Yenilenebilir Enerji Nedir? Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji, son yıllarda hem küresel hem de bireysel düzeyde artan bilinç sayesinde giderek daha önemli bir gündem maddesi haline geliyor. Çünkü çevreye büyük zararlar veren fosil yakıtlar sadece şimdinin enerji talebini karşılarken, yenilenebilir enerji kaynaklarıyla ilgili atılan her adım geleceğin dünyasını besliyor!

Yaklaşık son 500 yıldır insanlar enerji üretmek için petrol, kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtları kullanıyor. Sorun şu ki fosil yakıtlar, doğaya karbondioksit gibi zararlı sera gazlarının yayılmasına neden oluyor. Bu gazların oluşumu ise yüz milyonlarca yıl sürüyor ve söz konusu enerji kaynakları ne yazık ki yenilenemiyor. Yenilenemeyen enerji kaynakları doğada belirli oranlarda bulunduğundan, bir süre sonra üretim hızı tüketicinin ihtiyaç duyduğu seviyenin altına düşüyor. Bu da onları, çevreye verdikleri zararların yanı sıra tükenebilir olmalarıyla da terk edilmesi gereken eski bir seçenek haline getiriyor.

Fosil yakıtların aksine sürdürülebilir olan yenilenebilir enerji kaynakları, inovasyon maliyetlerinin düşmesiyle birlikte çok da uzak olmayan bir gelecekte fosil yakıtları geride bırakacağa benziyor. Bu da günümüzde küresel ısınma ve ozon tabakasıyla sorunlar yaşayan insanlığın dünyaya bir katkı sağlaması için büyük bir kapı aralıyor. Peki, önümüzdeki senelerde hayatımızın daha da içine girecek olan yenilenebilir enerji hakkında yeni bilgiler edinmeye ne dersin?

Yenilenebilir Enerji Nedir?

Temiz enerji olarak da bilinen yenilenebilir enerji, sürekli yenilenen ve bu sayede tükenmesi mümkün olmayan doğal kaynaklardan üretiliyor. Örneğin; bir yenilenebilir enerji kaynağı olan güneş, hava durumu ne olursa olsun parlamaya ve sıcaklık yaymaya devam ediyor. Yenilenebilir enerjinin tükenmemesi onu fosil enerji kaynaklarının aksine sürdürülebilir kılıyor. Bu sayede benzin, kömür ve doğal gaz gibi doğayı kirleten ve yenilenemeyen enerjiler karşısında güçlü bir alternatif olarak duruyor.

Yenilenebilir enerji; yani doğanın gücünden yararlanma durumu aydınlatma, ısınma ve ulaşım gibi alanlarda düşünüldüğünden daha uzun zamandır kendisini gösteriyor. Bununla ilgili akla gelebilecek ilk örnek ise rüzgâr enerjisi! Çünkü rüzgâr, milattan önceden beridir teknelerin yelkenlerini şişirmek ve mekanik türbinleri döndürmek için kullanılıyor.

Yenilenebilir Enerji Kaynakları Nelerdir?

Yenilenebilir enerji kaynakları aşağıdaki gibidir;

• Güneş Enerjisi
• Rüzgâr Enerjisi
• Biyokütle Enerjisi
• Jeotermal Enerji
• Hidrolik Enerji
• Hidrojen Enerjisi
• Dalga Enerjisi

Yenilenebilir enerjinin temiz ve sürekliliği bulunan doğal kaynaklardan elde edildiğini artık biliyorsunuz. Yani, bu doğal kaynaklardan elde edilen yenilenebilir enerjilerin tükenmediğini söylemek mümkün! Ancak yenilenebilir enerji kaynaklarından faydalanılabilecek sürenin sınırlı olduğunu da unutmamak gerekiyor. Bilhassa güneş ve rüzgar gibi enerji kaynakları sürekli olsalar dahi, onlardan yararlanılabilen zaman aralığı kısıtlı oluyor. Çünkü güneşten gece vakitlerinde enerji sağlamak mümkün olmuyor.

2022’de Türkiye’nin Yenilenebilir Enerji Kullanımı

2022 Ağustos Ayı Kurulu Güç Raporu’na göre, Türkiye’deki yenilenebilir enerji santralleri toplam kurulu gücün yaklaşık 54,28’ni oluşturuyor. 2022 yılında açıklanan ekim ayı sonu verileri ise kurulu gücün yüzde 30,6’sının hidrolik enerjiden elde edildiğini, yüzde 24,5’inin ise doğal gazdan geldiğini gösteriyor. Bunları yüzde 21,1 ile kömür, yüzde 10,9 ile rüzgâr, yüzde 8,8 ile güneş, yüzde 1,6 ile jeotermal ve yüzde 2,5 ile diğer kaynaklar takip ediyor.

