Fon yatırımlarındaki başlıca kural ve aynı zamanda en önemli ayrıntı, fonlar hakkında güncel ve doğru bilgilere sahip olabilmek. Rehber niteliği taşıyan bu yazı, “Fon nedir?”, “Fon nereden alınır?” ve “Fon nasıl seçilir?” gibi soruların yanı sıra çok daha fazlasına da yanıt veriyor. Hadi, hemen okumaya başla!
Yatırım yapmanın güvenli, şeffaf ve kolay bir yolu olan yatırımcı fonları hem düşük bir birikime sahip olan küçük yatırımcıyı hem de elinde büyük bir sermaye bulunan nitelikli yatırımcıyı aynı ölçüde kendisine çekiyor. Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) güvencesi altında olan ve Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu (TEFAS) tarafından günlük verilerle takip edilebilen yatırım fonları, çok zengin portföy seçenekleriyle yatırım dünyasına girmek ya da yatırımlarını çeşitlendirmek isteyen herkese uygun alternatifler içeriyor. Bu yazıda, fonun tanımına senin için açıklık getirdik ve fonları nereden alabileceğini detaylı bir şekilde anlattık. Şimdi öğrenme zamanı!
Fon Nedir?
Fon, Sermaye Piyasa Kurulu (SPK) tarafından yetki verilmiş banka, aracı kurum, finans kurumları ve TEFAS (Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu) tarafından alımı ve satımı yapılabilen yatırım araçlarına deniyor. Yatırım fonları hisse senedi, kıymetli madenler, hazine bonosu, kira sertifikaları gibi para ve sermaye piyasası araçlarından oluşuyor. Yatırım fonuna yapılan yatırımlar, profesyonel yatırım yöneticileri tarafından en az risk ve en yüksek getiri ilkesiyle yönetiliyor.
Yatırım Fonunun Mantığı Nedir? Nasıl Çalışır?
Yatırım fonunun mantığı, yatırımcıların birikimlerini para ve sermaye piyasası araçlarına yatırarak değerlenmelerini sağlamak olarak açıklanabilir. Yatırım fonları katılım payları, faiz ve temettü gibi araçlarla ve alım-satım işlemleri sonucunda yatırımcıların kâr elde etmesini sağlıyor.
Her yatırım fonu, katılma paylarını toplayarak sermaye elde ediyor. Bir fona talep ne kadar fazlaysa katılım paylarıyla toplanan para da o kadar artıyor, dolayısıyla fon değerleniyor. Bunun yanında fon varlıklarının çeşitli sebeplerle değerini artırmasıyla da fon yatırımcısının kârı yükseliyor. Fon değerleri, gün sonlarında portföy yöneticileri tarafından hesaplanıyor. Değeri artan finansal araçların satılmasıyla kâr elde ediliyor ve bu da fonun değer kazanmasını sağlıyor.
Fon Ne İşe Yarar?
Fon, yatırımcısına kazanç sağladığı gibi yatırım portföyünü çeşitlendirerek yeni sermaye birikimi kanalları elde etmesinin de yolunu açıyor. Fonların yatırımcılarına sunduğu yararları şu maddelerle açıklamak mümkün:
- Şeffaf yapısı ve sıkı denetimlere tabi olması nedeniyle güvenli bir yatırım deneyimi sunuyor.
- Esnek yapısı sayesinde yatırımları dağıtma, portföyü çeşitlendirme ve böylece riski minimize etmeyi sağlıyor.
- Kısa, orta ya da uzun vadede yatırımların tümünde kâr elde etme ve istendiği anda al-sat yapabilme özelliği sunuyor.
- Bireysel yatırımcı olunsa dahi uluslararası piyasalarda ve profesyonel yatırımcıların bulunduğu alanlarda yatırım yapabilme fırsatı yaratıyor.
- Sadece fonun içerdiği varlıkların değer kazanmasıyla değil, fona katılımın artması sonucunda çoğalan katılım paylarıyla da değerlenerek yatırımcılarına para kazandırıyor.
Fon ve Hisse Senedinin Farkı Nedir?
Fon ve hisse senedi arasında çok temel farklılıklar bulunuyor. Bunlardan ilki ve en önemlisi, hisse senedinin bir şirkete ait olması ve o şirketin başarısına bağlı olarak yükselip alçalması iken; fonların içeriğinde yer alan menkul kıymetlerin çok sayıda değişkene bağlı olarak değer kazanıp kaybetmesi ile ilgili oluyor.
Fon ve hisse senedi arasındaki diğer farklar ise şöyle:
- Volatilite: Yatırım fonları, hisse senetlerine kıyasla daha düşük volatilite içeriyor. Ayrıca hisse senetlerindeki fiyat değişimi, fonlara kıyasla çok daha net ve doğrudan hissediliyor.
