Doji, piyasa hareketliliğini gösteren bir mum çubuğu formudur. Bu grafik, açılış ve kapanış fiyatlarının birbirine çok yakın seviyelerde olduğu durumlarda oluşur. Doji oluşumu, alıcı ve satıcıların güçlerinin eşit veya birbirine yakın olduğunu gösterir. Söz gösterge, genellikle bir kararsızlık belirtisi olarak kabul edilir.
Doji, dikkatle okunması gereken bir grafik formudur. Bu grafiklerin oluşması, ani değişimlerin yakında olduğunu gösterir. Söz konusu değişimlerde gereken önlemleri alarak borsa kararsızlıklarından korunmak mümkündür. Mum çeşitlerini ve belirtilerini iyi okuyarak radikal değişimlere karşı önlem alabilirsiniz.
Doji Mum Çeşitleri Nelerdir?
Doji mum çeşitleri fiyat eğilimlerine göre belirlenir. Bu göstergeler, olası piyasa hareketlerinin sinyalidir. Söz konusu mumlar; yusufçuk, uzun bacaklı ve mezar taşı olmak üzere üç temel forma sahiptir. Bu formlar, yükseliş ve düşüş trendlerine göre farklı renklerde olabilir.
Aşağı yukarı hareket eden mum formasyonu yusufçuk (dragonfly) olarak adlandırılır. Dragonfly, fitil üzerinde yusufçuk böceğini andıran küçük bir gövdeye sahiptir. Bu göstergenin görülmesi genellikle fiyatların tersine döneceği şeklinde yorumlanır. Yusufçuk, aynı zamanda geçmişteki fiyat hareketlerini kontrol eden bir parametredir.
Çizginin orta kısmında yer alan kısa gövdeli mum formasyonu uzun bacaklı (long legged) olarak adlandırılır. Bu formasyon, genellikle yükseliş sinyali olarak yorumlanır. Borsanın düşük fiyatlarla kapandığı bir günün grafiğinde uzun bacaklı formasyon görülüyorsa, fiyatların artacağı düşünülebilir. Ard arda görünen long legged formlar ise konsolidasyon döneminin geldiğini gösterir.
Mezar taşı (gravestone), yusufçuğun tam tersi bir formdadır. Bu formasyonda gövde yine kısadır ancak çubuğun dip kısmında yer alır. Gravestone, piyasadaki kesin değişimlerin alametidir. Bu gösterge, fiyatların mevcut gidişata göre ters bir istikamette gideceğini ifade eder.
Borsada Hisse Seçme Rehberi: Beta Katsayısı Mucizesi
Doji Nasıl Oluşur?
Mum formasyonları, borsanın kapanış ve açılış vakitleri yakınken oluşur. Söz konusu göstergeler, fiyat değişikliklerindeki eğilimlere göre belirlenir. Doji formunun görülmesi, fiyatlarda yakın zamanda büyük bir dönüşüm olacağını gösterir. Bu dönüşüm, yükseliş veya düşüş biçiminde gerçekleşebilir. Doji oluşumu, alıcı ve satıcıların birbirlerine üstünlük kuramadıklarını gösterir. Hızlı değişimler, yatırımcıları tedirgin edebilir. Bu formasyonlar görüldüğünde piyasa hareketlerini iyi izlemek ve alım-satım emirlerini dikkatlice vermek gerekir.
Yükselen Trendlerde Doji Mumu
Yükselen doji, genellikle mezar taşı formunda görünür. Bu durumda, hissenin aşırı alındığını düşünen yatırımcılar pozisyon kapatmaya başlayabilir. Pozisyon kapatmayı ise genellikle satışlar takip eder. Bahsedilen mum formasyonu, trendin değişkenliğini gösteren bir işarettir. Bu gösterge, yükseliş durumunun geçiciliğini ifade eder.
Doji mumları kararsız formasyonlar olarak tanımlanır. Bu göstergeler, bulundukları yere göre yorumlanır. Destek ve direnç bölgesindeki formasyonlar yükseliş sinyali olarak yorumlanabilir. Söz konusu göstergelerin sıklığı ise trendlerin kararlı olmadığını gösterir. Mum formasyonlarının yükseliş trendlerinde görülmesi, düşüşün yakın olduğu şeklinde yorumlanabilir.
Düşen Trendlerde Doji Mumu
Düşen doji formları yusufçuk biçiminde olur. Bu göstergeler, gölgelerle birlikte yorumlanır. Mumun uzun bir gölgesi varsa bu durum alıcıların devreye girdiğini gösterir. Böyle bir hareketlilik söz konusuysa, fiyat düşüşleri önlenmiş olur. Diğer yandan, yusufçuk formundaki grafik satıcıların güç kaybettiğini ifade eder.
Grafiklere içi boş olarak yansıtılan mumlar, kararlı düşüşleri gösterir. Böyle bir durumda, satıcılar nezdinde radikal bir güç kaybı olduğu düşünülür. Söz konusu hareketlerde kontrol alıcılara gösterilebilir. Piyasada böyle bir hareket söz konusuysa mum formasyonları yönleri aşağı dönük olarak gösterilir.