2022 Ekim Ayı Kurulu Gücün Kaynaklara Göre Dağılımı

Yenilenebilir Enerji Nasıl Elde Edilir?

Kendisini sürekli yenileyen doğal kaynakların sağlayacağı enerjiden yararlanabilmek adına geliştirilmiş pek çok farklı ekipman ve teknoloji bulunuyor. Bu sayede elde edilen enerjiyi başta elektrik olmak üzere ısıtma, soğutma, ulaşım gibi çok çeşitli alanlarda kullanmak mümkün oluyor. Fakat öncesinde, bu kaynaklar nasıl elde ediliyor gelin bir göz atalım!

Güneş Enerjisi

Güneş enerjisi, güneşten gelen ışınların ısı veya elektrik üretiminde kullanılmasıyla elde ediliyor. Güneşten elektrik elde etmek için güneş pili de denilen fotovoltaik hücreler kullanılıyor. Bu hücreler, üzerlerine düşen güneş ışınlarını emerek doğrudan elektrik enerjisine dönüştürebiliyor. Çok sayıda güneş paneli birleştirildiğinde ise çok daha fazla elektrik üretimi sağlanıyor.

Rüzgâr Enerjisi

Rüzgâr enerjisi, rüzgâr türbinlerinin dönmesi yoluyla elde ediliyor. Rüzgâr, türbinlerin kanatlarını döndürürken türbinlerin bağlı olduğu jeneratörler ise bu dönme hareketini -yani mekanik enerjiyi- elektriğe dönüştürüyor. Bu yolla elde edilen elektrik, binalara güç sağlayabilmenin yanı sıra elektrik şebekelerinde de depolanabiliyor.

Biyokütle Enerjisi

Biyokütle enerjisi, alternatif enerji kaynakları içinde kesintiye uğramaksızın enerji üretimine izin veren bir kaynak olarak öne çıkıyor. Biyokütle, bitki ve hayvanlardan elde edilen fosilleşmemiş organik maddeleri ifade ediyor. Bu organik maddelerin içine ekinler, atık ağaçlar, tarım atıkları, mezbaha atıkları ve benzerleri dahil ediliyor. Biyokütle yakılarak yüksek basınçlı buhar elde ediliyor. Ardından buhar, türbinlere yönlendirilerek jeneratörlerdeki kanatları döndürüyor ve tüm sürecin sonunda elektrik enerjisi ortaya çıkıyor.

Jeotermal Enerji

Jeotermal enerji, yer kabuğunun derinliklerinde üretilen ısıdan geliyor. Jeotermal rezervuarlar volkanik faaliyetlerin yakınındaki tektonik plaka sınırlarında ya da yerin derinliklerinde bulunuyor. Jeotermal enerji, elektrik santrallerine sıcak su veya buhar pompalamak için açılan sondaj kuyuları yoluyla elde ediliyor. Bu sayede jeotermal enerji hem ısıtma hem de elektrik için kullanılabiliyor.

Hidrolik Enerji

Hidrolik güç, kısaca yüksek debili sudan elde edilen enerji olarak tanımlanabilir. Elde edilen bu enerji elektrik üretiminde kullanılıyor. Binlerce yıl öncesinde keşfedilmiş yenilenebilir kaynaklardan biri olan hidrolik enerjiyi elde edebilmek için akarsuların üzerine hidroelektrik santraller kuruluyor. Bu santraller, akarsuların akışını kullanıp türbinleri döndürerek jeneratöre güç sağlıyor.

Hidrojen Enerjisi

Keşfi 1500’lü yıllara dayanan hidrojen, metan ya da suyun elektrolizi ile üretiliyor. Evrende en çok bulunan bu elementin günümüzde kullanımı henüz çok yaygınlaşmamış durumda. Ancak temiz bir enerji kaynağı olması sayesinde hidrojenin gelecekte oldukça faydalı bir enerji kaynağı olarak ilk sıralarda yer alacağı öngörülüyor.

Dalga Enerjisi

Dalga enerjisi, deniz ve okyanus dalgalarının hareketinden elde edilen enerjiyi tanımlıyor. Bu enerjiyi üretmek için dalgaların hareketini elektriğe dönüştürebilecek türbinler kullanılıyor. Dalga enerjisi türbinleri, denizin yüzeyine ya da suya batırılmış bir platform üzerine kuruluyor. Dalgaların hareketinin türbinleri döndürmesi yoluyla ortaya çıkan hareket ise elektrik üretimini sağlıyor.

