Piyasayı anlayabilmek için öncelikle “Halka açıklık oranı nedir?” sorusunun cevabını öğrenmek gerekir. Bu kavram, halka açılmış olan hisselerin üzerlerinde yazılı değerler ile tüm payların nominal kıymetlerinin oranı anlamına gelir. Halka açılmış hisselerin oranı ile firma değeri arasında bir ilişki bulunur. Oran artış gösterdikçe firmanın dalgalanma seviyesi düşüşe geçer. Bu açıdan incelendiğinde oranın şirket sermayesi üzerinde önemli etkilere sahip olduğu görülür.
Halka açıklık oranı, piyasa fiyatı üzerinde de çeşitli etkilere sahiptir. Bu açılma sayesinde işletmelerin mevcut hisse senetleri, piyasaya arz edilir. İşletmelerin halka açılması ile piyasa fiyatlarında önemli oynamalar yaşanır.
Halka Açıklık Oranının Özellikleri Nelerdir?
Halka açıklık oranının özelliklerinden biri pay piyasasında hangi pazara göre işlem görüleceğini belirleyen kriterlerden olmasıdır. Hisse senetlerinin pazarda işlem görebilmesi için Borsa İstanbul tarafından belirlenen halka açıklık oranı kriterini karşılaması gerekir.
Bir şirketin halka arz edilen paylarının nominal değerinin sermayeye asgari oranı, pazarlarda farklılık gösterir. Söz konusu oran, yıldız pazarda %15’tir. Ana pazarda %20 olarak belirtilir. Alt pazarda ise oranın %25 olması beklenir.
Her anonim ortaklığın halka açık hisse oranı farklıdır. Halka arz yoluyla borsaya kote olan şirketler, zaman içerisinde sermaye artırımları ile bu oranı güncelleyebilir. Halka arz oranının bir şirketin mali tabloları ve hedefleri açısından net bilgi vermediğini de bilmek gerekir.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Halka Açıklık Oranının Çeşitleri Nelerdir?
Arz etmekle çok yakın bir bağı bulunan halka açıklık oranı çeşitleri, kullanılan yönteme göre değişiklik gösterir. Halka arz yöntemi, oran üzerinde belirleyici etkilere sahiptir. Bu yöntemler; mevcut payların satışı ve sermaye artırımı olarak bilinir. Sıklıkla kullanılan bir diğer metot ise her iki işlemin de aynı anda yapılmasıdır.
Halka arzın sonucunda işlem gören hisseler bir oran ortaya çıkarır. Halka açık hisse oranı, arz ve talep dengesine göre düşük ya da yüksek olabilir. Borsa İstanbul’un yaptığı araştırmaya göre halka açıklık oranının yüksek olması, şirket paylarında likiditenin artışa geçmesini sağlar. Oranın düşük olduğu şirketlerde ise daha fazla dalgalanma görülür.
Halka Açıklık Oranı Nasıl Hesaplanır?
Halka açıklık oranı hesaplaması, basit bir mantığa dayanır. Doğru bir hesaplama yapmak için bilinmesi gereken iki önemli değer bulunur. Bunlardan birincisi, ilgili şirketin halka arz ettiği payların nominal değeridir. İkinci unsur ise şirketin sahip olduğu tüm hisselerin nominal değeri olarak ifade edilir. Oranı bulmak için yapılması gereken, halka açılan payların değerini toplam hisse kıymetine bölmektir.
