Şirketler çeşitli nedenlerle halka arza yoluna başvurur. Bu işlem, şirketlerin sahip olduğu tüm hisse senetlerini ve varlıklarını yatırımcıların alımına sunmasıdır. Halka arza aracılık terimi de satış yapan şirketin, karşısında bulunan ihraççı tarafından tanımlanmasını ifade eder. Halka arza aracılık nedir sorusu, bu şekilde cevaplanabilir.
Halka Arza Aracılık Faaliyetleri Nelerdir?
Şirketler genellikle finansman ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla halka arzda bulunur. Bu aşamada ihraççı bir taraf vardır. Hisse senetlerini veya varlıkları halka arz eden ile ihraççı aynı olmayabilir. Bu durumda halka arza aracılık türleri ortaya çıkar. Halka arza aracılık faaliyetinde bulunan kuruluşlar bunu iki şekilde yapabilir. Bu yöntemler ise aracılık yüklenimi ve en iyi gayret aracılığıdır. Aracılık yüklenimi de kendi içerisinde farklı türlere sahiptir.
Hissedarlar, şirket paylarını kısmen borsada veya borsa dışında satışa çıkarabilir. Şirketler sermaye artırımı yolunu da tercih edebilir. Bunun sonucunda yeni bir pay ihraç ederler ve bu şekilde finansman kaynağı kazanırlar. Ayrıca bu faaliyeti gerçekleştirirken şirketler, iki yolu aynı anda da tercih edebilir. Bu şekilde söz konusu şirketler, satışa sundukları paylardan gelir elde ederken aynı zamanda firma için yeni bir finansman kaynağı da yaratmış olur.
Güçlü Sektörlerin Rasyolarına Göre Cazip Hisseleri
Halka Arza Aracılık Türleri Nelerdir?
İhtiyaca göre farklı halka arza aracılık hizmetleri tercih edilebilir. Bunlardan biri, hisselerin halka sunulan ama satılamayan bölümünün tüm bedelinin süreç sonunda nakit ödemeyle alınmasıdır. Söz konusu halka arza aracılık türüne bakiyeyi yüklenim denir. Hisse senetlerinin ya da varlıkların satılamayan kısmının yalnızca bir bölümünün süre sonunda nakit olarak ödenerek alınmasına ise kısmen bakiyeyi yüklenim denir.
Halka arza aracı olunan diğer model ise satış başlamadan önce bedelin tamamının ödenmesidir. Bu aracılık türü tümünü yüklenim şeklinde ifade edilir. Halka arz edilen finansal aracın bir kısmının, satış öncesinde tüm bedelinin nakden ödenmesi de söz konusudur. Bahsi geçen halka arza aracılık türü ise kısmen tümünü yüklenim olarak adlandırılır. Taahhüt olmadan, belirtilen süre içinde finansal araçların satılması ve bunların kalan kısmının ise halka arz eden tarafa iadesi ise en iyi gayret aracılığı şeklinde tanımlanır.
Halka Arza Aracılık Hakkında Bilinmesi Gerekenler Nelerdir?
Halka arza aracılık yapmadan önce bazı konularda bilgi sahibi olmak önemlidir. Öncelikle ilgili şirketin ortaklık yapısı, finansal tabloları, araştırma ve fiyat tespit raporları, izahnamesi iyice incelenmelidir. Bununla birlikte aracılık yapılacak olan şirketin yönetim kadrosu ve sektördeki izlenimi de oldukça önemlidir. Ayrıca halka arza aracılığa katılmadan önce bahsi geçen şirketin kaynakları nasıl değerlendireceği bilinmelidir. Yatırımları güçlü olan ve mali performansında istikrarsızlık yaşamayan şirketler tercih edilmelidir. Bütün bu unsurlar halka arza aracılık sözleşmesi yapılırken göz önünde bulundurulmalıdır.
