Hedging, yatırım riskinden korunma söz konusu olduğunda her yatırımcının bilmesi gereken faydalı bir yöntemdir. Hedge ve bunu sağlayan hedging işlemi, riskten korunma olarak da bilinir ve kayıpları minimuma indirmek için kullanılır. Yatırımcılar, tüccarlar, finansal kurumlar, mal üretenler, fonlar veya finansal olmayan kuruluşlar hedging işlemi yaparak piyasa riskine ve oynaklığına karşı önlem alırlar.
Hedging, ilgili bir varlıkta zıt bir pozisyon alarak yatırımlardaki kayıpları dengelemek için kullanılan bir risk yönetimi stratejisidir. Bu yöntemle sağlanan riskteki azalma, potansiyel kârların da azalması ile sonuçlanır.
Hedge genel olarak vadeli işlem sözleşmeleri (futures) ve opsiyonlar gibi türev piyasa araçlarını içerir. Herhangi bir olumsuz fiyat hareketi riskini dengelemek için piyasa stratejilerinin veya finansal araçların stratejik olarak kullanılması anlamına gelir. Başka bir deyişle, yatırımcılar bir yatırımı diğerinde ticaret yaparak korurlar. Peki hedge yapmak için ne gerekir?
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
Hedging Nasıl Yapılır?
Hedging işlemleri ile aynı ya da benzer malları eşit miktarlara bölüp, iki farklı piyasada aynı anda satarak risk unsurları azaltılabilir. Bu yöntem ile yatırımların zarar görmesi engellenmez, sadece zararın boyutunu azaltılır. Hedging teknikleri genellikle türevler olarak bilinen finansal araçların kullanımını içerir. En yaygın türevlerden ikisi opsiyonlar ve vadeli işlemlerdir.
Örneğin; bir yatırımcının, fiyatının artacağını umarak bir şirketin hisse senetlerini satın aldığını varsayalım. Bu durumda tersine fiyatın düşüp yatırımcıyı zarara uğratması da mümkündür. Yatırımcı, bu tür olumsuz bir olayın etkisinin dengelenmesini sağlamak için hedging kullanırsa, zarar hafifletilebilir.
Bir satım opsiyonu yaparak hisse senedinin fiyatındaki düşüşten kâr elde etmesini de sağlayabilir. Bu kâr, hisse senedini satın almaktan kaynaklanan zararının bir kısmını dengeler. Bu yöntem, en etkili korunma stratejilerinden biri olarak kabul edilir.
Örnekte görüldüğü gibi, hedge etmek riski tamamen ortadan kaldırmasa da, kayıpları öngörülmesi mümkün bir miktarla sınırlar. Kayıpların diğer yatırımdaki kazançlarla azaltılmasını sağlar. Hedging işlemleri döviz kurları ile yapılabildiği gibi; hisse senedi, emtia, forex ve faiz için de kullanılabilir.
Hedge Yapmanın Püf Noktaları
Hedging için teknik olarak ters korelasyona sahip iki farklı araca yatırım yapılır. Yatırımları riskten korurken mevcut en iyi seçenekleri seçmenin kesin bir yolu yoktur. Bununla birlikte, mevcut seçeneklerin artılarını ve eksilerini değerlendirerek bilinçli bir seçim yapılabilir. Alternatifleri değerlendirirken birkaç faktörü göz önünde bulundurmak gerekir;
- İlk aşama, portföyün ne kadarının hedge edileceğine karar vermek olacaktır. Çeşitlendirilmiş bir portföyü riskten korumak için daha küçük bir hedge yeterli olacaktır.
- Öte yandan servetinizin tamamı hisse senetlerindeyse, en az %50’sini hedge etmek gerekebilir.
- Ayrıca portföydeki hisse senetlerinin ortalama betası da hesaplanmalıdır. Daha yüksek bir beta, daha büyük bir hedge gerektirecektir.