Alternatif Enerji Kaynaklarının Önemi ve Avantajları Nelerdir?

Artan nüfus ve gelişen endüstriyle birlikte ülkelerin enerji ihtiyacı da giderek artıyor. Bu da hem çevreye zarar veren hem de tükenebilir olan fosil yakıtlara göre daha güvenilir alternatiflerin arayışını beraberinde getiriyor. İşte tam da bu noktada güneş, rüzgâr ve dalga gibi alternatif enerji kaynaklarının önemi açıkça ortaya çıkıyor. Çünkü bu kaynaklar hem çevreyi kirletmiyor -dolayısıyla insan sağlığıyla da oynamıyor- hem de yenilenebilir olmalarıyla bir süreklilik sağlıyor. Alternatif enerji kaynaklarının avantajları arasında ise şunlar sayılabilir:

• Temiz Kaynak: Alternatif enerji kaynakları, fosil yakıtlara olan bağımlılığı ortadan kaldırmaya ve iklim değişikliğiyle mücadele etmeye yardımcı olabilecek temiz birer kaynak olarak öne çıkıyor.
• Çevreye Duyarlılık: Yenilenebilir kaynakların en önemli avantajları arasında sera gazı emisyonlarını azaltmaları, hava ve su kirliliğinin önüne geçmelerini saymak mümkün.
• Fiyat İstikrarı: Fosil yakıtlar gibi tükenmeyen yenilenebilir enerji kaynakları, fiyat dalgalanmalarına da tâbi olmadığı için mali açıdan daha güvenilir bulunuyor. Bunun ise enerji güvenliğini artırmaya ve yabancı enerji kaynaklarına bağımlılığı azaltmaya yardımcı olabileceği düşünülüyor.
• Yeni İş Olanakları: Tüm çevresel avantajlarının yanı sıra alternatif enerji kaynaklarının kullanımı, yenilenebilir enerji sektöründe istihdam yaratabilmesi bakımından da önem taşıyor. Ülke çapında finansal büyümeyi teşvik edecek olan yenilenebilir kaynaklar, yerel ekonomilerin çeşitlendirilmesine yardımcı olarak yatırım için yeni fırsatları da açığa çıkarıyor.

Ayrıca bakınız; İklim Değişikliği Nedir?

Yenilenebilir Enerjinin Geleceği Nasıl Olacak?

Dünya Sağlık Örgütünün (DSÖ) açıkladığı rapora göre dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 99’unun kirli hava soluduğunu biliyor muydunuz? Evet, doğru! Maalesef bunun en ciddi nedenleri arasında fosil yakıt kullanımı bulunuyor. Bu nedenle harekete geçen bilim camiasının çalışmaları ve hükümetlerin politikaları sayesinde, yenilenebilir enerji kaynaklarının gelecek senelerde fosil yakıtların yerini hızla alması bekleniyor. Hatta yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı sayesinde 2050’ye kadar elektrik sektörünün yüzde 90’ının karbondan arındırılabileceği belirtiliyor.

Yenilenebilir kaynakların, çevresel kirliliği önlemede büyük bir rol oynayacak olmalarının yanı sıra yüksek enerji maliyetlerine de bir çözüm sunması bekleniyor. İlerleyen yıllarda gelişen teknoloji ve sürdürülebilir kaynak kullanımının artmasıyla birlikte, bu kaynaklardan elde edilen enerjinin hem üretiminde hem de dağıtımında büyük gelişmeler kaydedilmesi bekleniyor. Dolayısıyla daha fazla enerjinin daha düşük maliyetlerle üretilebilmesi söz konusu oluyor. Yenilenebilir kaynaklardan dönüştürülen elektrik enerjisinin 2030’a kadar dünyanın toplam elektrik arzının yaklaşık yüzde 65’ini karşılayabileceği varsayılıyor.

Ayrıca bakınız; Sürdürülebilirlik Kavramı Nedir?

Yenilenebilir Enerjiye Yatırım Yapan Türk Şirketleri Hangileridir?

Sürdürülebilir alternatif enerji arayışlarında, gündemden düşmeyen yenilenebilir enerjinin geleceği de epey parlak görünüyor! Bu nedenle tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yenilenebilir enerjiye yatırım yapan birçok şirket bulunuyor. Yapılan yatırımlar sayesinde Türkiye, dünya genelinde yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını artıran başlıca ülkeler arasında yer almaya çoktan başladı bile! Bu şirketlerin en önde gelenlerinden bazılarını öğrenmeye ne dersiniz?

