Sermaye piyasaları ve para piyasaları arasında köprü görevi gören, menkul kıymetlerle ilgili işlemlerde güvenli ve hızlı işlem imkanı yaratan Takasbank, yatırımcılara günlük ve uzun vadeli yatırım stratejilerini yönetme konusunda da özel avantajlar sunuyor.
Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) denetiminde kamu kuruluşu olarak çalışan, önem ve işleyiş bakımından “Sermaye piyasalarının merkez bankası” olarak tanımlanan Takasbank, Borsa İstanbul üzerinden yapılan hisse senedi ve nakit alım-satım işlemlerinde saklama ve takas hizmet veriyor. Müşterilerine özel fırsatlar ve kolaylıklar sunarak piyasa analizi ve hisse senedi takibi gibi işlemleri kolaylaştıran kapsamlı bir sisteme sahip olan Takasbank hakkında merak ettiğin her ayrıntıyı bu yazıda bulabilirsin.
Takasbank Nedir? Nasıl Çalışır?
Türkiye Takas ve Saklama Bankası (Takasbank), Borsa İstanbulda (BİST) gerçekleşen tüm alım-satım işlemlerinden doğan menkul kıymet ve nakit para takasının yapıldığı merkezi saklama kuruluşu olarak faaliyet gösteriyor. SPK tarafından Türkiye’nin merkezi saklama kuruluşu ile ulusal numaralandırma kuruluşu olarak görevlendirilen Takasbank, 1988 yılından bu yana “Türkiye Kalkınma Bankası” ve “İller Bankası” gibi kalkınma ve yatırım bankası sıfatlarıyla faaliyetlerini sürdürüyor.
Takasbank nasıl çalışır sorusuna ise “hızlı, avantajlı ve güvenilir” olarak yanıt vermek mümkün. BİST üzerinden gerçekleşen alım-satımlarda SPK ve Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurulu (BDDK) güvencesiyle işlem yapılmasını sağlayan Takasbank, maliyet açısından fırsatlar sunması ve hızlı sonuç alınabilen bir işleyişte olmasıyla, para ve sermaye piyasaları arasındaki ilişkileri hareketlendirip transferleri kolaylaştırıyor.
Takasbank Saklama Nedir?
Takasbank, yatırımcılarının işlemlerini daha kolay ve hızlı bir şekilde yapabilmesi için “Müşteri Bazında Saklama” adında bir sisteme sahip. Müşteri Bazında Saklama sistemi sayesinde yatırımcılar, farklı kurumlardaki hesaplarını ve yatırımlarını Takasbankta birleştirerek tek bir hesap üzerinden yönetebilme imkanına kavuşuyor. Bunun için müşterilerin, hesaplarının olduğu diğer bankalarla iletişime geçmesi ve gerekli kimlik bilgilerini iletmeleri bekleniyor.
Takasbank Müşteri Bazında Saklama sistemi, hesap sahibinin kimlik bilgileriyle sisteme kaydedilmesini gerektiriyor. Böylelikle müşterilere özel bir sicil numarası ve şifre ile hesaplara tek elden ulaşma kolaylığı sunuyor. Daha önce kod numaralarıyla takip edilen hesaplar böylelikle kişiselleştirilmiş oluyor. Bu konuda Takasbankın ALO TAKAS adlı bankacılık hizmeti, yatırımcılara ihtiyaç duydukları detaylı bilgiyi ve teknik yardımı sunuyor.
Takasbankın Görevleri Nelerdir?
Takasbank, finans piyasaları ve yatırımcılar bazında faaliyetlerin hızlı ve güvenilir bir şekilde işlemesi için önemli görevler üstleniyor. Takasbankın belli başlı görevleri arasında şunlar yer alıyor:
- SPK’ya bağlı olarak BİST kapsamındaki işlemlerde menkul kıymetlerin saklanması ve işlem görmesi, kıymetli madenlerin takası, tüm hesapların tek bir yerde birleştirilip yönetilmesi gibi takas ve saklama hizmetleri vermek
- BİST’te alım-satımı gerçekleşen malların kaydının tutulmasını; şeffaf, denetime açık ve güvenilir bir şekilde işlenmesini sağlamak
- Takas ve saklama işlemlerini tek çatı altında buluşturarak sermaye piyasaları ile para piyasaları arasındaki trafiğe akışkanlık getirmek
- Finansal piyasalar arasında önemli bir yere sahip olan İstanbul Borsasının sağlıklı ve şeffaf bir şekilde işlemesine destek sunmak ve yatırımcıya kendisini güvende hissettirmek
- Müşterilere ihtiyaç halinde para sunan gecelik para piyasasını yönetmek ve menkul kıymet kredisi sunmak
- Hisse senedi alım-satım işlemlerinde taraflar arasında saklama görevi görerek fiziki senetlerin ve kağıtların yerine sahiplik isimlerinin el değiştirmesini sağlamak.
- Menkul kıymet bazındaki işlemlere bir standart getirmek, hızlı ve sistemli bir işleyiş oluşturmak, yurt dışı işlemlerinde menkul kıymet numaralandırılmasının yapılmasını sağlamak
Takasbankın Bankadan Farkı Nedir?
Takasbank, adında banka kelimesini barındırsa da kamu tarafından belirlenen ve denetlenen görevleri yerine getirmekle yükümlü bir kurum olması nedeniyle alışıldık banka tanımından ayrılıyor. Diğer bankalardan farklı bir yapılanmaya sahip olan Takasbank türev araçlar, borçlanma araçları, yurt içi ve yurt dışı sermaye piyasası araçları, kıymetli madenler ve ilgili işlemlerde nakit ve menkul kıymet takasını gerçekleştirme noktasında devreye giriyor.
Çalışanları da kamu görevlisi olarak tanımlanan Takasbank, kâr amacıyla ya da rekabet içerisinde değil; belirlenen görevler kapsamında kamu adına iş yapması nedeniyle de diğer bankalardan farklı işleyişe sahip. Sermaye piyasalarında işlem yapan tüm yatırımcılar için güvenli bir kapı olma görevi üstlenen Takasbank, menkul kıymet alım-satımlarında bir regülasyon oluşturmak, sermaye ile nakit akışı arasında köprü olmak ve güvenilir bir yapı sunmak gibi sorumluluklarla işliyor. Tüm bu özellikleri nedeniyle Takasbanka “sermaye piyasalarının merkez bankası” deniyor.
Borsada Saklama Dağılımı Ne Demek?
Borsada saklama dağılımı, bir diğer adıyla aracı kurum dağılımı, BİST üzerinden işlem gören hisse senetlerinin alım-satım işlemlerini gerçekleştiren aracı kurumların paylarını, yani alım-satım işlemlerini kimlerin yaptığı bilgisini içeriyor. Böylelikle sermaye piyasalarına hakim olabilmek ve yatırım stratejilerini belirlerken daha güvenli adımlar atabilmek mümkün oluyor.
Saklama dağılımı verileri ile takas analizi, bir anlamda aynı görevi üstleniyor. Hisse senetleri üzerinde kimler tarafından işlem yapıldığının bilgileri, Merkezi Kayıt Kuruluşundan ediniliyor ve Takasbank tarafından yayınlanıyor. Kısaca “menkul kıymet bazında hesap bakiyeleri” olarak da tarif edilen saklama dağılımı, T+2 (iki gün) öncesi verileri sunuyor, bu veriler gün içerisinde iki saatte bir güncelleniyor.
Midas’a her an her yerde kolayca ulaşmak için Play Store ve App Store mağazalarından Midas uygulamasını indirmen yeterli.
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
