Eğer muhasebe ya da vergi konulu sohbetlere sık katılıyorsan ya da bir iş aracılığıyla gelir elde ediyorsan stopaj terimini duymamış olma ihtimalin çok düşük. Çünkü bir devletin en önemli gelir kaynaklarından olan vergiler, Türkiye’de de sıkı bir şekilde denetleniyor. Vergilerin tahsilatını kolaylaştırmak için ise devreye stopaj vergisi giriyor. Peki, stopaj vergisi aslında ne?
Herhangi bir işte çalışıp maaş alıyorsan brüt maaş ile net maaş arasındaki farkı biliyor olmalısın. Bu iki maaş tutarı arasında farklılığa yol açan bir faktör de stopaj. Aynı şekilde kiraladığın bir gayrimenkulde yürüttüğün bir işletme varsa da kira stopajını ödemekle yükümlü oluyorsun. Peki, mali konularda adını muhtemelen sıkça duyduğun stopaj aslında ne anlama geliyor? Tüm bilmen gerekenler bu yazıda!
Stopaj Nedir?
Stopaj, Fransızcada “önden kesilen” anlamına geliyor. Türkçede de yabancı anlamına uygun olarak kaynağından kesilen vergi anlamında kullanılıyor. Buna göre göre hak edilen para henüz çalışanın veya mal sahibinin eline geçmeden önce gerekli stopaj kesintisi yapılıyor. Yapılan kesinti ilgili vergi dairesine çalışanın ya da mülk sahibinin adına yatırılıyor. Bu sayede hem oluşabilecek vergi kaçırma durumlarının önüne geçiliyor hem de vergilerin daha hızlı ödenmesi sağlanmış oluyor.
Stopaj Nasıl Hesaplanır?
Stopaj kesintisi, belli bir oran ya da miktar üzerinden hepsaplanmıyor. Bu hesaplamalar her yıl açıklanan vergi dilimlerine göre yapılıyor. Ayrıca bir çalışansan aldığın maaş da hangi vergi dilimine gireceğin konusunda belirleyici oluyor. 2023 yılı için geçerli vergi dilimlerinden örnek verecek olursak;
- 70 bin Türk lirasına kadar olan ücretler için yüzde 15,
- 150 bin Türk lirasına kadar olan ücretlerin 70 bin liralık kısmı için 10 bin 500 lira vergi ve kalan kısmı için yüzde 20,
- 370 bin Türk lirasına kadar olan ücretlerin 150 bin liralık kısmı için 26 bin 500 lira vergi ve kalan kısmı için yüzde 27.
Yukarıda belirtilen gelirler yıllık bazda. Aylık bazda SGK masraflarının da bu miktarlardan çıkarılmış olması gerekiyor. Yani sonuç olarak stopaj hesaplaması net yıllık ücret üzerinden yapılıyor.
Stopaj Nasıl Ödenir?
Yıllık gelir beyannamesine göre belirlenen stopaj tutarı, her yılın mart ve temmuz aylarında olmak üzere iki taksit şeklinde ödenebiliyor. Eğer serbest meslek makbuzu keserek çalışıyorsan stopajını üç ayda bir olacak şekilde ödemelisin. Stopaj dahil olmak üzere her türlü vergiyi vergi dairelerine yatırabilmekle birlikte, T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı ile anlaşmalı bankaların internet bankacılığı hizmetlerinden de ödemelerini gerçekleştirebilirsin.
Kira Stopajı Nedir?
Gelir vergisi stopajı olduğu gibi kira stopajı da bulunuyor. Ancak evinde oturduğun müddetçe hiç kira stopajı ödemediysen “Acaba vergi borcum mu var?” diye endişelenmene gerek yok. Çünkü evlerden kira stopajı alınmıyor. Sadece iş yeri olarak kiralanan gayrimenkullerden kira stopajı kesintisi yapılıyor.
Kira Stopajı Nasıl Hesaplanır?
Kira stopajı yıllık gelir stopajı gibi vergi dilimlerine göre değişmiyor. Bu sayede kira stopajını hesaplamanın oldukça kolay bir formülü bulunuyor. Bu formüle göre güncel brüt kiranın yüzde 20’si, yani beşte biri kira stopajını ifade ediyor. Örnekle açıklayacak olursak, iş yerinin brüt kirası 4 bin Türk lirası ise 800 Türk lirası kira stopajı ödemen gerekiyor. Eğer mülk sahibi ile yapılan kira sözleşmesinde brüt kira belirtilmemişse stopajı net kira üzerinden de belirleyebilirsin. Bunun için net kira bedelini 1,25 ile çarpman (toplam tutar) ya da 0,8’e bölmen (stopaj tutarı) yeterli.
Kira Stopajını Kim Öder?
Yukarıda bahsettiğimiz kira stopajını ödeme yükümlülüğü kiracının oluyor. Mülk sahibinin kira bedeli üzerinden ödenen stopaj ile ilgili hiçbir yükümlülüğü bulunmuyor.
Kira Stopajı Kaç Ayda Bir Ödenir?
Tıpkı maaş üzerinden ödenen yıllık gelir vergisi stopajı gibi kira stopajı da iki eşit taksit olacak şekilde her yıl mart ve temmuz aylarında ödeniyor. Bu nedenle her yıl mart ayında kira stopajının beyan edilmesi gerekiyor.
Kimler Kira Stopajı Ödemez?
Kira stopajı, kirada bulunan birçok iş yeri için geçerli oluyor. Ancak yine de bu konuda bazı muafiyetler bulunuyor. 193 numaralı Gelir Vergisi Kanununun 95’inci maddesine göre aşağıda sıralan kişilerin kira stopajı ödeme yükümlülükleri bulunmuyor:
- Yurt dışındaki kurum veya kuruluşlardan maaş alan kişiler,
- Konsoloslukta ya da elçilikte memur veya görevli olarak çalışanlar,
- İş yeri personelleri.
Ayrıca yurt dışı menşeli şirketler ülkemize ofis açtıklarında da herhangi bir kira stopajı ödemek durumunda kalmıyor.
Mevduat Stopajı Nedir?
Diyelim ki bir miktar paran var ve bu parayı elinde tutmak yerine müşterisi olduğun bir bankada değerlendirmek istedin. İşte mevduat, bankada tutulan para anlamına geliyor. Temel olarak vadeli ya da vadesiz olarak iki farklı çeşidi bulunan mevduat hesaplarının vadeli seçenekleri tercih edildiğinde paranın vade süresi, yani hiçbir işlem yapılmadan hesapta kaldığı gün sayısı kadar faiz getirisi sağlıyor. İşte bu faiz getirisi üzerinden uygulanan kesintiye de “mevduat stopajı” deniyor.
Hangi Ödemelerde Stopaj Kesilir?
Evet, geldik konunun özetine! Stopaj kesintisi personel maaş ödemelerinde, serbest çalışanların (avukat, veteriner, diyetisyen, diş hekimi vb.) kestiği meslek makbuzlarında, gider pusulası ödemelerinde, iş yeri kira ödemelerinde ve banka faiz gelirlerinde uygulanıyor. İşte artık stopaja dair tüm önemli detaylara hakimsin!
Stopaj ve vergi ödemekten yorulduysan seni şöyle alalım: Borsa İstanbul üzerinden yaptığın alım ve satımlarda vergi ödemek zorunda değilsin! Hemen sen de Midas uygulamasını App Store ya da Play Store aracılığı ile indir ve Midas yatırım hesabını aç! Böylece dilediğin BIST hissesine kolayca yatırım yapabilir ve net kazancın tadını çıkarabilirsin!
Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.
