıymetlerle gerçekleştirir. Örneğin Merkez Bankası piyasadan yüklü bir miktarda bono satın alırsa para hacmi artar. Bununla birlikte bono fiyatları artarken faiz oranları düşer. Satılan menkul kıymetler Merkez Bankası İstanbul Şubesi’ndeki serbest depolara veya EMKT (Elektronik Menkul Kıymet Transferi) sistemine aktarılır.
Merkez Bankası’nın para tabanını artırmaya yönelik yaptığı menkul değer satışları, piyasadaki likidite fazlası sorununu çözer. Para tabanında bazı faktörlerin etkisi görülerek yapılan değişiklikler defansif açık piyasa işlemi olarak geçer. Bir tehdit olmadan Merkez Bankası para tabanında değişikliğe giderse buna ofansif açık piyasa işlemi denir. Kesin satış her iki durumda uygulanan açık piyasa işlemlerindendir.
Güçlü Sektörlerin Rasyolarına Göre Cazip Hisseleri
Kesin Satışın Sağladığı Avantajlar Nelerdir?
Kesin satış, ekonomideki finansal istikrarı sağlamak açısından önemli bir açık piyasa işlemlerinden biridir. Ekonominin dengede olması için piyasadaki nakit miktarının istenilenin altında ve üstünde olmaması gerekir. Merkez Bankası’nın piyasadaki likidite fazlalığını önlemek adına yaptığı kesin satışın avantajları vardır.
Öncelikle bu yöntem, piyasadaki dengenin korunması açısından etkili ve hızlı bir yöntemdir. Bununla birlikte kesin satışın etkileri ölçülebilir ve kontrol edilebilir niteliktedir. Ayrıca ufak alım satımlarla gerçekleştirilebilen bu açık piyasa işlemi, para tabanında küçük oynamalara izin verir. Gerekli görüldüğü durumlarda ise tersine çevrilebilir.