- Bir diğer yaygın strateji, mümkün olan her yerde doğal hedging yapmaktır. Örneğin, bir şirket belirli bir ülkede fabrika kuruyorsa, fabrikasını kurduğu o ülkenin yerel parasında borçlanarak hedge yapar.
Hedging Stratejileri
- Doğrudan riskten korunma:
Aynı anda tek bir varlık üzerinde iki karşıt pozisyonun açılmasını içerir. Örneğin aynı varlık üzerinde “long” ve “short” pozisyon açılabilir. Bu, takip etmesi kolay, basit bir riskten korunma tekniğidir.
- İkili alım-satım:
İki pozisyon almayı içeren başka bir yaygın stratejidir. Ancak bu sefer iki farklı varlık içerir. Fiyatı yükselen bir varlık üzerinde bir pozisyon, diğeri ise azalan bir varlık üzerinde alınmalıdır. Artan fiyat, düşen fiyatın riskini dengeler.
- Güvenli liman:
Döviz değerlerinin düşmesinden endişe duyan yatırımcıların altın satın aldığını duymuş olabilirsiniz. Altın, zaman içinde fiyatını koruyan bir ‘güvenli liman’ varlığı olarak kabul edilebilir.
Hedging Avantajları
Hedging kayıpları büyük ölçüde sınırlama özelliğiyle ön plana çıkmaktadır. Çünkü doğru stratejiler ve yöntemler kullanarak hedge etmek, zararları en düşük miktarla kurtarabilir. Pek çok farklı türde opsiyon ve vadeli işlem sözleşmesi olduğundan, bir yatırımcı hisse senetleri, emtialar, faiz oranları veya para birimleri dahil olmak üzere neredeyse her şeye karşı koruma sağlayabilir.
Yatırımcıların çok çeşitli varlıklara yatırım yapmalarını kolaylaştırdığından dolayı likiditenin artmasına yol açar. Ayrıca daha düşük marj harcaması gerektirdiğinden esnek bir fiyat mekanizması sunmaktadır.
Hedging Dezavantajları
Bu dezavantajlar şu şekilde listelenebilir;
- Her riskten korunma stratejisinin kendisiyle ilişkili bir maliyeti vardır. Bu nedenle hedge yapmadan önce, potansiyel faydaların maliyeti çıkarıp çıkarmadığı hesaplanmalıdır.
- Halihazırda sahip olunan pozisyonun üzerine ek bir maliyet getirir. Riskte bir azalma, her zaman potansiyel kârlarda da azalma demektir.
- Bir portföyü riskten korumak, portföyün sigortalandığı anlamına gelmez. İşler kolayca ters gidebilir.
- Risk yöneticileri her zaman mükemmel korunmayı hedeflerken, pratikte bunu başarmak oldukça zordur.
Hedge Fon Nedir?
Serbest yatırım fonu veya riskten korunma fonu olarak da bilinen hedge fonu, çeşitli kurumsal ve bireysel yatırımcıların ellerinde tuttukları fonların ortak bir havuzda toplanması aracılığıyla oluşan agresif bir finansal ortaklıktır. Hedge fon yatırımcısı, fazla risk alarak yüksek getiri sağlamayı hedefler.
Günümüzde çok azının ciddi anlamda koruma görevi yaptığını bilmek de önemlidir. Bu fonlar göstergeleri yukarı çıkarmaya değil mutlak gelirlerini maksimum seviyeye yükseltmeye yoğunlaşmaktadır. Çoğu zaman yüksek düzeyde spekülasyon ile finans piyasalarını bozmakla suçlanır.
Sonuç olarak bir riskten korunma yöntemi olarak hedging; uygun şekilde yapıldığı takdirde, daha iyi sonuçlar sağlamaya yardımcı olur. Olası kayıp risklerini en aza indirmeyi sağlar ve böylece yatırımcılara zararı kurtarma şansı verir. Öte yandan potansiyel kârları eritmek gibi bir sonucu olduğu da gözden kaçırılmamalıdır.
