Şahıs şirketi kurmak iş dünyasına adım atmak isteyen pek çok bireyin araştırdığı konulardan biri. Peki, şahıs şirketi tam olarak neyi ifade ediyor? Daha da önemlisi, bir şahıs şirketinin kuruluş süreci nasıl işliyor? Sen de kendi işini kurmak için sabırsızlanıyorsan şu an doğru adrestesin!
Şahıs şirketi, halihazırda ticaretle uğraşan veya ticarete atılmak isteyen bireyler tarafından en çok tercih edilen şirket modelleri arasında yer alıyor. Şahıs şirketi oluşumlarının özellikle genç girişimciler için kurulum kolaylığı ve maliyet avantajı ile öne çıktığını söylemek mümkün. Bu şirketlerin yapısı ise oldukça anlaşılır! Hadi o halde, merakını daha fazla harlamadan detaylara bakmaya hemen başlayalım!
Şahıs Şirketi Nedir?
Şahıs şirketi, ticari borçlara karşı sınırsız sorumluluk ve ortaklık devrinin kolaylığını mümkün kılan bir şirket yapısı. Küçük işletmeler için ideal olan şahıs mülkiyeti, minimum kişisel riskle kendi işini kurmak isteyenlerin ilgisini çekiyor. Burada öne çıkan en kritik husus ise şahıs şirketi kurmak isteyen işletme sahibinin ve ortakların gelir, borç ve giderlere dair tüm sorumluluğu kendileri üstleniyor olmaları.
Şahıs Şirketi Türleri Nelerdir?
Bireysel ya da ortaklı olarak bir şirket kurmak istediğin zaman, karşına “sermaye şirketi” ve “şahıs şirketi” olmak üzere iki farklı model çıkıyor olacak. Peki, bu iki şirket türü arasında yer alan şahıs şirketleri hangileri? Şöyle ki şahıs şirketleri, aşağıdaki gibi üç farklı türde oluyor:
- Adi şirket: Sahibinden ayrı bir varlığı olmayan, yani tüzel kişisi bulunmayan şahıs şirketlerini tanımlıyor.
- Kolektif şirket: Yine tüzel olmayıp gerçek kişiler arasında kurulan ve tüm ortakların şirket alacaklarına karşı sınırsız sorumluluk üstlendiği şahıs şirketlerini ifade ediyor.
- Komandit şirket: Kolektif şirketlerden yalnızca ortakların sorumluluk dağılımı yönünden ayrılan şahıs şirketlerine deniyor.
Daha ayrıntılı bilgi için Şirket Türleri ve Özellikleri Nelerdir? başlıklı yazımıza da göz atabilirsin.
Şahıs Şirketleri Ne İş Yapar?
Şahıs şirketlerine genellikle bakkal, kuaför, manav, kasap ve terzi gibi küçük işletmeler kurmak isteyen bireyler yöneliyor. Tabii bu işletmelerin dışında aşağıda sıraladığımız gibi farklı sektörlerde de şahıs şirketi olarak faaliyet gösterilebiliyor:
- Danışmanlık hizmetleri
- E-ticaret
- Teknoloji
- Gıda işleme
- Sağlık
Şahıs şirketi açma yolunda ilerlemeye kararlıysan Bütçe Nedir? Nasıl Yapılır? başlıklı içeriğimize de göz atabilirsin.
Şahıs Şirketleri Hangi İşleri Yapamaz?
Başlıktan da anlayacağın gibi şahıs şirketi olarak yapılması mümkün olmayan bazı işler de söz konusu. Kamu ihalelerine katılmak isteyen ticaret ehli bireyleri ya da mühendislik, mimarlık ve hukuk gibi belirli mesleklerde faaliyet gösterenleri buna örnek olarak verebiliriz. Ayrıca büyük çapta risklerin olduğu bankacılık ve havayolu taşımacılığı gibi alanlarda faaliyet göstermek isteyenler de şahıs şirketi olarak faaliyet gösteremiyor.
Şahıs Şirketi ve Limitet Şirket Arasındaki Fark Nedir?
