Dünyanın en meşhur caddelerinden biri, sadece sekiz blokluk bir alana sığan bir finans devi. Evet, dünyanın kapital başkenti Wall Street’ten bahsediyoruz! Peki, Wall Street’i finans dünyasının yıldızı yapan etkenler neler? Bu küçük caddenin nasıl olup da global piyasaların en güçlü bölgesi haline geldiğini merak ediyorsan doğru yerdesin. Yazımızın sonunda Wall Street’e dair merak ettiğin her soruna cevap bulmuş olacaksın!
Ticaret ve finans dünyasındaki sahnesine bundan yaklaşık 300 yıl önce adım atan Wall Street, ekonomik buhranlardan işgal eylemlerine kadar pek çok badire atlatmasına rağmen günümüzde hala dünyanın kapital merkezi olma özelliğini koruyor. Dünyanın en büyük borsalarının ve en yüksek kapitale sahip şirketlerinin konumlandığı Wall Street, dünya ekonomisini ve para politikasını belirleme gücüyle öne çıkıyor.
Wall Street ünlü filmlere konu olan, hakkında kitaplar yazılan, belgeseller çekilen efsaneleşmiş bir konum. Şüphe yok ki dünyanın en ünlü ve etki alanı olarak en güçlü caddesi. Wealth effect (zenginlik efekti) fenomeni nedeniyle de bu gücünü ve cazibesini uzun yıllar koruyacağı ortada. Wealth effect, küresel çapta tüm zenginlerin dünyanın en büyük kapital pazarından pay almak istemesini açıklıyor. İşte halihazırda dünyanın en zengin caddesi olan ve parayı kendine çekmeye devam eden Wall Street efsanesi hakkında merak ettiğin her soru bu yazıda yanıt bulacak!
Wall Street Nedir?
Wall Street, New York’ta, Amerika Birleşik Devletleri (ABD)’ne ait en önemli finans kurumlarının ve borsa şirketlerinin konumlandığı caddenin ismi. Elbette dünya ekonomisi için bir sokak adı olmaktan çok daha büyük bir anlam taşıyan Wall Street, bünyesinde dünyanın en büyük finans kurumlarına ve borsalarına yer veriyor. Herkesin en azından filmler sayesinde aşina olduğu bu cadde, dünyanın en ünlü ve etki alanı en büyük caddesi olma özelliği taşıyor diyebiliriz.
Wall Street, esasında sahip olduğu büyük şöhretine zıt biçimde küçük ve dar bir cadde. New York’un Lower Manhattan bölgesinde bulunan cadde, Broadway’den East River’a uzanan sadece sekiz bloktan oluşuyor. Wall Street, bugünkü finans ve yatırım dünyasının cazibe merkezi konumuna Birinci Dünya Savaşı’nın ardından, 1920’li yıllarda gelmeye başlıyor. Ancak dünyanın en prestijli caddesinin hikayesi bundan çok daha eskilere dayanıyor.
Wall Street’in Kuruluş Hikayesi Nedir?
Wall Street’in tarihi 17’nci yüzyıla dek uzanıyor. 1653 yılında Hollanda’dan gelip bu bölgeye yerleşen göçmenler, kendilerini İngilizler ve korsanlardan koruması için bir duvar inşa ediyor. Kalaslardan oluşan 710 metrelik uzunluğundaki bu duvar nedeniyle burası “Waal Straat” adıyla anılıyor, günümüze ulaşma yolculuğunda da “Wall Street” olarak son halini alıyor.
Hollandalıların “Nieu Amsterdam” adını verdikleri kendi şehirlerini korumak amacıyla kurdukları ahşap duvar sadece 50 yıl varlığını sürdürüp yıkılıyor. Ama bu duvarın efsanesi şekil değiştirerek günümüze kadar ulaşmayı başarıyor. İlk olarak Wall Street’in New York limanına yakınlığı burayı önemli bir ticaret merkezi haline getiriyor. 1792 yılına gelindiğinde 24 tüccar, imzaladıkları Buttonwood Agreement (Çınar Ağacı Anlaşması) ile müşterilerden komisyon alma ve birbirlerine ticari öncelik hakkı tanımada sözleşiyor. Bunun ardından özellikle Birinci Dünya Savaşı’nın ABD’ye kazandırdığı yeni konumla birlikte Wall Street ününü ve gücünü artırıyor.
