Şirketlerin değerlerine, yatırımcı sayılarına ve faaliyetlerine göre alt veya üst piyasalarda işlem görmeleri pazar değişikliği olarak adlandırılır. Açıklamak gerekirse borsada işlem gören şirketler, belli kriterlere göre gruplandırılır. Firmaların bu koşulları yerine getirmekteki başarısı ise onların piyasadaki konumlarını belirler.
BIST pazar değişikliği, şirketlerin söz konusu kriterlere uygunluğuna göre yapılan bir işlemdir. Başka bir ifadeyle her firma, belli koşullara göre değerlendirilir ve şirketin faaliyet gösterdiği pazar da bu verilere göre belirlenir. Borsa İstanbul pazar değişikliği, şirketlerin bir alt veya üst pazarda faaliyet göstermesiyle gerçekleşir. Örneğin gerekli kriterleri yerine getirmeyen bir şirket, doğal olarak hisse ve değer kaybı yaşar. Böyle bir durumda firma, bulunduğu konumu kaybederek bir alt pazarda faaliyet göstermeye başlar. Aynı şekilde gereken koşulları yerine getirerek değerlenen bir şirket de üst piyasaya geçerek burada işlem görür.
Net Nakit Pozisyonu En Güçlü 10 Şirket
BIST Pazar Değişikliği Ne Sıklıkla Gerçekleşir?
Pazar değişikliği zamanları, Borsa İstanbul tarafından resmî kanallardan duyurulur. Şirketlerin hisselerindeki değişimlere dair bilgiler, kurum tarafından verilir. Söz konusu duyurular, tüm kamuoyuna açıktır. Hisse pazarı bazında yaşanan değişiklikler, halka arz edilmiş olan ve piyasada işlem gören şirketleri ilgilendirir. Hisse alarak yatırım yapmak isteyen vatandaşlar, resmî kanallar üzerinden bu duyuruları takip edebilir.
Firmaların dosyaları, üç aylık periyotlarla güncellenir. BIST pazar değişikliği zamanlarını araştırırken bu hususu dikkate almak faydalı olur. Örneğin 2022 yılında BIST pazar değişikliği, temmuz ayında gerçekleşmiştir. Bu tarihi baz alarak sonraki işlemin Ekim ayında yapılacağını söylemek mümkündür.
Borsada Pazarlar Neye Göre Belirlenir?
BIST pazar değişikliği; alt, ana ve yıldız pazarlarda faaliyet gösteren şirketleri ilgilendiren bir durumdur. Firmanın piyasa değeri, faaliyet gösterilen pazarı belirleyen temel etkendir. Örneğin 2022 yılı rakamlarına göre 75 ila 300 milyon Türk lirası arasında piyasa değerine sahip olan firmalar, ana pazarda yer alır. Bundan daha düşük değere sahip olan şirketler alt pazarda, 300 milyonun üzerinde işlem görenler ise yıldız piyasada faaliyet gösterir.
Fiilî dolaşımdaki payların piyasa değeri de hisse pazar değişikliği üzerinde etkiye sahiptir. Bu kavram, piyasada yer alan hisselerin toplam değerini ifade eder. Bireysel yatırımcı sayısı da şirketlerin pazar konumunu belirleyen başka bir husustur. Hisselerini halka arz eden ve yoğun ilgi gören firmalar, üst pazarlarda faaliyet gösterebilir.