akları ve dahası… Havacılık alanında çeşitli taşıtlar için uçak motoru üretimiyle adını dünyaya duyurmuş firmaları senin için bir araya getirdik. Hadi gel, güçlü motor teknolojileriyle dünya genelinde inovatif özelliklere sahip uçak motorları üretmeye devam eden en başarılı şirketleri yakından inceleyelim!
Havacılık sektörünün gelişiminde geçmişten günümüze büyük rol oynayan uçak motoru üreticileri, özellikle son dönemlerde yüksek teknolojiler geliştirerek yeni model uçakların motor ihtiyacını karşılıyor. Uçak motoru üreten firmalar, üst düzey motorlarıyla uzay ve havacılık sistemleri alanlarında küresel çapta büyük başarılar elde etmeyi sağlıyor. Bu firmaları şimdiden merak ettin, değil mi? Hadi o zaman hemen keşfedelim!
General Electric (1892, Amerika Birleşik Devletleri)
Motor Modeli | Hava Taşıtı |
CF34-1A | Bombardier Challenger 601-1A |
CF34-3A | Bombardier Challenger 601-3A |
CF34-3A | Bombardier Challenger 601-3AER |
CF34-3A1 | Bombardier Challenger 601-3R |
CF34-3B | Bombardier Challenger 604 |
CF34-3B | Bombardier Challenger 605 |
CF34-3B | Bombardier Challenger 650 |
CF34-3B1 | Bombardier Challenger 850 |
CF34-10E7-B | Embraer Soy 1000 |
CF34-10E7-B | Embraer Soy 1000E |
CFE738-1-1B | Dassault Falcon 2000 |
HF-120-H1A | HondaJet |
Pasaport | Bombardier Global 7500 |
1876 yılında Thomas Edison tarafından kurulan General Electric, geçmiş yıllarda Amerika’nın elektrik dağıtımını tekelinde tutan şirketti. Ticari ve askeri amaçlı uçak motorları tasarlayan ve üreten firma, aktif olarak daha çok özel jetlerde kullanılan motorların üretimini sürdürüyor. General Electric’in ürettiği 33 binden fazla uçak motoru günümüzde hala kullanılıyor.
“En önemli ürünümüz ilerlemektir.” sloganına yaraşır şekilde sürekli olarak gelişen General Electric, 172 bin çalışanıyla havacılık sektöründe büyük bir istihdam alanı yaratıyor. Bugün General Electric Türkiye olarak 2 bin 500’den fazla çalışanı, 5 ildeki 8 ofisi ve tesisleriyle ülkemizdeki ticari uçaklara güç sağlayan firma, havacılığın geleceği için çalışmaya devam ediyor. Haziran 2023 itibarıyla General Electric’in güncel piyasa değeri ise 114,15 milyar dolar.
Rolls-Royce (1904, Birleşik Krallık)
Motor Modeli | Hava Taşıtı |
AE3007A1E | Embraer Legacy 600 |
AE3007A2 | Embraer Legacy 650E |
AE3007C1 | Cessna Citation X |
AE3007C2 | Cessna Citation X+ |
BR700-710A1-10 | Gulfstream GV |
BR700-710A2-20 | Bombardier Global 6000 |
BR710 | Gulfstream G550 |
BR710-A2-20 | Bombardier Global Express |
BR710-A2-20 | Bombardier Global 5000 |
BR710-A2-20 | Bombardier Global Express XRS |
BR725 | Gulfstream G650ER |
BR725 | Gulfstream G650 |
BR725-A1-12 | Embraer Legacy 650 |
İnci 700 | Gulfstream G700 |
SPEY 511-8 | Gulfstream GIII |
SPEY 511-8 | Gulfstream GII |
TAY 611-8 | Gulfstream G400 |
TAY 611-8 | Gulfstream G300 |
TAY 611-8 | Gulfstream GIVSP |
TAY 611-8 | Gulfstream GIV |
TAY 611-8C | Gulfstream G450 |
TAY 611-8C | Gulfstream G350 |
1904 yılında kurulan ve dünyanın en önemli motor üreticilerinden biri olan Rolls-Royce, lüks İngiliz araç motoru üretiminin yanı sıra uçak motoru üretimiyle havacılık sektörünün de liderleri arasında bulunuyor. Dünyanın en büyük uçak motoru üretimini yapan Rolls-Royce, üstün performans sunan yeni model motorlarıyla daha verimli ve düşük emisyonlu bir üretim stratejisine sahip olduğunu ortaya koyuyor.