- Risk ve yüksek getiri dengesi: Hisse senetleri yüksek getiri potansiyeli yüksek ancak riski de büyük yatırımlar olarak biliniyor. Yatırım fonlarında ise portföyü çeşitlendirmek ve farklı oranlarda yatırımlar yapabilmek gibi olanaklarla risk azaltılıyor, getiri ise daha istikrarlı oluyor.
- Yatırım yönetimi: Yatırım fonları daha şeffaf olduğu, profesyonel portföy yöneticileriyle çalışıldığı ve TEFAS tarafından güncel olarak takip edilebildiği için hisse senetlerine kıyasla daha etkin ve pratik bir yönetim şekline sahip oluyor.
- Yatırım kolaylığı: Hisse senedi yatırımı yapmak çok sayıda evrak ve zaman gerektiren bir iş iken yatırım fonu almak, online işlemlerle halledilen son derece kolay ve pratik bir eylem olarak öne çıkıyor.
Yatırım Fonu mu, Borsa Yatırım Fonu mu?
Yatırım fonları ve borsa yatırım fonları işleyişte benzerlikler gösterse de temel yapıda farklılıklar içeren iki yatırım fonu. Esasen iki fon da benzer yatırımcı profillerine hitap ediyor olsa da birkaç ayrıntıyla birbirinden ayrılıyor. Borsa yatırım fonunun en temel ayırıcı özelliğinin, BİST yani Borsa İstanbul üzerinden işlem görmesi olduğu söylenebilir.
Buna ek olarak borsa yatırım fonları, yatırım fonlarına göre daha az yönetim ücreti istiyor. Her iki fon da oldukça şeffaf ve kolay takip edilir olsa da borsa yatırım fonlarının bilgilerine gün içerisinde her an ulaşmak mümkünken, yatırım fonlarına ait bilgiler gün sonunda bir kez açıklanıyor. Son olarak, borsa yatırım fonları pasif yönetim stratejileri ile yönetilirken endeks fonları dışındaki yatırım fonları aktif olarak yönetiliyor.
Fon Hesabı Açmak Ücretli mi?
Fon hesabı açmak için herhangi bir ücret ödenmesi gerekmiyor. Yatırım fonu hesapları bankalar, aracı kurumlar, finans kuruluşları veya doğrudan TEFAS üzerinden açılabiliyor. Tüm fonlar ve fon alım satımı yapılan kurumlar SPK tarafından kontrol ediliyor. Fon hesabı açmanın yanında hesap işletim ücreti gibi bir maliyet de de söz konusu olmuyor. Fon hesabı açmak ücretsiz olsa da, fona sahip olan kişilerden yönetim ücreti adı altında bir ücret alınıyor. Yıllık olarak ödenen bu ücretin toplandığı havuzdan portföy yönetim şirketine ödeme yapılıyor.
Fon Nasıl Alınır?
Midas yatırım hesabı ile fon satın alma işlemi gayet basit birkaç adımdan oluşuyor. Bunun için öncelikle Midas uygulaması üzerinden bir yatırım hesabı açmak gerekiyor. Hesap açma işlemi, mobil uygulamadaki online işlemlerden kolayca yapılabiliyor. Hesap açtıktan sonra da yatırım yapılmak istenen fona gidilerek yatırım fonu katılma belgesi satın alınıyor. Böylelikle seçilen fonun portföye katılımı gerçekleşmiş oluyor.
Fon Nereden Alınır?
Yatırım fonları, Midas’tan veya -yatırımcının tamamen kendi tercihine bağlı olarak- bankalar, finans kurumları, aracı kurumlar ve Takasbank’a bağlı işlem yapan TEFAS (Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu) üzerinden alınabiliyor. Ancak hem kolay bir şekilde fon satın almak hem de sosyal medyada keyifle gezinircesine finans dünyasına dair en güncel gelişmeleri takip etmek istiyorsan, Midas senin için en iyi adres olabilir!
Fon alımı için tercih edilen kurum veya platform hangisi olursa olsun Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tüm alım satım işlemlerini kontrol ediyor. Fon alımının yapıldığı (veya satıldığı) gün T (talimat verilen gün) günü olarak belirtiliyor ve bunun üzerine fonun portföye geçmesi (ya da portföyden çıkması) için bir ila üç gün gibi bir süre konuluyor.
Midas, yatırım fonları hakkında detaylı ve güncel bilgilere sahip olabileceğin en güvenli adreslerden biri. Ayrıca Midas’ta fon yatırımcısı hesabı açabilir ve fon alım satımı yaparak da yatırımlarını zenginleştirebilirsin. Şimdi App Store ve Play Store üzerinden Midas’ı indir, yatırım fonu dünyasında birbirinden değerli bilgiler edinmeye sen de hemen başla!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