EnerjiSA

EnerjiSA Enerji, Türkiye’nin en büyük elektrik dağıtım şirketlerinden biri olarak ülkedeki birçok bölgede hizmet veriyor. Sabancı Holding ve E.ON ortaklığına ait olan şirket, müşterilerine kaliteli bir hizmet sunmak için teknolojik altyapısını sürekli güncel tutarak yenilikçi çözümler geliştirmeye devam ediyor.

EnerjiSA aynı zamanda yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımını desteklemekten de geri durmuyor ve bu alanda çalışmalar yapmayı sürdürüyor. Türkiye’de elektrik enerjisi sektöründe lider konumda bulunan şirket, müşterilerine güvenilir, etkin ve yüksek kaliteli hizmetler sunmasıyla öne çıkıyor.

Akfen Enerji

İlk şirketi 1976 yılında kurulan Akfen Holding enerji, inşaat, deniz limanı işletmeciliği, gayrimenkul, havalimanı yönetimi ve operasyonları, su dağıtım ve atık su hizmetleri gibi pek çok alanda faaliyet gösteriyor. Tüm bunların yanında 2011’den beri yenilenebilir enerjiye de yatırım yapmaya başlayan şirket, gittikçe güçlenerek güneş, rüzgâr ve su gibi sürdürülebilir kaynaklardan üretilen enerjilere ağırlık veriyor. Ve böylece alanında Türkiye’nin en önemli şirketleri arasına adını büyük harflerle yazdırıyor.

Zorlu Enerji

Zorlu Enerji, Türkiye’de elektrik üretimine yönelik pek çok proje gerçekleştiren en büyük özel enerji şirketlerinden biri olarak öne çıkıyor. Çevresel, ekonomik ve sosyal değerleri koruma düsturuyla hareket eden şirket, yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına yönelik çalışmalar yürütüyor. Zorlu Enerji’nin başta jeotermal ve rüzgâr enerjisi olmak üzere diğer yenilenebilir kaynaklara da yatırım yaparak, sürdürülebilirlik noktasında eşi bulunmaz bir lider olmayı hedeflediği görülüyor.

Aydem Enerji

Türkiye’nin ilk özelleşen elektrik perakende şirketi olan Aydem Enerji, sürdürülebilir enerjiye yönelik çözüm üretmeyi kurum kültürü olarak benimsiyor. Tüm Türkiye’de 8 milyondan fazla yurttaşa elektrik sağlayan şirket, yenilikçi yaklaşımıyla toplumda bir değer yaratmayı hedefliyor. Çevreci bir duruş sergileyen şirket, insanı her alanda merkeze koyarak çalışanlarının memnuniyetini de önceliği haline getiriyor.

Akenerji

Akenerji, Türkiye’de elektrik sektöründeki büyük oyunculardan bir diğeri! Akenerji’nin hedefleri arasında sektörün geleceğini şekillendiren lider konumdaki firmalardan biri olmak bulunuyor. Elektrik üretiminde yenilenebilir enerji kaynaklarına öncelik vererek daha iyi bir dünya için geleceğe yatırım yapan şirketin, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen “Temel Seviye Sıfır Atık Belgesi” bulunuyor. Akenerji’nin, 2020’de 570 bin ton emisyon azaltım sertifikasının satışını gerçekleştirerek çevreye 550 bin ağacınkine eşit sayılabilecek düzeyde katkı sağladığı biliniyor.

Daha temiz bir gelecek için yenilenebilir enerjiyi çevreci bir alternatif olarak benimseyen tüm büyük şirketlerin hisseleri Borsa İstanbul’da işlem görüyor. Sen de bu hisseleri bir Midas yatırım hesabı açarak rahatlıkla alabilir, aynı zamanda global çapta yenilenebilir enerjiye yatırım yapan diğer dev şirketlerin hisselerine de Midas aracılığıyla ulaşabilirsin. Peki, Midas’ı cebine indirmek için hâlâ neyi bekliyorsun?

Hisse senetleri riskli yatırım ürünleridir. Şirketlere ortaklık, hem kârlarına hemde zararlarına ortaklık anlamına gelir. Ana paranızdan kâr etme ihtimaliniz olduğu gibi, zarar etme ihtimalinizde bulunmaktadır.

Ayrıca bakınız: Brent Petrol Nedir?