Son zamanlarda adını sıkça duyuran doğal dil işleme, makinelerin insan diliyle nasıl etkileşim içerisine girdiğini inceleyen bir teknolojidir. Çoğu kez yapay zekâ yerine kullanılsa da aynı anlamı ifade etmedikleri için bu çeşitli yanlışlıklara yol açabilir. Natural Language Processing diye de bilinen teknoloji, yapay zekânın alt kümesi olarak nitelendirilebilir. NLP, Sohbet robotları, dil çevirmenleri ve yazım denetleyicileri gibi her gün kullandığımız pek çok aracı geliştirmeye yardımcı olur. Makine öğrenimi algoritmalarıyla birleştirildiğinde bu teknoloji, kendi başına görevler gerçekleştirebilen sistemler oluşturur. Bu da insan hayatını bir hayli kolaylaştırır. Günümüzde çoğu şirket tarafından veri içgörüleri elde etmek için kullanılan NLP hakkında daha detaylı bilgiye sahip olmak için bu yazıyı okuyabilirsiniz.
Doğal Dil İşleme (NLP) Nedir?
Doğal dil işleme, insan ve bilgisayar arasındaki etkileşimi maksimum düzeye çıkarabilme amacı güden bir bilim alanıdır. Evrensel anlamda “Natural Language Processing” olarak bilinen bilim alanı, kısaca NLP şeklinde ifade edilir. Doğal dil işleme, yapay zekâ sektörünün en zorlu alanlarından birini oluşturur. Yapay zekânın dilbilimle harmanlanması sonucunda ortaya NLP çıkar. Bu noktada dikkat etmeniz gerekenlerden biri, ilgili teknolojide söz konusu dilin bilgisayarda kullanılan Java ve C gibi olmadığıdır. İlgili bilim alanında amaç doğal, yani İngilizce, Türkçe, Fransızca ve Almanca gibi iletişimde kullanılan dillerin işlenmesidir.
Siri, Google Assist ve Alexa gibi sanal asistanlar, söz konusu teknolojiye örnek olarak gösterilebilir. Doğal dil işleme örneklerine bakıldığında makine ve insan arasında amaçlanan iletişimin en üst seviyeye ulaşması beklendiği görülür. Makinelerin insanları anlamaları, NLP’nin hedeflerinden biridir. Geleceğin en önemli sektörlerinden biri olarak görülen yapay zekânın insanla verimli iletişim kurması için dil vazgeçilmez unsurdur. Bu noktada ilgili teknolojinin yapay zekâya büyük katkıları olduğu söylenebilir.
Doğal Dil İşleme Teknikleri Nelerdir?
Natural Language Processing, bilgisayarların iletişim için kullandığımız metinleri anlamasına yardımcı olabilmek için bazı teknikler uygular. Doğal dil işleme teknikleri, uygulanan prosedürlere göre ikiye ayrılır. Bunlar, sözdizimsel ve anlamsal analizler olarak sınıflandırılabilir. Aşağıdaki başlıkları okuyarak bu teknikler hakkında daha detaylı bilgiler edinebilirsiniz.
Sözdizimsel Analiz
Sözdizimsel analiz, ayrıştırma olarak da bilinen bir tekniktir. Cümle yapısını, kelimelerin birbiriyle ilişkisini ve nasıl düzenlendiğini tespit etmek için kullanılır. Bu tespit sırasında dilbilgisi kurallarından faydalanılır ve böylece metin analiz edilmiş olur. Natural Language Processing tekniklerinden biri olan sözdizimsel analizin görevleri, şu şekilde sıralanabilir:
- Simgeleştirme: Metnin işlenmesini kolaylaştırmak için içeriği simge adı verilen küçük parçalara ayırır.
- Etiketleme: Ayrılan simgeleri zarf, fiil, isim ve sıfat olarak etiketler.
- Kökten türetme ve lemmatizasyon: Kelimeyi bilinen en temel şekline indirerek analizi kolaylaştırır.
Sözdizimsel analiz sayesinde metin, dilbilgisi kurallarına göre parçalanarak makine tarafından daha algılanabilir bir hâle getirilir. NLP’nin bir diğer tekniği ise anlamsal analizdir.