Şahıs şirketleri ile limited şirketleri sıklıkla karıştırılsa da aslında aralarında bariz farklar bulunuyor. Şahıs ve limited şirketi farkını kısaca şu şekilde açıklayabiliriz:
- Şahıs şirketlerinde işletme sahibi ile işletme arasında hukuki bir ayrım olmuyor. İşletme sahibi, işletmenin borçlarından tamamen sorumlu oluyor. Limited şirketlerde ise ortaklar, yatırdıkları sermaye ile sınırlı olarak sorumluluk üstleniyor. Kişisel mal varlıkları da işletmenin borçları için kullanılamıyor.
- Sermaye ve ortak sayısı açısından şahıs şirketleri genellikle tek kişi tarafından kurulup yönetilirken, limited şirketler daha fazla sermaye gerektiriyor ve bu şirketlerin en az iki ortak ile kurulma zorunluluğu bulunuyor.
- Şahıs şirketleri ile limited şirketleri arasında şeffaflık ve gizlilik konusunda da birtakım farklar mevcut. Şahıs şirketlerinde daha az düzenleme ve daha az şeffaflık gereksinimi oluyor. Bu nedenle işletme sahibi daha fazla gizlilikten yararlanabilirken, limited şirketler şeffaflık ve belge sunma yükümlülüğüne sahip oluyor.
Şahıs Şirketlerinin Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Şahıs şirketi yapısının sunduğu pek çok avantajdan söz etmek mümkün. Örneğin;
- Şahıs şirketi açmak daha ekonomik ve hızlı iş kurma imkanı sağlıyor.
- Şahıs şirketlerinde muhasebe masrafları genellikle daha uygun oluyor.
- Şahıs şirketi olan işletme sahipleri daha düşük maliyetlerle faaliyete geçebiliyor.
- Şahıs şirketleri için kademeli vergi sistemi gelire göre hesaplandığından, işletme sahipleri vergi yükünü gelirlerine göre daha adil bir şekilde ödeyebiliyor.
Ne var ki bu şirket türünün bazı dezavantajları da mevcut! Nitekim şahıs şirketlerinin dezavantajları arasında ilk olarak, ticari krediler açısından bu oluşumların bankalar nezdinde daha az prestijli olduğu düşünülüyor. Bu da finansman imkânlarını kısıtlayabiliyor. Ayrıca bu şirket türünde kurumsallaşmak da zor olabiliyor. Buna ek olarak, şirkete ait borçlara karşı tüm mal varlığının devrinden sorumlu olmak da kişisel riski artırabiliyor.
Kimler Şahıs Şirketi Kurabilir?
Şahıs şirketi kurabilme yetkisine sahip olabilmek için öncelikle 18 yaşını doldurmuş olmak gerekiyor. Fakat herhangi bir devlet dairesinde kadrolu memursan konu yaştan bağımsız hale geliyor. Çünkü devlet memurları için yasalar genellikle bu tür kuruluşları engelliyor. Ancak belirli koşullar altında devlet memurlarının da şahıs şirketine ortak olmalarına izin verilebiliyor.
İş sözleşmelerinde şahıs şirketi türlerinden herhangi birini kurma konusunda bir kısıtlama yoksa, sigortalı çalışanlar da şahıs şirketi kurma hakkına sahip olabiliyor. Fakat iş akdinde şahıs şirketi kurma konusuna dair açıkça belirtilen bir kısıtlama söz konusuysa işveren bu çalışanı tazminat ödemeksizin işten çıkarma hakkında sahip oluyor. Yani şahıs şirketi açma sürecinde mevcut yasal düzenlemeleri ve çalışma koşullarını titizlikle incelemende fayda var!
Şahıs Şirketi Kurmak Ücretli midir?
2024 yılında şahıs şirketi kurmak için talep edilen belgelerin çoğu ücretsiz olarak temin edilebiliyor. Ancak şahıs şirketi kurma maliyeti söz konusu olduğunda dikkate alman gereken bazı masrafların varlığından da bahsetmek gerek. Örneğin; iki adet imza beyannamesi, ayrıca vergi dairesi damga vergisi için belirli bir ücret temini de gerekebiliyor. Söz konusu masrafların hangi aralıklarda olacağı ise genellikle bölgesel yasalara ve vergi düzenlemelerine bağlı olarak belirleniyor.
Şahıs Şirketi Kurmak için Ne Kadar Para Gerekir?
