Ekonominin en önemli başlıklarından biri olan enflasyon, mal ve hizmetlere dair fiyat düzeylerinin sürekli olarak artışıyla paranın satın alma gücünde meydana gelen düşüşü ifade eder. Enflasyon genellikle fiyat artışı olarak değerlendirilir. Aslında fiyat artışının enflasyonun etkilerinden biri olduğunu söylemek daha doğru olacaktır. Üstelik sadece belirli ürünlerin ve hizmetlerin fiyatlarında gözlemlenebilen artış, yüksek enflasyonun bir göstergesi değildir. Tüm fiyatlarda ülke çapında toplu bir artış söz konusuysa enflasyondan bahsedilebilir.
Merkez bankaları, ülkelerin fiyat istikrarını sağlamakla yükümlüdür ve bu görevlerini yerine getirmek için çeşitli para politikaları uygulayabilirler. Kurumun doğru bir sistem kurgulayabilmesi için fiyat gelişmelerini yakinen takip etmesi gerekir. Merkez bankaları genellikle Tüketici Fiyat Endeksi’ni baz alarak para politikalarını belirler, borsalara yön verir. Kurun, fiyat istikrarı hedeflerini daha yakından izleyebilmek amacıyla para politikalarının fiyat gelişimi üzerindeki etkilerini doğrudan yansıtan çekirdek enflasyon oranlarını baz alarak ölçüm yapmaktadır.
Ayrıca bakınız: Enflasyon nedir?
Çekirdek Enflasyon Neden Önemlidir?
Bir ülkenin en önemli makroekonomik göstergelerinden biri olan enflasyon oranı, neredeyse tüm iktisat politikası uygulamalarında, ülkeler arası performans ölçümlerinde ve diğer faaliyetlerde etkili olmaktadır. Sahip olduğu bu özellikler nedeniyle çekirdek enflasyon verilerinin gerçeği yansıtacak şekilde ölçülmesi ekonomik faaliyetlerin ve politikaların sorunsuz yürütülmesi için hayati önem taşır. Çekirdek enflasyonun oluşumu sayesinde bir ülkenin ekonomisindeki enflasyonist baskıyı yansıtan ve uzun dönem trendleri ortaya koyan bir ölçüm mümkün olur.
Yabancı Yatırımcının İlgisini Çekebilecek Cazip Hisseler
Çekirdek enflasyon; gıda ve enerji gibi kontrol dışı, dış kaynaklı ve mevsimsel gelişmelere bağlı olarak genellikle volatil olarak seyreden kalemler dâhil edilmeden hesaplanan bir göstergedir. Ölçülen enflasyon değerinden geçici parasal dalgalanmalar çıkarılarak kalıcı ya da süreklilik gösteren kısım için kullanılan bu terim ortaya çıkmıştır. Çekirdek enflasyon endeksi, merkez bankalarının enflasyon eğilimleri ile alakalı doğru politikalar belirlemelerini sağlayan mühim bir kılavuzdur.
Çekirdek Enflasyon Nasıl Hesaplanır?
Ana enflasyonun hesaplandığı ürün sepetlerinde hem mevsimsellik özelliği gösteren hem de fiyatları arz-talebe bağlı olmaksızın devlet tarafından belirlenen ürünler bulunur. Benzin, doğal gaz, gıda, akol ve tütün ürünlerinin fiyatları diğer mallara ya da hizmetlere oranla daha fazla dalgalanma özelliğine sahiptir. Dolayısıyla bu değişimler endeksteki enflasyon oranını artırabileceği için göstergelerin yanıltıcı olmasına yol açabilir. Çekirdek enflasyon hesaplama, ani fiyat değişimine uğrayan ürünler sepetten çıkarılarak hesaplanır. Bu sayede enflasyona dair daha isabetli kararların alınması mümkün olur.
Çekirdek Enflasyon Göstergeleri Nelerdir?
Türkiye’de çekirdek enflasyon göstergeleri, TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu) tarafından yayınlanır. Bu veriler, Özel Kapsamlı TÜFE Göstergeleri olarak da bilinir. Çekirdek enflasyonun etkileri, yatırım dünyasının geleceğine dair yüksek bir tahmin gücü ve para politikalarını üzerindeki belirleyici özelliğidir. Bu enflasyonun göstergeleri ve kapsamları şu şekilde sıralanabilir:
- A Grubu: Mevsimlik ürünler ve hizmetler hariç Tüketici Fiyat Endeksi
- B Grubu: İşlenmemiş gıda ürünleri, tütün grubu, enerji ve alkollü içecekler, altın hariç TÜFE
- C Grubu: Altın, gıda ürünleri, enerji ve alkolsüz içecekler ile tütün ürünleri hariç Tüketici Fiyat Endeksi
- D Grubu: İşlenmemiş gıda ürünleri, tütün grubu ve alkollü içecekler hariç TÜFE
- E Grubu: Alkollü içecekler ve tütün ürünleri hariç TÜFE
- F Grubu: Yönlendirilen fiyatlar hariç Tüketici Fiyat Endeksi
TÜİK, enflasyon göstergelerinin daha iyi analiz edilebilmesi için bazı malların fiyatlarındaki değişimleri ortaya koyan endeks değerlerini de her ay açıklamaktadır. Bu gruplar arasında enerji ilk sıralarda yer alır. Ayrıca hizmet sektöründeki fiyat hareketleri de düzenli olarak incelenir. Dilerseniz Midas yatırım hesabı ile birikimlerinizi koruyabilir, enflasyona karşı bireysel olarak önleminizi alabilirsiniz.
