İthalat Nedir? Türleri Nelerdir?

Uluslararası ticaretin can damarlarından biri olan ithalat kavramı hakkında ne kadar bilgi sahibisin? Yurt dışından mal ticaretine ilgi duyuyorum diyorsan birbirinden faydalı bilgiler bu yazıda seni bekliyor. İşte karşında, ithalat nedir ve ithalat için neler gerekir gibi soruların ayrıntılı yanıtları!

Uluslararası ticaret arenasından ülke sınırları içine mal ya da hizmet getirme sürecini ifade eden ithalat, ülkelerin ihtiyaçlarını karşılama noktasında büyük önem arz ediyor. Peki, ithalat süreci tam olarak nasıl işliyor? Kimler ithalat yapabilir ya da yapamaz? Bu gibi sorulara yanıt bulmak için için dilersen hemen detaylara göz atmaya başlayalım!

İthalat Ne Demek? Ne Anlama Gelir?

İthalat kelimesi, Arapçadaki “idhal” kelimesinden geliyor ve “içeriye girme” anlamına karşılık geliyor. Peki, bu ne demek? Yanıt oldukça açık! Kısaca ithalat kavramı, bir ülkede üretilmiş bir malın ya da hizmetin başka bir ülke tarafından satın alınmasını ifade etmek üzere kullanılıyor. Satın alınan mallar için ise “ithal ürün” terimi kullanılıyor.

İthalat Nedir?

İthalat, bir ülkenin sınırları dışında yer alan başka bir ülkeden mal ya da hizmet satın almak ve ait olunan topraklara getirmek olarak açıklanıyor. Yurt dışından alınan herhangi bir ürün de bu doğrultuda ithal ürün ne demek sorusuna yanıt veriyor. Ticarette önemli bir yere sahip olan ithalat süreçleri, ekonomileri canlandırıyor ve küresel ticaretin dinamiklerini şekillendiriyor. Ham madde ithalatı nedir sorusunun da karşılığı olan bu süreç, ülkeler arası bağlantıları güçlendiriyor ve farklı kültürlerin etkileşimini mümkün kılıyor.

İthalat Türleri Nelerdir?

Ekonomik büyümeyi tetikleyen ithalat, yapılma yöntemine ve tabii ki ödeme şekillerine göre aşağıdaki gibi farklı türlerde karşımıza çıkıyor:

• Ticari ithalat
• Sanayi ithalatı
• Transit ithalat
• Yatırım ithalatı
• Tüketim ithalatı
• Hizmet ithalatı

Daha detaylı bilgi edinmek istersen şu maddelere de göz atabilirsin;

• Bedelli ithalat: Ticaret Bakanlığı tarafından izin verilen ürünlerin ithal edilme sürecini ifade ediyor. İthalat türleri araştırıldığında genellikle en sık merak edilen hususlardan biri bedelli ithalat nedir sorusu oluyor. Buradaki en önemli nokta ise şu: İthalat yapacak şirket ya da bireyin genellikle vergi, harç veya farklı mali yükümlülükleri içeren belirli bir ödemeye tabi tutulması gerekiyor. 
• Geçici ithalat rejimi: Ülke içinde üretilmeyen parçaların geçici olarak yurt dışına ihraç edilip, daha sonra yurda geri getirilmesini içeren bu ticaret sistemi de geçici ithalat nedir sorusuna yanıt veriyor. 
• Bedelsiz ithalat: Ticari amaç gütmeyen bu ithalat türü ise adı üstünde bedelsiz ithalat kavramını açıklıyor.

İthalat kavramının içinde bulunduğu daha temel konular da zihninde merak uyandırıyorsa Ekonomi Nedir? Neyi İnceler? başlıklı yazımızı incelemek isteyebilirsin.

İthalatın Avantajları Nelerdir?

Ticaretin çeşitli alanlarında kendisini gösteren ithalatın avantajları, her ne kadar ihracat kadar görülmese de saymakla bitmiyor. Peki, burada ne gibi avantajlardan söz ediyoruz? Aşağıdaki gibi açıklayabiliriz:

• Ürün çeşitliliği: Gerçekleştirilen ithalat işlemleri sayesinde ülkeye daha kaliteli ve çeşitli ürünler giriş yapabiliyor. Neticede tüketicilere daha geniş bir seçenek yelpazesi sunulmuş oluyor. 
• Maliyet avantajı: İthalat sürecinde üretim maliyetleri düşürülerek göz ardı edilemeyecek kadar büyük bir avantaj sağlanıyor. Bu avantaj sayesinde ekonomik olarak daha verimli bir yapı sağlanmış oluyor.
• Adil rekabet: Yüksek hacimlerle ithal edilen ürünler, sıfırdan imal edilmeye göre daha uygun fiyata geldiği için ülke içi piyasada rekabetçi fiyatların ortaya çıkmasını sağlayarak tüketiciye yarıyor. 
• Teknolojik ilerleme: Teknolojik transferi teşvik eden ithalat, yerli endüstrileri yeni teknolojilere daha fazla odaklanmaya teşvik ediyor. Zamanla yerel üretim verimliliği de artmış oluyor. 

İthalatın Dezavantajları Nelerdir?

 İthalat sürecine adım atacağın zaman avantajlar kadar dezavantajları da göz önünde bulundurmak gerekiyor. Örnek olarak; 

• Yerel üreticilere olan rekabet baskısı: Evet, gördüğün üzere bu husus hem bir avantaj hem de dezavantaj olabiliyor. Şöyle ki ithal ürünler daha uygun maliyetlerle ülkelere giriş yaptığı için o ülke içindeki pazar payı da haliyle azalmış oluyor.
• İşsizlik problemi: Yerel pazara olan ilginin azaldığı noktalarda ithalata duyarlı pek çok sektörde iş gücü kayıpları yaşanabiliyor. 
• Döviz kurundan doğan risk: Yüksek seviyede gerçekleştirilen ithalat, bir ülkenin döviz rezervlerini azaltabiliyor ya da yerel para biriminin değerini düşürebiliyor. 