Şahıs şirketi kurmak için gereken maliyetler için aşağıdaki gibi ortalama rakamlardan söz ediliyor. Ancak belirttiğimiz bu maliyetlerin illere ve hizmet sağlayıcılara göre değişiklik gösterdiğini unutmamalısın:
- Şahıs imza beyannamesi için noter onayı 270-400 TL arasında değişiyor.
- Muhasebeci vekâleti için noter onayı 480-530 TL gibi bir maliyet gerektiriyor.
- Serbest muhasebeci mali müşavir iş yeri açılış ücreti ise 500-850 TL arasında oluyor.
Şahıs Şirketi Nasıl Kurulur? Hangi Evraklar Gereklidir?
Şahıs şirketi kurma süreci için uzun ve yorucu uğraşlar sarf etmene gerek yok. Çünkü artık bu işlemler günümüzde online olarak da gerçekleştirilebiliyor. E-Devlet üzerinden başvurularını yapabilir ve süreci takip edebilirsin. Bu sayede işlemleri daha hızlı ve pratik bir şekilde tamamlaman mümkün. Peki, adım adım anlatacak olursak şahıs şirketi nasıl kurulur? Şöyle ki şahıs şirketi kurma süreci aşağıda sıraladığımız hususlar doğrultusunda tamamlanabiliyor:
- Belge hazırlığı: Şahıs şirketi kurmaya karar verdiğin an ilk olarak kimlik, ikametgâh belgesi, vergi numarası gibi kişisel ve işle ilgili gerekli belgeleri eksiksiz bir şekilde hazırlamalısın.
- Vergi dairesine kayıt: Gerekli olan tüm belgeleri hazırladıktan sonra, bağlı olduğun vergi dairesine başvuruda bulunmalısın. Gerçekleştireceğin başvurudan sonra seni bekleyen adım, vergi dairesinin belgelerini detaylı bir şekilde incelemesi için bir süre beklemek. Endişelenme, süreç çoğunlukla 2 ila 3 iş günü içerisinde tamamlanıyor.
- Ek belge talebi: Başvurunu değerlendiren vergi dairesi bir yoklama gerçekleştiriyor. Ancak unutmamalısın ki bu işlemin ardından yazar kasa levhası ve vergi levhası gibi ek belgelerin talep edilme ihtimali söz konusu olabilir.
- İlan ve SGK başvurusu: Şirketin kuruluşunu resmi olarak duyurmak için sicil gazetesine ilan vermeli ve ticaret odasına kayıt yaptırmalısın. Buna ek olarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) başvuru süreçlerini de tamamlamayı unutmaman gerekiyor.
Şahıs şirketi için hazırlaman gereken evraklar ise şunlar:
- Resmi başvuru formu
- Tapu fotokopisi ya da kira kontratı
- Vekâletname (vergi dairesinden yapılmayan başvurular için)
- Vesikalık fotoğraf (2 adet)
- İmza beyannamesi (2 adet)
- Nüfus cüzdanı fotokopisi (2 adet)
- İkametgâh belgesi (2 adet)
Şahıs Şirketleri Ne Kadar Vergi Öder?
İşletme faaliyetlerinden kaynaklanan gelirlere göre şahıs şirketlerinden çeşitli vergiler alınıyor. Kesinti yapılan vergileri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Gelir vergisi: Şahıs şirketlerinin de gelir vergisi ödemekle yükümlü olduğu gerçeğini aklından çıkarmamalısın.
- Geçici vergi: Dönemsel kazançlara göre şahıs şirketlerinden geçici vergi tahsilatı da yapılabiliyor.
- Stopaj vergisi: Faaliyetler kapsamında çalışanlardan kesilen ücretler üzerinden stopaj vergisi de tahsil ediliyor.
- KDV: Satışlardan elde edilen gelirler üzerinden ise Katma Değer Vergisi (KDV) tahsil ediliyor.
Finans başta olmak üzere iş dünyası ve yatırım fırsatları hakkında detaylı paylaşımlar için Play Store ve App Store üzerinden Midas uygulamasını indirebilirsin. Sen de kendi işini kurmayı düşünüyor ve kazanç kalemlerini çeşitlendirmek için bir yatırım hesabına ihtiyaç duyuyorsan, Midas’ın uzman desteğine başvur, ihtiyaçlarına en uygun çözümleri keşfet!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