Wall Street Kronolojisinden Önemli Satır Başları
- 1652: Hollandalı yerleşimciler, saldırılardan korunmak için duvar inşa ederek bölgeye “Waal Straat” adını veriyor.
- 1711: Aynı bölgede köle pazarı açılıyor ve böylece resmi olarak ticarete başlanıyor.
- 1792: 24 tüccar bir araya gelerek Buttonwood Anlaşması’nı imzalıyor.
- 1817: ButtonWood Anlaşması’nın imzacıları, aralarında New York Stock and Exchange Board (New York Menkul Kıymetler ve Borsa Kurulu) kuruyor.
- 1867: Hisse senedi takip sistemi ilk kez Wall Street’te piyasaya sürülüyor.
- 1882: The New York Mercantile Exchange (New York Ticaret Borsası) açılıyor.
- 1903: The Modern New York Stock Exchange (Modern New York Menkul Kıymetler Borsası), Broad Street ve Wall Street’te açılıyor.
- 1929: Borsanın çöküşüyle birlikte Büyük Buhran dönemi başlıyor.
- 1971: Dünyanın en büyük teknoloji borsası olarak kabul gören NASDAQ piyasaya sürülüyor.
- 1987: Wall Street, 19 Ekim 1987’de piyasaların dünya çapında hızla düşmesiyle birlikte 500 milyar dolar zararla tek günlük en büyük çöküşlerden birini yaşıyor.
- 2001: 11 Eylül terör saldırıları, finans merkezinde büyük yıkıma neden oluyor. Wall Street piyasaları bir hafta boyunca işlem göremiyor.
- 2011: Ülke genelinde Occupy Wall Street (Wall Street’i İşgal Et) eylemleri başlıyor.
Wall Street Hangi Borsaları İçeriyor?
Global ölçekte finansal piyasaları şekillendirecek güce sahip olan Wall Street, bu gücünü elbette içerisinde faaliyet gösteren dünyanın en büyük borsalarından alıyor. Wall Street, bünyesinde New York Menkul Kıymetler Borsası (NYSE) ve Amerikan Hisse Senetleri Borsası (AMEX) başta olmak üzere dünyanın en önde gelen borsaları, broker şirketleri, bankaları ve finans kuruluşlarına ev sahipliği yapıyor.
New York Menkul Kıymetler Borsası, Eylül 2023 itibarıyla 25 trilyon ABD dolarını aşan hisse senedi piyasasıyla dünyanın en büyük borsası olma özelliğini taşıyor. Sadece bu bile Wall Street’i dünyanın kapital başkenti yapmaya yetiyor da artıyor. Ama Wall Street’in büyüklüğü elbette bu kadarla sınırlı değil. Dünyanın ikinci en büyük borsası sayılan NASDAQ Menkul Kıymetler Borsası da bu caddede yer alıyor. Goldman Sachs, JPMorgan Chase, Bear Stearns, Citigroup gibi dev şirketler de Wall Street’te konumlanıyor.
Wall Street Neden Önemli?
Sadece ABD’nin değil, dünyanın en değerli finans merkezi olma özelliğini çok uzun yıllardır kaybetmeyen Wall Street’i özel kılan etmenleri şöyle sıralayabiliriz:
- Dünyanın en büyük iki borsasını (New York Menkul Kıymetler Borsası ve NASDAQ) bünyesinde barındırıyor.
- Global ölçekte alanında zirvede yer alan şirketlerin işlem gördüğü yer olması sayesinde dünyanın finansal dengelerini belirleme gücünü elinde tutuyor.
- Wall Street’te işlem gören hisse senetlerinin muazzam büyüklüğü, global ölçekte ekonomi politikalarını şekillendiriyor. Banka faizleri, yatırım kararları, ülkelerin yıllık büyüme verileri dahi Wall Street işlemlerinden etkileniyor.
- Wall Street Apple, Amazon ve Google gibi dünyanın en büyük teknoloji şirketlerine ev sahipliği yapıyor. Bu anlamda teknoloji devrimine finansal kaynak sağlanan yer olma özelliği de taşıyor.
Midas yatırım hesabıyla dünyanın en büyük iki borsası olan NASDAQ ve NYSE’e yatırım yapabileceğini biliyor muydun? Hadi, App Store ve Play Store üzerinden Midas uygulamasını indir ve tek tıkla Wall Street’e uzanmanın gücünü yaşa!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