Hızlı ve en uzağa gidebilen uçak motoru üretimini yapan firma, ülkeleri birbirine bağlama ve dünyayı daha küçük bir yer haline getirme misyonuyla hareket ediyor. Rolls-Royce şirketinin 2023 haziran ayı itibarıyla piyasa değeri ise 16,04 milyar dolar.
Pratt & Whitney (1925, Kanada)
Motor Modeli | Hava Taşıtı |
JT15D-1B | Cessna Citation I |
JT15D-4B | Cessna Citation SII |
JT15D-4B | Cessna Citation II |
JT15D-4D | Mitsubishi Diamond 1A |
JT15D-5A | Cessna Citation V |
JT15D-5D | Cessna Citation V Ultra |
JT15D-5R | Hawker 400XP |
PT6A-52 * | Beechcraft King Air 260 |
PT6A-6OA * | Beechcraft King Air 360 |
PT6E-67XP * | Pilatus PC-12 NGX |
PW305 | Avcı 1000 |
PW305A | Bombardier Learjet 60 |
PW306A | Gulfstream G200 |
PW306C | Cessna Citation Sovereign |
PW306D | Cessna Citation Sovereign+ |
PW306D1 | Cessna Citation Latitude |
PW306D1 | Cessna Citation Longitude |
PW307A | Dassault Falcon 7X |
PW307D | Dassault Falcon 8X |
PW308A | Hunter 4000 |
PW308C | Dassault Falcon 2000EX EASy |
PW308C | Dassault Falcon 2000LXS |
PW308C | Dassault Falcon 2000S |
PW308C | Dassault Falcon 2000LX |
PW308C | Dassault Falcon 2000DX |
PW308C | Dassault Falcon 2000EX |
PW530A | Cessna Citation Bravo |
PW535B | Cessna Citation Encore + |
PW535E | Embraer Phenom 300E |
PW535E1 | Embraer Phenom 300 |
PW545A | Cessna Citation XLS + |
PW545A | Cessna Citation Excel |
PW545B | Cessna Citation XLS |
PW610F | Eclipse 550 |
PW615F | Cessna Citation Mustang |
Dünyada uçak motoru üreticileri arasında askeri uçak motoru üretimiyle öne çıkan Pratt & Whitney, 1925 yılında Kanada’da Frederick Brant Rentschler tarafından kuruldu. Şirketin ilk motoru olan R-1340 Wasp ise günümüzde askeri ve ticari uçaklarda hala kullanılıyor. Güçlü, iyi performanslı ve hızlı motorlar üreterek havacılığı şekillendiren Pratt & Whitney’in bugün hizmette 85 binden fazla motoru ve dünya çapında 16 binden fazla müşterisi olduğu biliniyor.
Dünyanın en gelişmiş uçaklarına güç veren ve bu gücü sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda sunan Pratt & Whitney, havacılığın geleceğine destek oluyor. Pratt & Whitney şirketinin güncel piyasa değeri son açıklanan 2021 yılı verilerine göre 18,15 milyar dolar.
Williams International (1954, ABD)
Motor Modeli | Hava Taşıtı |
FJ33-4A-19 | Cirrus Vision Jet SF50 |
FJ44-1AP | Cessna Citation CJ1 |
FJ44-1AP | Cessna Citation CJ1 + |
FJ44-1AP-21 | Cessna Citation M2 |
FJ44-2A | Beechcraft Premier I |
FJ44-2A | Beechcraft Premier IA |
FJ44-2C | Cessna Citation CJ2 |
FJ44-3A | Cessna Citation CJ3 |
FJ44-3A | Cessna Citation CJ3 + |
FJ44-3A-24 | Cessna Citation CJ2 + |
FJ44-3AP | Nextant 400XT |
FJ44-3AP | Nextant 400XTi |
FJ44-4A | Cessna Citation CJ4 |
FJ44-4A | Pilatus PC-24 |
1954 yılında Sam B. Williams tarafından kurulan Williams International, özel jet motorları üretimi alanında zengin bir portföye sahip. Küçük ve orta büyüklükte motorlar üreten firma yakıt tasarrufunu ve verimliliğini ön planda tutuyor. Williams International üretimi uçak motorları, sürekli olarak iyileştirmeler ve güncellemelerle destekleniyor. Özel jetlere güç sağlamayı başaran motorları ile Williams International’ın genel havacılık pazarında kayda değer bir payı bulunduğu biliniyor.