Anlamsal Analiz
Kavramın isminden de anlaşılacağı üzere bu teknikte metnin anlamına odaklanılır. İlk olarak her bir kelimenin ifade ettiği anlam işlenir. Sonrasında kelimeler, kombinasyon hâline getirilir ve bağlam içerisindeki anlamlarına bakılarak bir sonuca varılır. Anlamsal analizin alt görevleri şöyle sıralanır:
- Kelime anlamındaki belirsizlikleri gidermek: Belirli bir bağlamda sözcüğün hangi anlamda kullanıldığını açıklar.
- İlişki çıkarmak: Kuruluş, yer ve kişi gibi kavramların metin içerisinde nasıl bir ilişkiye sahip olduğunu ortaya çıkarmaya çalışır.
Tüm bu noktalar incelendiğinde Natural Language Processing’in öncelikle sözcüklerin yapısını ve anlamını analiz etmek üzerine kurulu olduğu söylenebilir. Bu analiz için de dilbilimden faydalanılır. Ardından sürece farklı algoritmalar da dâhil edilerek çeşitli görevleri yapabilen akıllı sistemler oluşturulur.
Doğal Dil İşleme Kullanım Alanları Nelerdir?
Natural Language Processing, yapay zekâ sektörü başta olmak üzere, veri, bilgisayar ve dilbilimin bir arada kullanıldığı çok disiplinli bir yapıya sahiptir. NLP’nin bu kadar fazla disiplinden oluşması, kullanım alanlarını da genişletir. İş yaşamında ve günlük hayatta birçok yerde karşımıza çıkan doğal dil işleme kullanım alanları, şu şekilde sıralanabilir:
- Sınıflandırma
- Duygu Analizi
- Makine Çevirisi
- Ses Tanıma
- Yapay Metin Üretme
- Benzerlik
- Özetleme
- İsimlendirilmiş Varlık Tespiti
- Niyet Tespiti
- Otomatik Yanıtlama
Yukarıda listelenen alanlar, Natural Language Processing’in günümüzde birçok sektörde kullanılmasına katkıda bulunur. Sigortacılık, bankacılık, yayıncılık, halkla ilişkiler, sağlık ve reklamcılık sektörlerinde bu teknolojiden faydalanılır.
Dijitalleşen bu çağda teknoloji, sürekli olarak gelişim göstererek hayatımızda daha büyük yer edinmeye başlar. Bu anlamda akıllı sanal asistanlar da söz konusu teknolojinin insanlığa en büyük katkılarından biridir. Ayrıca NLP teknolojisini kullanarak sosyal medya takibi yapabilir, otomatik çeviri sistemlerinden yararlanabilirsiniz. Yandex, Google ve Bing gibi arama motorları da doğal dil işleme uygulamaları arasında sayılabilir.
Doğal Dil İşleme Teknolojisinin Faydaları Nelerdir?
Natural Language Processing teknolojisinin faydaları, bulunduğunuz sektöre ve yaptığınız işe göre çeşitlilik gösterir. Bu anlamda NLP teknolojisinin kullanıcılarına sunduğu faydalar, bir hayli geniştir. Natural Language Processing’in size sunduğu ayrıcalıklar, şu şekilde sıralanabilir:
- Şirket sahibiyseniz iş başvurularında gelen özgeçmişlerini bu teknoloji sayesinde düzenleyebilirsiniz. Mezun olunan üniversiteyi veya bilinmesini istediğiniz dili NLP sayesinde öne çıkarabilmeniz mümkündür.
- Dokümantasyon sürecini iyileştirerek şirket verimliliğini artırabilir, belgelerin doğruluğunu geliştirebilirsiniz.
- Maillerinizi bu teknolojiyle çok daha düzenli hâle getirebilirsiniz.
- Verilerin analizi kolayca yapılabilir.
- Canlı sohbet edebilen botlar sayesinde müşterilerinizle sağlıklı bir iletişim kurabilirsiniz.
Natural Language Processing, iş yaşamınızı kolaylaştırmanın yanı sıra finansal özgürlüğünüzü elde etmenize de yardımcı olur. Günümüzde bu teknolojiye yatırım yapan pek çok şirket bulunur. Midas’ta bulunan Amerikan ve Türk borsalarını takip ederek NPL’ye yatırım yapan lider firmaların hisselerini Midas yatırım hesabı ile anında alabilir, böylelikle birikimlerinizi değerlendirebilirsiniz. Eğer Midas yatırım hesabı ile hisse senedi nasıl alınır merak ediyorsanız bu yazımızı okuyabilirsiniz.
Burada yer alan bilgiler yatırım tavsiyesi içermez. Bilgi için: Midas Sorumluluk Beyanı