Kimler İthalat Yapabilir?

Kimlik numarasıyla gümrük idaresine kayıtlı gerçek kişiler ithalat yapabiliyor. Elbette sadece bununla sınırlı değil! Türkiye’de mukim ve vergi numarasına sahip tüzel kişiler de ithalat işlemlerini gerçekleştirebiliyor. Eğer kişinin tüzel kişilik statüsü yoksa fakat geçerli yasal düzenlemeler doğrultusunda hukuki işlem gerçekleştirme yetkisi verilmişse bu durumda da ithalat sürecine dâhil olunabiliyor.

İthalat Yapmak için Neler Gereklidir?

İthalat yapmak istiyor ancak bunun için nelerin gerekli olduğunu bilmiyorsan aşağıdaki tablonun çok yardımı dokunabilir:

İthalat Nasıl Yapılır?

İşletmesini büyütmek isteyen ve dünya ticaretine atılan ithalat yapan şirketler, bu süreci nasıl yönetiyor dersin? Şu şekilde özetleyebiliriz:

• Ürün seçimi: İthal edilecek ürünün doğru bir şekilde belirlenmiş olması, başarılı bir ithalat sürecinin temeli olarak kabul ediliyor. 
• Tedarikçi bulma süreci ve sözleşmeler: İthalat yapacağın zaman satın almak istediğin ürün veya hizmeti sunacak tedarikçilerin güvenilir olmasına dikkat etmen gerekiyor. Güvenilir bir tedarikçi bulduğunu düşünelim. Hemen ardından maliyet, ürün miktarı, teslimat ve ödeme koşulları gibi çeşitli detayları içeren bir sözleşme yapman gerekiyor.
• Belge hazırlığı: Vergi numarası, gümrük idaresi kaydı, ithalat rejimi belgesi, fatura, menşe şahadetnamesi, analiz raporları ve sigorta poliçesi gibi belgelerin ithalat süreci için düzenlenmesi gerekiyor. (İlgili konuya ek olarak dikkatini çekeceğini düşündüğümüz Dünyanın En Büyük Ekonomileri başlıklı yazımızı da inceleyebilirsin.)
• Lojistik işlemleri: Ürünün nitelik ve niceliğine göre nakliye yöntemini de peşinen belirlemen gerekiyor. 
• Gümrük süreçleri: İthal edilen ürün için gümrük işlemlerinin de titizlikle takip edilmesi gerekiyor. Gümrük beyannamesi düzenlemeli, harçları ve vergileri zamanında ödemelisin. 

İthalattan Alınan Vergiler Nelerdir?

İthalat yapılırken birtakım yasal dayanaklar neticesinde Gümrük Vergisi, ÖTV,  KDV ve Damga Vergisi alınıyor. İsimlerini belki duymuş olabilirsin. Bahsettiğimiz bu vergilerin detayına inmek istersen aşağıdaki maddeler fikir edinmeni sağlayabilir:

• Gümrük Vergisi: İthalat rejim kararı ile belirlenen ve gümrük tarife istatistik pozisyon numarasına (GTİP) göre farklılık gösterebilen bir vergi türü olan Gümrük Vergisi, bu süreçte en sık karşılaşılan vergi türü oluyor. 
• Katma Değer Vergisi: KDV, mal ve hizmet teslimlerinden 3065 Sayılı KDV Kanununa göre alınan bir vergi türünü oluşturuyor.
• Özel Tüketim Vergisi: 4760 Sayılı ÖTV Kanununa dayanarak alınıyor ve ÖTV’ye tabi mallar, ilgili kanun kapsamında dört ayrı liste ile sıralanıyor. Liste içinde sıklıkla akaryakıt ürünleri, alkollü içkiler ve otomobiller karşımıza çıkıyor. 
• Damga Vergisi: Döviz kazandıran işlemlere ait gümrük beyannameleri dışında kalan ithalat beyannamelerinden tahsil edilen Damga Vergisi de 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa göre uygulanıyor. 

İthalat Yaparken Nelere Dikkat Etmek Gerekir?

İthal edilecek ürünün hangi ülkelerden ithal edilebileceğine ve bu süreçte herhangi bir yasaklamanın olup olmadığına dikkat etmen gerekiyor. Nedenini soracak olursan cevabı çok basit! Çoğu zaman, bazı ürünler belirli koşullar altında ithal edilebilirken bazıları için ise devlet tarafından yasaklamalar koyulabiliyor.

İlgili ürünün Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) numarasını bilmen de ithalat maliyetini hesaplarken fazlasıyla destekçin olacak. Ancak dikkat etmen gerekenler yalnızca bunlar değil. Yurt içi istihbaratının iyi yapılmış olması da son derece önemli! Ürünün satışında istenen belgeler ve standartlar hakkında bilgi sahibi olmalı; tedarikçiden doğru evrakları talep etmelisin. Gümrük işlemlerinde yaşanabilecek aksaklıkları önlemek istiyorsan bu adımları takip etmen oldukça önemli.

Yatırım dünyasına dair paylaşımları ve yatırım tüyolarını daha yakından takip etmek için Midas uygulamasını Play Store ya da App Store üzerinden telefonuna indir, her an ve her yerde kazanan sen ol!

Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.