İnsan gereksinimlerinin ve ihtiyaçlarının tatmininine yarayan her türlü vasıta emtia yani mal olarak kabul edilir. Ekonomik faaliyetlerin genel amacı, ihtiyaçları temin edebilmek için gereken mallara sahip olmaktır. İktisatta ve pazarlamada emtianın pek çok çeşidi vardır. Bunların başında normal, düşük ve ikame mallar gelir.
En Yüksek Yıllık Kâr Büyümesi Açıklaması Beklenen Şirketler
İkame Mal Nedir?
Talebi gelir artışına bağlı olarak artan ürünler, normal mallardır. Örneğin kişinin geliri arttıkça daha fazla, azaldığında ise daha az kıyafet alır. Gelirin artmasına bağlı olarak talebi düşmekte olan ürünler ise fakir ya da düşük mallar olarak nitelendirilir. Bu mallar, defolu ya da ayıplı değildir.
İkame mal, zamana ve mekâna bağlı olarak, tüketicilerin ihtiyaçları doğrultusunda birbirinin yerine kullanılabilen mallardır. İkamenin kelime anlamı, yerine koyma ya da kullanmadır. Aynı ihtiyacın karşılanmasına yönelik olarak üretilen ve birbirinin muadili olarak kullanılabilen ürünler, ikame mallardır.
İkame mal, tüketicilere kullanım değeri açısından piyasadaki en uygun ürünü tercih edebilme imkânı sunar. Bu ürünlerin tüketicilerin faydasına olduğu söylenebilir. Terim, bazı kaynaklarda ikame yerine rakip mal şeklinde de kullanılır. Bu malların fiyat değişiklikleri, tüketici taleplerini etkileyebilir. Bir ikame maldaki fiyat artışı tüketici talebinin bir diğer ürüne yönelmesini sağlar.
İkame Mal Örnekleri Nelerdir?
İkame kelimesi, gündelik yaşamda da sıklıkla kullanılan bir sıfattır. Örneğin tereyağı bulunmadığı takdirde yerine margarin kullanılabilir. Bu durumda margarin ikame maldır. Pazarlamada ikame mallara örnek olarak kırmızı ve beyaz et verilebilir. Üretimde yaşanan aksaklıklar ya da fiyat artışları gibi durumlar söz konusu olduğunda tüketici kırmızı yerine beyaz et satın almaya yönelir.
Bu örnek üzerinden değerlendirildiğinde beyaz et, ikame maldır. Ürünler her ne kadar nitelik bakımından aynı olmasa da burada temel mantık, malların birbirlerinin yerine kullanılabilme özelliğidir. Aynı türden bir ürünün farklı markalarla tüketiciye sunulması ya da benzer ürünlerin birbirlerinin yerine tercih edilebilmesi gibi iki farklı açıdan ele alınabilir.
Tamamlayıcı Mal Nedir?
Tüketimi birbirine bağlı olan ya da biri olmadan diğerinin piyasada değer görmeyeceği veya talebinin azalacağı ürünler tamamlayıcı mal olarak nitelendirilir. Bu grupta yer alan ürünler, kendilerini tamamlayan diğer mallar olmadan kullanım değeri yaratmaz, herhangi bir ihtiyacı gidermez. Söz konusu malların kendisini tamamlayan bir diğer ürün ile kullanılması gerekir.
Bu ürünler, zorunlu ya da mecburi mal olarak da nitelendirilebilir. Birlikte kullanılması gereken mallardan biri olmadığı takdirde üretim gerçekleştirilemez ya da ihtiyaç giderilemez. Özetle bu malların talebinin ve tüketiminin birbirine bağlı olduğu söylenebilir.
Birbirini tamamlayan mallardan birinin fiyatında yaşanan düşüş, diğerine olan talebi artırabilir. Aynı şekilde ürünlerden birinde olan fiyat artışı, diğer mala olan talebi azaltabilir. Bu tür mallar, birbiri olmadan kullanılamadığından ötürü ürünlerden birinde görülen fiyat artışı muhakkak diğerinin de maliyetine yansır.
Tamamlayıcı Mal Örnekleri Nelerdir?
Araba – benzin ilişkisi, tamamlayıcı mal örnekleri arasında en sık kullanılanlardan birisidir. Otomobil, bir ihtiyacı karşılar; ancak tek başına yeterli değildir. Bir otomobilin çalışması için enerji üretecek bir yakıt kaynağı olmalıdır. Yakıt olmadan araçların çalışması mümkün olmadığı için araba ve benzin birbirini tamamlayan mallardır.
İkame Mal ile Tamamlayıcı Mal Arasındaki Fark Nedir?
İkame ve tamamlayıcı mallar arasında benzerlikler bulunsa da bu iki ürün grubu birbirinden farklıdır. Aynı ihtiyaca yönelik ve birbirlerinin yerini alabilen ürünler ikame mallardır. Tamamlayıcı malların aralarında herhangi bir benzerlik söz konusu değildir. İkame mal ve tamamlayıcı mal arasındaki fark, ilk gruptaki ürünlerin birbirinin yerini alabilmesidir. İkinci gruptaki ürünlerin ise birbirlerinin eksiğini tamamlayabilmesidir.