Honeywell (1906, Amerika Birleşik Devletleri)
Motor Modeli | Hava Taşıtı |
TFE731-60 | Dassault Falcon 900 |
TFE731-60 | Dassault Falcon 900EX |
TFE731-60 | Dassault Falcon 900EX EASy |
TFE731-60 | Dassault Falcon 900LX |
TFE731-5R-1H | Hawker 800A |
TFE731-5BR-1C | Dassault Falcon 900B |
TFE731-5BR-1C | Dassault Falcon 900C |
TFE731-5BR-1C | Dassault Falcon 900DX |
TFE731-5BR | Hunter 750 |
TFE731-5BR | Hawker 800XP |
TFE731-5BR | Hawker 850XP |
TFE731-5AR | Dassault Falcon 20F-5BR |
TFE731-4R-2 | Cessna Citation VII |
TFE731-40R | Gulfstream G100 |
1906 yılında Mark C. Honeywell tarafından kurulan Honeywell, güçlü ve yüksek performanslı uçak motoru üretimiyle adını dünyaya duyurmuş firmalar arasında. 1970 yılından beri motorlarının daha verimli olması için yoğun bir çalışma sürdüren şirket, motorları daha hafif ve yakıt açısından daha tasarruflu hale getirmeyi amaçlıyor.
Hafif jet ve uçaklar için son derece işlevsel motorlar üreten Honeywell, üretiminde gücü artırmaya önem veriyor. Yalnızca havacılık alanında sivil ve askeri uçaklara güç vermekle yetinmeyen şirket, uzay sistemleri için de motor üretimi yapıyor. Honeywell şirketinin 2023 haziran ayı itibarıyla piyasa değeri ise 133,48 milyar dolar.
Ayrıca bakınız; En Büyük Uçak Üreticileri
TUSAŞ Motor Sanayii A.Ş. (TEI) (1985, Türkiye)
Motor Modeli | Motor Türü |
TEI-TS1400 | Turboşaft Motor Geliştirme Projesi |
TEI-TF6000 | Turbofan Motoru |
TEI-PD170 | Turbodizel Havacılık Motoru |
TEI-PD180ST | Turbodizel Havacılık Motoru |
TEI-PD222ST | Turbodizel Havacılık Motoru |
TEI-TJ300 | Turbojet Motoru |
TEI-TJ90 | Turbojet Motoru |
TEI-PG50 | İki Zamanlı Benzinli Havacılık Motoru |
TEI-PG50S | İki Zamanlı Benzinli Havacılık Motoru |
TEI-TP38 | Turboprop Motoru |
TEI-TJ35 | Turbojet Motoru |
Kuruluş amacı savaş uçaklarına güç veren motorlar üretmek olan TUSAŞ, ülkemizdeki modern uçak motor endüstrisinin temelini atan firma. Şirketin yüzde 50,5’lik hissesi TUSAŞ-Türk Havacılık ve Uzay Sanayii A.Ş.’ye, yüzde 46,2’lik hissesi General Electric şirketine ait. Geriye kalan yüzde 3,3’lük hissesi ise Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı ve Türk Hava Kurumu’nun.
Sürekli geliştirdiği teknolojik altyapısının yanı sıra üretim, motor montaj, test, bakım ve onarım süreçlerindeki iyileştirmeleriyle kendini kanıtlayan TEI, “Dünya çapında, yüksek kalitede, rekabet edebilir bir uçak motoru ana üreticisi olma” vizyonuyla ilerleyişini sürdürüyor. Türkiye havacılık ve savunma sanayisindeki pazar liderlerinden biri olan TUSAŞ’ın son alınan 2019 nisan ayına ait verilerine göre piyasa geliri 12,855 milyar TL.
Yatırımlarını uçak motoru üreten dünyaca ünlü firmaların hisseleriyle değerlendirmek istersen Midas bir tık uzağında! Hemen App Store veya Play Store üzerinden Midas uygulamasını indir, Midas yatırım hesabın ile yatırım yapmaya başla!
Kaynaklar:
- General Electric Türkiye
- Rolls-Royce Motor Cars
- Honeywell AEROSPACE
- Williams International
- TUSAŞ Motor Sanayi A.S, Eskişehir Havacılık Kümelenmesi
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.